-
Period: to
FELIPE V.AREN ERREGEALDIAREN HASIERA/AMAIERA
Felipe V.a, Espainiako Borboi Etxeko lehen erregea, tronura igo zen 1700. urtean Karlos II .a hil ondoren. Boterera iritsi zenean, Espainiako Ondorengotza Gerrari hasiera eman zion, eta gatazka horrek Europako hainbat potentzia sartu zituen dinastia- eta lurralde-gaietan. -
Period: to
ONDORENGOTZAT GERRA
Gerra 1714an amaitu zen Utrechteko Itunarekin, Felipe V.a Espainiako errege zela aitortu zuena. Hala ere, Espainiak Europako hainbat lurralde laga zizkien beste potentzia batzuei, Herbehereak, Napoli, Milan eta Sardinia, besteak beste. -
Period: to
UTRECHTKO ITUNA
youtube
Bideo hau aukeratu dut, izan ere, gertaera modu argi eta laburrean azaltzen duelako, 6 minutu baino gutxiagoan. Gainera, grafikoak eta animazioak erabiltzen ditu, horrek eragiten du, azalpena errazago ulertzea eta bisualki erakargarriagoa izatea. -
JESUITEN KANPORAKETA
Karlos III .a erregeak jesuitak Espainiako eta bere lurraldeetako alde guztietatik kanporatzeko agindu zuen, gero eta eragin handiagoa zutelako eta erregearen aurkako salaketak egin zituztelako. Neurri hori boterea orekatzeko eta gobernantza erreformatzeko ahalegin handiagoaren parte da. -
KARLOS IV TRONUA
-
Period: to
FRANTZIAKO IRAULTZA
Frantziako Iraultza 1789an hasi zen eta eragin handia izan zuen Europan. Espainian, mugimendu independentistaren gorakada eta barne-politikan eta nazioarteko harremanetan eragina izan zuten erreforma politikoak sustatu zituen. -
TRAFALGARREKO GUDUA
-
ARANJUEZEKO MATXINADA
1808ko martxoaren 18an eta 19an Aranjuezko matxinada gertatu zen, Aranjuezko hirian Karlos IV .aren eta haren isilmandatari Manuel Godoyren aurkako herri-altxamendua. Matxinada horren ondorioz, Karlos IV .ak abdikatu egin zuen bere seme Fernando VII .aren alde, eta Ondorengotza Gerra hasi zen. -
Period: to
INDEPENDENTZIA GERRA
Espainiako Independentzia Gerra (1808-1814) gatazka militarra izan zen Napoleonen Gerren esparruan. Espainiako, Britainia Handiko eta Portugalgo indar konbinatuak gerran zeuden Napoleonekin, bere anaia, Jose Bonaparte, Espainiako errege ezarri nahi baitzuen. Gerra Madrilgo Herri Altxamenduarekin hasi zen 1808ko maiatzaren 2an, eta Fernando VII .a espainiar tronuan berrezartzearekin amaitu zen, 1813ko abenduaren 11n Valentziako Ituna sinatu ondoren. -
KONSTITUZIO LIBERALA
Independentzia Gerran Cadizeko Konstituzioa aldarrikatu zen, "La Pepa" bezala ezaguna. Espainiako lehen konstituzioa izan zen, eta printzipio liberalak ezarri zituen, hala nola independentzia nazionala, botereen banaketa eta eskubide indibidualak. -
Period: to
TRIENIO LIBERAL
Espainiako Askapenaren Hirurtekoak 1820tik 1823ra iraun zuen, eta bitarte horretan Espainiak erreforma moderatuak eta politika aurrerakoiak egin zituen. Garai hau Rafael del Riegoren soldaduen matxinadarekin eta Cadizen legea berrezartzearekin hasten da. -
INDUSTRIA IRAULTZA ESPAINIAN
youtube
Bideo hau aukeratu dut gertakizuna pausoz pauso eta modu argi batean azaltzen duelako. Ez da oso luzea, eta horrek entretenigarriagoa egiten du. Gainera, marrazkiak erabiltzen ditu eta horrek hobeto ulertzen laguntzen dit. -
