-
Fray Francisco Jiménez de Cisneros izenez ezaguna. Gizartean eta politikan eragin handia izan zuen gizon boteretsua izan zen. Errege-erregina Katolikoen eta Karlos I.aren zerbitzura egon zen, eta bi aldiz Gaztelako gobernadore izan zen. Erreforma politiko eta erlijioso ugari egin zituen
-
Nabigatzaile genovarra. Errege-erregina Katolikoek finantzatutako espedizio batean, 1492an Amerikara iritsi zen. Gertakari honek Espainiako inperioaren hasiera markatu zuen
-
Gaztelako erregina, 1474tik aurrera. Bere senar Fernando II.arekin batera, Monarkia Hispanikoaren oinarriak ezarri zituen. Bere agintaldian, Granadako konkista eta Amerikaren aurkikuntza bezalako gertakari garrantzitsuak gertatu ziren
-
Aragoiko erregea, 1479tik aurrera. Elisabet I.arekin ezkondu zen, eta bere kanpo-politika oldarkorra izan zen, Nafarroa eta Italia bereganatuz.
-
Borgoinako dukesa izan zen. Maximiliano Habsburgokoarekin ezkondu zen, eta biak izan ziren Karlos I.aren aitaren, Filipe I.aren, gurasoak
-
Germaniako Erromatar Inperio Santuko enperadorea izan zen. Karlos I.aren aitona izan zen, eta Europa mailako politika askoren eragile nagusia.
-
Ezkontza honek Gaztelako Koroa eta Aragoiko Koroa elkartu zituen, Iberiar penintsulan zegoen botere politikoaren mapa eraldatuz. Batasun honek, etorkizuneko Monarkia Hispanikoaren oinarriak ezarri zituen, baina hasiera batean, bi koroek beren erakundeak, legeak eta gobernu-sistemak mantendu zituzten. Itun honi esker, bi monarkek elkarren boterea sendotu zuten, Gaztelako Ondorengotza Gerran eta Aragoiko Koroaren hedapenean elkarri lagunduz. -
-
Gaztelako erregea izan zen. Juana I.arekin ezkondu zen, eta biak izan ziren Karlos I.aren gurasoak
-
Gaztelako Koroak Kanariar Uharteak konkistatu zituen. Prozesu luze eta zail baten ondoren, uharteak Gaztelaren menpe geratu ziren, eta hori izan zen Monarkia Hispanikoaren lehenengo inperio-hedapena.
-
"Eroa" deitua, Gaztelako erregina izan zen. Karlos I.a bere semea izan zen bere ondorengoa, eta haren osasun mentalak eragin handia izan zuen garaiko politikan
-
Aragoiko errege bihurtu zen, Juan II.a bere aita hil ondoren. Urte horretan, Gaztelako Koroarekin bat egin zuen, eta bi koroak subirano bakar baten menpe geratu ziren -
Gaztelako Ondorengotza Gerraren amaiera ekarri zuen itun garrantzitsu bat izan zen. Horren bidez, Portugalek Joana Beltranejaren aldeko laguntza utzi zuen, eta Gaztelako Koroak Elisabet I.aren erregina izatea onartu zuen. Itun honek, halaber, Gaztelako eta Portugaleko Koroen arteko hedapen-eremuak zehaztu zituen Ozeano Atlantikoan. Kanariar Uharteak Gaztelaren esku geratu ziren, eta Portugalek Afrikako mendebaldeko kostaldearen kontrola ziurtatu zuen. -
Teologo alemaniarra. 97 tesiak argitaratu zituen, eta horrek Erreforma Protestantea sortu zuen, Europako erlijio-batasuna hautsiz
-
Errege-erregina Katolikoen politiken gailurra izan zen. 1482an hasitako gerra luze baten ostean, Gaztelako tropek Granadako Erresuma, Iberiar penintsulan zegoen azken erresuma musulmana, konkistatu zuten. Konkista honi esker, penintsulako batasun politikoa lortu zuten, eta monarkiaren prestigioa asko handitu zen Europan. -
