-
Karlos ll.a. hil zenean (1700)
Carlos II.a Espainiakoa, "Aheztoa" izenez ere ezaguna, 1700eko azaroaren 1ean hil zen Madrilen. Bere bizitza osoan osasun arazo ugari izan zituen, Habsburgotarren familiako endogamiak eraginda. Ondorengorik izan gabe hil zen, eta horrek Espainiako Ondorengotza Gerra piztu zuen. -
Ondorengotza gerra (1701)
Espainiako tronuaren ondorekotza zela eta gertatu zen gatazka izan zen. -
Karlos artxidukea Inperio Santuko enperadorea bihurtu zen. (1711)
1711n, Karlos VI.a, Austriako artxidukea, Erromatar-Germaniako Inperio Santuko enperadore bihurtu zen urriaren 12an. Gertaera honek bere erregealdia hasi zuen, eta 1740an hil arte iraun zuen. -
Gerra Utrechteko Ituna (1713-1715)
Utrechteko Ituna (1713-1715) Espainiako Ondorengotza Gerrari amaiera eman zion tratatu multzoa izan zen. -
1724an, Felipe V.ak tronua bere semeari Luis I.ari utzi zion
- urtean, Espainiako Felipe V.akabdikatu egin zuen tronua bere semea, Luis I.ariuzteko. Luis I.akoso gutxi iraun zuen errege bezala, hain zuzen ere, 229 egun. 1724ko urtarrilaren 15etik abuztuaren 31ra arte izan zen errege, Espainiako historian epe laburrena errege moduan. Luis I.arenheriotza ustekabearen ondoren, Felipe V.akberriro hartu zuen tronua.
-
1788 Carlos lll Espainia gobernatzen
Carlos III gobernatu zuen Espainia 1759tik 1788ra arte. Bere erregealdia despotismo ilustratuaren erreformekin lotuta dago, eta horrek monarkia absolutuaren barruan erreformak bultzatu zituen. Carlos III.akhainbat erreforma ekonomiko eta sozial ezarri zituen, hala nola, Madrilgo kaleak hobetu eta argiztatu, eta nekazaritzan aldaketak bultzatu -
Luis XVl aren exekuzioa arte (1793)
Luis XVI.a Frantziako erregea 1793ko urtarrilaren 21ean exekutatu zuten, Frantziako Iraultzan gertatu zen gertaera garrantzitsuena. -
Trafalgarreko Guduan (1805)
Trafalgarko gudua 1805eko urriaren 21ean izan zen, Napoleondar Gerren garaian. Trafalgarko lurmuturra, Kádiz ondoan, Espainian, izan zen bataila garrantzitsu hau. Britaniar Armadak, Horatio Nelson admiralaren agindupean, Frantzia eta Espainiako floten aurka borrokatu zuen. -
Fontainebleauko Itunanaren (1807)
Fontainebleauko Ituna 1807ko urriaren 27an sinatu zen. Napoleon Bonapartek eta Espainiako lehen ministroa zen Manuel Godoyk sinatu zuten.
Helburua: Frantziako tropei Espainiatik pasatzen uztea Portugal inbaditzeko. -
independientzia gerra (1808-1814)
Espainiako Independentzia Gerra (1808-1814), Penintsulako Gerra izenez ere ezaguna, Napoleondar Gerren garaian izandako gatazka garrantzitsua izan zen. Espainia, Portugal eta Erresuma Batua Frantziako Inperioaren aurka borrokatu zuten, Napoleon Bonaparte buru zutela. -
Aranjuezko matxinada 1808
Aranjuezko matxinada 1808ko martxoaren 17tik 19era gertatu zen. Matxinada horren helburua Manuel Godoyren botera erauztea eta Karlos IV.a erregeak tronua Fernando VII. semearen esku uztea zen2. Matxinada horrek Espainiako historia aldatu zuen, eta gero Madrilgo altxamendua eta Iberiar Penintsulako Gerra piztu ziren. -
Monarkia konstituzionala (1812)
1812ko Espainiako Konstituzioa, "La Pepa" deiturikoa, Espainiako monarkia konstituzionala aldarrikatzen zuen. Konstituzio honek Espainiako erregearen boterea mugatu eta konstituzio monarkia bat ezarri zuen. Hau izan zen Espainiako historia liberalen aurrekari nagusia. -