FERNANDO VII.a HIL ETA ISABEL II.aren IGOKUNDEA
Fernando VII .a 1833an hil zen eta bere alaba Isabel II .a tronura iritsi zen. Gertaera honek Karlistaldia hasi zuen, Carlos Isabel eta Fernando VII .aren aldekoen arteko gerra zibila. -
BERRESPEN PRAGMATIKOA
Fernando VII .a erregeak 1833an emandako dekretu batek 1789ko legea baliogabetu zuen, bere alaba Isabel II .ari heredatzeko eskubidea eman ziona. Horrek Lehen Karlistada ekarri zuen (1833-1840), Karlos Maria Isidroren aldekoek ez baitzuten Isabel II .a erregintzat hartu nahi. -
GERRA ZIBILA
Irudi honetan, gudurako prest dauden soldadu errepublikar batzuk ikusten dira. Zibilez jantzita zeuden eta errifleak zeramatzaten. Giroa hain da bizia, ezen interesa nabari baita haren hitzetan eta jarreretan. Eszena honek Errepublikako borrokarik garrantzitsuena eta Francisco Francoren indarren aurkako erresistentzia irudikatzen ditu. -
LA GLORIOSA
Irudi honetan, 1868ko Iraultzan parte hartu zuten militarrak eta zibilak ikus daitezke, La Gloriosa izenez ere ezaguna. Irudiak kalean bildutako pertsonak erakusten ditu, iraultzaren banderekin eta sinboloekin. Eszena honek parte-hartzaileen ilusioa eta erabakia islatzen ditu, Isabel II. erregina eraisteko eta gobernu demokratikoago bat ezartzeko Espainian. -
Period: to
MONARKIA DEMOKRATIKOA
Espainiako monarkia Amadeo I.ak 1871tik 1873ra izan zuen sei urteko erregealdi demokratiko laburrari buruzkoa da. Aldi horretan, gobernu parlamentario bat ezartzeko saiakerak izan ziren, baina porrot egin zuten, babes politikorik ez zegoelako eta herritarren mesfidantzagatik. 1873an, Espainiako Lehen Errepublika aldarrikatu eta gutxira, Amadeo I.ak abdikatu egin zuen.. -
Period: to
ESPAINIAKO LEHEN ERREPUBLIKA
Espainiako Lehen Errepublika 1873tik 1874ra bitarteko aldia izan zen, eta garai horretan Espainiak nazionalismoarekin esperimentatu zuen. Garai horretan, istilu politikoak eta barne-gatazkak izan ziren nagusi, eta, azkenean, kolapsoa eragin zuten. -
Period: to
LEHEN ERREPUBLIKA
-
ALFONSO XII.arekin MONARKIAREN BERRINSTAURAZIOA
1874an, borboien monarkia berrezarri zen Espainian, Alfontso XII .a erregearen agindupean. Horrek amaiera eman zion Espainiako Lehen Errepublikari, eta Borboien Berrezarpena izeneko sistema politikoa ezarri zuen. -
KONSTITUZIOA
1876ko Espainiako Konstituzioak zuzenbide-estatua eta ganbera biko parlamentua ezarri zituen Alfontso XII .aren erregealdian. Hori izan zen Borboien Berrezarpenaren mugimenduaren oinarria, 1923an Primo de Riverak estatu-kolpea eman zuen arte iraun zuena. -
HONDAMENDIA
1898ko hondamendia Espainiako historia historikoan garrantzitsua izan zen, Espainiak azken koloniak galdu zituelarik: Kuba, Puerto Rico eta Filipinak. Gertaera horiek Espainiako gizartean eragin handia izan zuten, eta Parisko Ituna sinatzean, Espainiak bere koloniarantzko aintzira galdu zituen. Gertaera horiek Espainiako gizartea berreraikitzearen aldeko mugimenduak piztu zituzten, hala nola Erregenerazionismoa, eta intelektualen kontzientzia handitu zuten