Erlijio-batasuna lortzeko helburuarekin, Errege-erregina Katolikoek dekretu bat sinatu zuten, juduak beren lurraldeetatik kanporatzeko aginduz. Horrek judu komunitatearen zati handi batek alde egin behar izatea ekarri zuen, eta ondorioz, hainbat hiri eta eskualdetan eragin ekonomiko eta sozial handia izan zuen -
Kristobal Kolon nabigatzaileak, Errege-erregina Katolikoek finantzatuta, Amerika aurkitu zuen. Gertakari honek, "aurkikuntza" deitua, Espainiaren inperioaren hasiera ekarri zuen. Lurralde berri hauek aberastasun iturri handi bihurtu ziren, zilarra eta urrea inportatzen hasi baitziren, eta horrek Espainiako ekonomia eraldatu zuen, Europa mailako potentzia bihurtuz -
Gaztelako Koroak eta Portugalgo erresumak sinatutako ituna, Kolon Amerikatik itzuli ondoren aurkitutako lurraldeak banatzeko helburuarekin. Cabo Verde uharteetatik mendebaldera 370 legoako irudimenezko marra bat ezarri zen. Muga horretatik mendebaldeko lurrak Gaztelako Koroarentzat ziren, eta ekialdekoak Portugalentzat, horrela Brasil Portugalen esku geratu zelarik. -
Monarkia Hispanikoko erregea (1516-1556) eta Erromatar Inperio Santuko enperadorea (1519-1556). Lurralde ugari jaso zituen bere aiton-amonengandik. Haren erregealdia etengabeko gerrek markatu zuten.
-
Gaztelako Errege-erregina Katolikoek, moriskoen aurkako politikarekin jarraituz, Islamaren debekua ezarri zuten Gaztelako erresuman. Errege-agindu horren ondorioz, Gaztelan geratzen ziren mudejarrek, erlijio musulmana praktikatzen zutenak, kristautasunera bihurtu behar izan zuten edo kanporatuak izan. -
Fernando Álvarez de Toledo izenez ezaguna. Filipe II.aren zerbitzura egondako militar eta diplomatiko ospetsua. Herbehereetako matxinada bortizki zapaltzeko agindu zuen
-
Fernando II.ak Nafarroa konkistatu eta Gaztelako Koroari gehitu zion. Nafarroako estatu-egiturak eta foruak errespetatu ziren, baina lurraldea Monarkia Hispanikoaren parte bihurtu zen. Horrekin, Iberiar Penintsula Errege-erregina Katolikoen menpe zegoen, Portugalgo erresuma izan ezik -
Fernando II.a hil ondoren, Karlos I.a Espainiako errege bihurtu zen, eta lehen aldiz Gaztelako eta Aragoiko koroak pertsona bakar baten menpe geratu ziren. -
Karlos I.ak monarkia unibertsal bat sortu nahi izan zuen. Haren agintaldian etengabeko gerrak izan zituen, bai Frantziako erresumaren aurka, bai Otomandar Inperioaren aurka, bai Europako erreforma protestantearen aurka
-
Martin Luther teologo alemaniarrak 95 tesiak argitaratu zituen. Horrek Erreforma Protestantea sortu zuen eta Europako erlijio-batasuna hautsi zuen. -
Valentzia eta Mallorcako gremioen matxinada izan zen, nobleziaren pribilegioen eta egoera ekonomiko txarraren aurka. Matxinada honek izaera soziala izan zuen, botere politikoa bereganatu nahi baitzuten
-
Karlos I.a Erromatar Inperio Santuko enperadore izendatu zuten, eta horrek bere boterea Europako gune gehiagotara zabaldu zuen -
Karlos I.a errege izendatu berriaren kanpotarrek Gaztelan botere handia lortu zutela eta zerga-karga berriak ezarri nahi zituztela ikusita, hainbat hiri-kontzeju eta noblezia txikia matxinatu ziren. Matxinada honen ondorioz, Gaztelak bere autonomia batzuk galdu zituen, eta errege-ahalmena sendotu zen.