1813 Frantziarrek Gasteizko Gudua galdu zuten.
Gasteizko Gudua (Vitoria Gudua) 1813ko ekainaren 21ean gertatu zen. Aliatuek (britainiarrek, portugaldarrek eta espainiarrek), Arthur Wellesley-ren agindupean, garaipen erabakigarria lortu zuten Frantziako armadaren aurka.Borroka hau mugarri bat izan zen Penintsulako Gerran, frantses tropen Espainiatik (Katalunia izan ezik) azkenean erretiratzeko bidea ireki zuena, eta Fernando VII.aren erregealdi espainiarraren berrezarkuntza ahalbidetuz. -
Seiurteko Absolutista (1814-1820)
Seiurteko Absolutista (1814-1820) Fernando VII.a Espainiako erregearen agintaldi absolutistari dagokio, Napoleon garaitu ondoren eta Borboien monarkia berriro ezarri ondoren. Garai honetan, Fernando VII.akCádizko Konstituzioaren erreforma liberalak ezabatu eta monarkia absolutua berriro ezarri zuen. -
Hirurteko Liberala (1820-1823)
Hirurteko Liberala (1820-1823), edo Trienio Liberal izenez ezaguna, Fernando VII.arenagintaldi absolutistaren ondorengo liberalismo garai bat izan zen Espainian. -
Hamarkada Doilorra (1823-1833)
Hamarkada Doilorra (1823-1833) Fernando VII.a Espainiako erregearen agintaldi absolutistaren azken fasea da, Hirurteko Liberalaren ondoren. Garai honek Espainiako historia garaikideko aro bat osatzen du. -
1831an Fernando Vll.aren erreinaldia
1831an, Fernando VII.a Espainiako erregea zegoen, bere erreinaldiak 1808tik 1833ra arte iraun zuen. Fernando VII.a, Napoleondar Gerren ondoren, Espainiako tronura itzuli zen eta errege absolutua izan zen, baina 1812ko Konstituzioaren ondorioz, 1820-1823 bitartean monarkia konstituzionala ezarri zen.
1831 urtean, Fernando VII.a Espainiako monarkia absolutua berrerestauratu zuen, eta erreinaldiak 1833ko urriaren 29an hil zen arte iraun zuen. -
Lehen Karlistaldia(1833-1840)
Lehen Karlistaldia (1833-1840) Fernando VII.a Espainiako erregearen heriotzaren ondorioz hasi zen, eta Karlos Maria Isidro infanteak aldarrikatu zuen tronua. Gerrak Espainian eta Euskal Herrian izan zen, foruak eta autonomia eskubideak defendatuz. -
1869ko Konstituzioa
1869ko Espainiako Konstituzioa Espainiako historian dokumentu garrantzitsua izan zen, monarkia konstituzional eta demokratikoago baterantz urrats bat markatuz. -
Monarkia Demokratikoa (1871-1873)
Amadeo I.a Espainiakoa (1845-1890), edo Amadeus izenez ere ezaguna, Savoiako Etxeko lehen eta errege bakarra izan zen Espainian errege izan zena. 1870ean errege bihurtu zen eta 1873ra arte erreinatu zuen. -
Lehen errepublikak(1873-1874)
Errepublika Federala: Lurralde autonomoek botere maila handia dute, boterea zentral eta lurralde gobernuen artean banatuta. Errepublika Unitaria: Botere eta aginte guztiak gobernu zentralaren eskuetan daude, lurraldeek autonomia gutxiago dute. Errepublika: Estatu burua hauteskunde bidez aukeratzen da eta monarkiarik ez dago, demokrazia eta hiritarren parte-hartzea sustatuz. -
1876ko Konstituzioa
1876ko Espainiako Konstituzioa garrantzitsua izan zen, Borboien monarkia Alfonso XII.a erregearen pean berrezarri zuena. -
1885ean, Alfonso Xll.a hil zen.
