-
- urtean, Erromatar Inperioa bitan zatitu zen: Mendebaldeko Inperioa, hiriburua Erroma izan zuena, eta Ekialdeko Inperioa, hiriburua Konstantinopla izan zuena.
-
Mende horreta, Mendebaldeko Erromatar Inperioa erori zen, eta, ondorioz, lurraldea zatitu eta erresuma kristau-germaniarrak jaio ziren.
-
Aldi horretan iritsi zen Bizantziar Inperioa gailurrera, Justinianoren eskutik. Izan ere, inperioaren agintea Mediterraneo osora hedatu zen. -
- urtean, Mahoma jaio zen Mekan. Mende horretan, islama Mediterraneotik hedatzen hasi zen, eta Bizantziok Egipto Palestina eta Siria galdu zituen.
-
- urtean, musulmanek Iberiar penintsula konkistatu zuten. Frankoek haien iparralderako aurrerabidea gelditu zuten Poitierseko Guduan.
-
-
-
-
- urtean Baskoi eta Frankoen artean gertaturiko gudua izan zen. Karlomagno garaitua izan zen, Iruñea erre ostean.
-
- urtean, Leon III.a aita santuak Karlomagno enperadore koroatu zuen Erroman. Haren erregealdian kulturaren eta artearen susperraldi bat izan zen, Pizkunde karolingioa deitua.
-
- urtean sortu zen Iruñeako Erresuma, lehenengo erregea eta Eneko Arista izendatu zuten lehen erregea.
-
Aldi horretan, garapen ekonomiko, demografiko eta soziala izan zen Europan, klima egoki batek lagundua. Azken horri esker, uzta oparoak bildu ziren.
-
-
-
-
Arabako Gesaltza Añana hiribilduaren sorrerarekin, hiritartze-prozesu handi bat hasi zen, eta hainbat hiribildu sortu ziren.
-
-
Fernando III.ak Gaztelako erregeak, herri-gutuna berresten du.
-
Izurri Beltzak eragin handia izan zuen, batik bat Nafarroako mendi-ingurune batzuetan, baina dezente txikiagoa kostaldeko lurraldeetan.
-
XIV. mendeko krisi handiarekin, , ahaidetasun-harremana zuten nobleak taldetan bildu ziren, beste noble batzuen aurka borrokatzeko edo hiribildue erasotzeko.
-
Krisi larri baten ondoren, izurriteak, goseteak eta gerrak tarteko, etapa berri baten zantzuak agertu ziren: Errenazimentua. Konstantinopla turkoen esku geratu zen.
-
Bando-gerrek Nafarroa asko ahuldu zuten et ahorrek Gaztelako erreinuak konkistatzea eragin zuen.