-
Monarkia Hispanikoko erregea, 1556tik aurrera. Mundu osoko inperio erraldoi baten gobernaria izan zen, non "eguzkia inoiz sartzen ez zen". Erlijio katolikoaren defendatzaile sutsua izan zen.
-
Monarkia Hispanikoak Frantziako Erresuma garaitu zuen, Frantzisko I.a erregea preso hartuz. Gudu honen ondorioz, Monarkia Hispanikoaren nagusitasun militarra hasi zen Europan -
Francisco Gómez de Sandoval y Rojas. Filipe III.aren balido nagusia. Haren esku egon zen botere politiko gehiena, eta haren gobernuak korrupzioa eta ekonomia-krisia izan zituen ezaugarri
-
Mundu osoko inperio erraldoi baten gobernaria izan zen, non eguzkia inoiz sartzen ez zen. Haren agintaldian, Flandriako eta Ingalaterrako gerrak eta Portugalgo Erresumaren anexioa bezalako gertakariak izan ziren
-
Erromatar Inperio Santuaren barruko liskar erlijiosoak amaitu zituen. Itun honek onartu zuen printze alemaniar bakoitzak bere Erresuman katolizismoa edo luteranismoa ezartzeko eskubidea zuela, "cuius regio, eius religio" printzipioaren arabera. -
Karlos I.ak abdikatu ondoren, Filipe II.ak Espainiako koroa hartu zuen -
Herbehereetako probintzia batzuk, erreforma protestantearen eraginpean, Monarkia Hispanikoaren aurka matxinatu ziren. Matxinada horrek 80 Urteetako Gerra ekarri zuen -
Granadako moriskoak Espainiako koroaren aurka altxatu ziren, haien erlijioa, hizkuntza eta ohiturak debekatzen zizkietelako.
-
Monarkia Hispanikoaren eta Herbehereetako Probintzia Batuen arteko gerra. Gerra honek Herbehereen independentzia ekarri zuen.
-
Monarkia Hispanikoa, Venezia eta Aita Santuen lurraldeek osatutako aliantza militarra, Otomandar Inperioaren aurka borrokatzeko helburuarekin sortua. -
Liga Santuak (Monarkia Hispanikoak, Veneziak eta Aita Santuen lurraldeek osatua) Otomandar Inperioaren aurka izandako itsas gudu garrantzitsu bat izan zen. Borroka honetan, kristau-armada garaile atera zen, eta horrek Otomandar Inperioaren hedapenaren aurka jarri zuen muga. -
Filipe II.ak Portugaleko Koroa anexionatu zuen, amaren (Isabel Portugalgoa) oinordetza eskubideen bidez. Horrela, Iberiar penintsula, koloniak barne, monarka bakar baten menpe egon zen 60 urtez. -
Monarkia Hispanikoko erregea, 1598tik aurrera. Haren erregealdia balidoen esku egon zen, eta haren erabaki nagusia moriskoak kanporatzea izan zen.
-
Gaspar de Guzmán y Pimentel. Filipe IV.aren lehen ministroa. Gatazka militarretan parte hartu zuen, eta bere politika (Arma Batasuna) krisi ugari sortu zituen, Kataluniako eta Portugaleko matxinadak barne
-
Filipe II.ak Ingalaterra inbaditzeko asmoz bidalitako itsas armada, izen handikoa, porrot handia jasan zuen. Porrot honek Espainiaren itsas nagusitasuna zalantzan jarri zuen, Ingalaterrari bidea irekiz itsas potentzia gisa. -
Filipe II.aren botere zentralizatuaren eta Aragoiko foruen arteko gatazka. Antonio Pérez erregearen idazkari ohiak justiziatik ihesi eta Aragoiko Koroan izkutatu. Han, Foruen babespean, erregearen agintariek atxilotzeko saiakera egin zuten, Aragoiko Koroako foruak urratuz. Honen aurrean, Zaragozan matxinada sortu eta noble zein hainbat herritarrek foruak defendatu zituzten. Azkenean, Filipe II.ak tropak bidali, altxamendua zapaldu eta Aragoiko autonomia mugatu zuen. -
Filipe II.a hil ondoren, Filipe III.ak Monarkia Hispanikoko errege-koroa hartu zuen. -
Haren erregealdia balidoen esku egon zen, eta haren erabaki nagusia moriskoak kanporatzea izan zen
-
Filipe III.aren eta Ingalaterraren arteko bake-ituna izan zen, 19 urteko gerraren ondoren. Itun honek Espainiaren eta Ingalaterraren arteko harremanak hobetu zituen. -
Monarkia Hispanikoko erregea, 1621etik aurrera. Hogeita Hamar Urteko Gerran parte hartu zuen, eta bere erregealdian Portugalek independentzia lortu zuen.