Alfontso XII.a, Espainiako erregea, 1885eko azaroaren 25ean hil zen. 27 urte besterik ez zituen. Haren heriotzak eragin zuen haren emaztea, Maria Kristina Austriakoa, erregeorde bihurtzea, ondorengo postumo baten, Alfontso XIII.aren, jaiotza hurrengo urtean gertatu zelarik. -
UGT sindikatua 1888 an sortu zen
Unión General de Trabajadores (UGT) sindikatua 1888ko abuztuaren 12an sortu zen, Barcelonan, Pablo Iglesias Posse eta Antonio García Quejido buru zituenak. Hau izan zen Espainiako lehenengo sindikatu nazionala, eta gizarte-laguntza eta lanbide-sindikatuen aldeko borroka defendatzeko sortu zen -
1890ean gizonen sufragio unibertsala
1890ean gizonen sufragio unibertsala hainbat herrialdetan errealitate bihurtzen hasi zen. XIX. mendean zehar, hainbat mugimenduk sufragio eskubideak zabaldu nahi zituzten gizonezko guztientzat, diru-sarrera, jabetza edo bestelako irizpiderik kontuan hartu gabe.
Adibidez, Frantziak 1848an ezarri zuen gizonen sufragio unibertsala, eta Australiak 1850eko hamarkadan jarraitu zuen adibidea, hegoaldeko Australia, Victoria eta Gales Berri Hegoaldeko koloniak 1858rako ezarri baitzuten. -
Fauvismoa (1904 -1908)
XX. mendearen hasieran Frantzian garatua. Kolore biziak eta trazu sutsuak erabiltzen zituen. Ezaugarriak: sentimendua eta inpresioa lehenesten ditu forma naturalen gainetik. Artista nagusiak: Henri Matisse eta André Derain. -
Kubismoa (1907)
XIX. mendearen amaieran eta XX. mendearen hasieran garatu zen. Formak geometrizatzen ditu eta ikuspegi anitzak eskaintzen ditu objektuak desegituratuz. Artista nagusiak: Pablo Picasso eta Georges Braque. -
Futurismoa (1909ko otsailaren 20a)
XX. mendearen hasieran Italian sortua, mugimenduak modernitatearen eta teknologiaren dinamismoa goraipatzen zuen. Ezaugarriak: abiadura, mugimendua eta indarra. Artista nagusiak: Umberto Boccioni eta Giacomo Balla. -
Espresionismoa (1911)
XIX. mendearen amaieran eta XX. mendearen hasieran sortua, emozio indartsuak adierazten zituen koloreen eta formen bidez. Ezaugarriak: dramatismoa eta barne-errealitatearen esplorazioa. Artista nagusiak: Edvard Munch, Egon Schiele eta Wassily Kandinsky. -
Dadaismoa (1916)
Dadaismoa I. Mundu Gerraren ondoren sortutako arte eta literatura mugimendu iraultzailea da. Bere ezaugarriak dira absurdoa, irrazionaltasuna, protesta soziala, teknika esperimentalak eta probokazioa. Artista nagusiak dira Hugo Ball, Tristan Tzara, Marcel Duchamp, Hannah Höch, eta Man Ray. 1916an sortu zen Zurichen, eta 1920ko hamarkadan amaitu zen, surrealismora bideratuz. -
Surrealismoa (1920)
1920ko hamarkadan jaioa, irrazionaltasuna eta ametsak aztertzen zituen. Ezaugarriak: azpikontzientea, sinbolismo aberatsa eta fantasiazko irudiak. Artista nagusiak: Salvador Dalí, René Magritte eta Max Ernst.