-
Filipe III.aren aginduz, Iberiar penintsulako moriskoak (musulman bihurtutakoak) kanporatu zituzten. 300.000 pertsona inguruk Espainiatik alde egin behar izan zuten. -
Monarkia Hispanikoak eta Probintzia Batuek sinatutako su-eten bat izan zen, 80 Urteetako Gerran. Bake honetan, Herbehereek independentzia lortu zuten
-
Erlijio eta arrazoi politikoengatik sortutako gerra, Europan garrantzia handia izan zuena
-
-
Haren erregealdian, Olivares konde-dukeak botere handia izan zuen. Hogeita Hamar Urteko Gerran parte hartu zuen, eta bere erregealdian Portugalek independentzia lortu zuen.
-
Olivares konde-dukearen proposamen bat izan zen, Monarkia Hispanikoko lurralde guztietako soldaduen eta diruaren laguntza izateko. Proiektu horren ondorioz, Kataluniako eta Portugaleko matxinadak izan ziren -
Erresuma Batuko filosofo bat izan zen, Ilustrazioaren aitzindarietako bat eta gobernu liberalaren aita deitzen zaiona. Botere politikoa eta giza eskubideak defendatu zituen
-
Katalunia eta Portugal matxinatu ziren, Olivares konde-dukeak bultzatutako Arma Batasunaren aurka. Matxinada hauen ondorioz, 1668an Portugalek independentzia lortu zuen -
Frantziako erresumako erregea izan zen. Europan absolutismoa gehien garatu zuenetariko bat izan zen
-
Monarkia Hispanikoko infanta eta Luis XIV.aren emaztea izan zen
-
Monarkia Hispanikoko armada Frantziako Erresumaren aurka galdu zuen, Hogeita Hamar Urteko Gerran. Porrot hori Monarkia Hispanikoko inperioaren gainbeheraren seinale gisa hartzen da, Frantziako Erresumaren gorakada iragartzen baitzuen -
Hogeita Hamar Urteko Gerra amaitu zen ituna. Itun honen bidez, Herbehereen independentzia ofizialki onartu zen, eta Europako estatu-sistema modernoaren oinarriak ezarri ziren -
Monarkia Hispanikoaren eta Frantziako Erresumaren arteko gerra amaitu zuen. Itun honen bidez, Frantziako Erresumak lurralde batzuk lortu zituen (besteak beste, Ipar Euskal Herriko zati bat) eta Frantziako Erresumaren nagusitasuna baieztatu zen Europan -
Filipe IV.a hil ondoren, Karlos II.a Espainiako errege bihurtu zen -
Monarkia Hispanikoko azken Habsburgoko erregea izan zen. Oinordekorik gabe hil zen, eta horrek Espainiako Ondorengotza Gerra ekarri zuen
-
Monarkia Hispanikoko azken Habsburgoko erregea. Oinordekorik gabe hil zen, eta horrek Espainiako Ondorengotza Gerra ekarri zuen
-
Monarkia Hispanikoak Portugalen independentzia onartu zuen, 1640an hasitako gerraren ondoren -
Monarkia Hispanikoko lehen Borboi monarka, 1700etik aurrera. Oin Berriko Dekretuen bidez, monarkia zentralizatu bat sortu zuen. Espainiako erresumarako bilakaera gauzatu zuen
-
Karlos II.aren ondorengo izan nahi zuen, eta Espainiako Ondorengotza Gerran Filipe V.aren aurka borrokatu zuen
-
Frantziako ilustratua, botereen banaketaren teoriaren sortzailea izan zen, gaur egungo estatu demokratiko askoren oinarria
-
Valentziako gremioen matxinada izan zen, nobleziaren aurka
-
Frantziako pentsalaria, tolerantziaren eta giza eskubideen defendatzailea izan zen, eta Antzinako Erregimenaren kritiko nabarmena
-
Madrilen gertatutako matxinada izan zen, nobleziaren eta erregearen aurka
-
Karlos II.ak egindako testamentuari esker, Filipe V.a Espainiako errege bihurtu zen, eta horrek Borboien dinastia ezarri zuen Espainian -
Espainiako lehen Borboi monarka izan zen. Oin Berriko Dekretuen bidez, monarkia zentralizatu bat sortu zuen.
-
Karlos II.a oinordekorik gabe hil zenean, Monarkia Hispanikoko koroa lortzeko gerra piztu zen Borboien (Filipe V.a) eta Austrien (Karlos Austriakoa) artean
-
Filipe V.ak aldarrikatutako dekretu hauek Aragoiko Koroaren foruak eta erakundeak abolitu zituzten, monarkia zentralizatu bat sortuz.
-
Utrecht-eko Itunaren osagarria izan zen, gerra amaituz eta Austria eta Frantziaren arteko harremanak berreraikiz.
-
Suitzako filosofoa, boterearen jatorria herriaren subiranotasunean dagoela aldarrikatu zuen
-
Karlos II.a oinordekorik gabe hil zenean, Monarkia Hispanikoko koroa lortzeko gerra piztu zen Borboien (Filipe V.a) eta Austrien (Karlos Austriakoa) artean -
Espainiako Erresumako erregea, 1746tik aurrera. Bere politika bakean eta neutraltasunean oinarritu zen, herrialdearen ekonomia eta armada hobetuz.
-
Ideia arrazionalistetan eta zientifikoetan oinarritutako mugimendu intelektual bat, Antzinako Erregimenaren oinarriak zalantzan jarri zituena
-
Espainiako Erresumako erregea, 1759tik aurrera. Despotismo Ilustratuaren ordezkari nagusia izan zen Espainian, erreforma ugari bultzatuz
-
Ilustratu gipuzkoarra, eta Euskalerriaren Adiskideen Elkartearen sortzailea. Zientzia eta hezkuntzaren sustatzailea izan zen Euskal Herrian
-
José Moñino y Redondo. Espainiako politikaria eta Karlos III.aren lehen ministroa izan zen
-
Espainiako Erresumaren erregea izan zen. Bere politika bakean eta neutraltasunean oinarritu zen, herrialdearen ekonomia eta armada hobetuz
-
Ilustratu eta politikari espainiarra. Karlos III.aren erregealdiko erreformetan parte hartu zuen
-
Espainiako Erresumako erregea, 1788tik aurrera. Bere erregealdia Frantziako Iraultzaren eraginpean egon zen, eta krisiak eta ezegonkortasunak markatu zuten.
-
Espainiako Erresumako erregea izan zen. Despotismo Ilustratuaren ordezkari nagusia izan zen Espainian
-
Peñafloridako kondeak sortutako elkartea, ilustrazioaren ideiak Euskal Herrian zabaltzeko helburuarekin -
Karlos III.aren aginduz, Jesusen Lagundia Espainiako Erresumatik eta bere kolonietatik kanporatu zuten. -
Karlos IV.aren lehen ministroa. Napoleonekin tratatuak sinatu zituen, eta horrek eragin handia izan zuen Espainiaren politikan
-
Elhuyar anaiek wolframioa aurkitu zuten -
Bere erregealdia Frantziako Iraultzaren eraginpean egon zen, eta krisiak eta ezegonkortasunak markatu zuten