Espainia XVIII. eta XIX mendean

  • Karlos II. Heriotza

    Karlos II. Heriotza
    Karlos II. heriotza Espainiako azken hirikoak, 1700ko azaroaren 1ean hil zen. La-mortua I Madrilden gertatu zen, eta hilobia El Escorialeko monasterioan bazen1. Karlos II., Habsburgo azken dinastiak Espainiako errege izan zen, eta bere erreinaldian Espainiako Ondorengotza Gerra garrantzitsua izan zen, Karlos II.ak ez zuen hirurricik ja, eta externационвойna europarra sortu zuen
  • Period: to

    Ondorengotza gerra

    https://youtu.be/hTRiVijXOKk?si=KuyOdckEtoVywZo4 Gatazka hau, XVIII. mendearen lehen urteetan zehar hedatuko zena, gatazka dinastiko batetik sortuko zen, Karlos II .a Espainiakoaren ondorengoa, izaera atabikoa bazuen ere, estatu ezberdinak lotzen zituena, bi bloke osatuz, alde batetik Felipe V. Borboikoaren aldekoak, Luis XIV .a Frantziakoaren biloba eta Karlos II .aren alabetako baten emaztea, eta bestetik Karlos Habsburgokoa artxidukearen aldekoak, Austria Ingalaterra eta Herbehereak buru.
  • Karlos artxidukea emperadore bihurtu zen

    Karlos artxidukea, Austriako Karlos VI.a izenarekin, Erromatar Germaniar Inperio Santuko enperadore bihurtu zen. Espainiako Ondorengotza Gerraren garaian, Espainiako tronua aldarrikatu zuen, baina gerran galduta.
  • Period: to

    Utrechko Ituna

    Utrecht-eko ituna Espainiako jasaitzaren amaiera markatu zuen akordio multzoa izan zen. Gerrak Europan potentziarik handienak bildu zituen, eta itunak potente berri ezarri zuen, Europako geopolitikaren oreka aldatuta. Hona hemen akordioaren gakoak. Felipe V . Espainiako errege aita izan zen, baina ondorioz, Frantziako tronuz jabetzeko antolakuntza darama. Honek Espainia eta Frantziaren arteko batasun bat galarazi zuen, eta urratu berriak ezartzen hasi zen kontinentean.
  • Luis I. heriotza

    Luis I.a Espainiakoa zena Felipe V.aren semea izan zen, eta izan ere, bere erreinaldia nolako laburdura baten. 1724ko urtarrilaren 15etik abuztuaren 31rako izan zen, eta Luis I.a “El Bien Amado” echema omen zen. Hori dela eta, bere erreinaldi laburrean ez zuen EA izatea, zeren dividida nagusia zebilen. Hori dela eta, bere lotzespenaren ondoren bere aita ekainaren 9an hiltzeko ilusioa berreskuratu zuen, hil zenean berriz, tronura.
  • Hirugarren Familia Ituna

    Hirugarren Familia Ituna
    Hirugarren Familia Ituna XVIII. mendean Espainia eta Frantziaren artean sinatutako akordio sorta bat izan zen, euren dinastiko loturak indartzeko eta haien kanpo-politikak koordinatzeko, Britainia Handia eta Austria bezalako etsai komunen aurka.
  • Luis XVI.aren exekuzioa

    1793an Luis XVI.a, Frantziakoak, urtarrilaren 21ean, exekutatu zuten, entalasketa hori Frantziako Iraultzan fisiko hartu zuen ekitaldia izan zen. Luis Sykes, halarik etorri zenean, zion agintaketa zion jabe izan aditu batentzat. Heresia arrotzaren oinarrizkoondoak, ludibriatuak “Frantziako Nazio Batzarra denen deietuak. Bai, orduan helburu ikaragarria erdi ereligeena…… Exekuzioaren lekua da. Guillotina Intsektore plazan. Frantziako monarkia amaitu zuen, bere historia salatu beharrezkoa zen
  • Trafalgarreko Gudua

    Trafalgarreko Gudua
    Trafalgarran gudua Napoleondar Gerretan gertatu zen itsas gudua izan zen Trafalgar lurmuturretik hurbil, Espainiako kostaldean, Cadizetik gertu. Britainiako, Frantziako eta Espainiako itsas gerrak bat egin ziren, baina britainiarrek irabazi zuten. Guda hau britainiarrak Nelson almiranteak zuzendutako britainiar flota aurkarien aurka burutu zuen Nelson almiranteak berezko lorpena lortu zuen, eta britainiar flota txikiagoa zen.
  • Fontaineluoko ituna

    Fontainebleauko Ituna Espainia eta Frantziaren arteko akordioa izan zen, Napoleonek Portugal inbaditzeko baimena eman zion Frantziari. Itunaren bitartez, Espainia Frantziari zeharkatzeko bidean lagundu zuen, eta bi herrialdeek Portugal inbaditu eta banatzea adostu zuten.
  • Espainiako Independentzia Gerra

    Napoleonek Espainia inbaditu zuen eta Jose Bonaparte, bere anaia, Espainiako errege bihurtu zuen
  • Aranguezko matxinada

    Aranjuezko Matxinada izeneko herri-altxamendu bat gertatu zen Espainian , Manuel Godoy sekretarioa eta Karlos IV erregearen aurka. Matxinada horrek Godoy zaldetsaritza-motetatik kaleratu egin zuela ekarri zuen eta Karlos IV. erregeari eskatu zigun tronua eman Fernando VIIrekin ordezkatu zigun. Matxinada hura Espainiako erregimen zaharren azken matsa izan zen, eta Fernando VIIrekin tronean jarri zen. Fernando VII. edo Fernando 118urtea.
  • Period: to

    Espainia Amerika zituen kolonia

    Espainiak, Ameriketako kolonizazioaren hasieran, Latinoamerika osoa eta Karibeetako uharte asko kontrolatu zituen. Hona hemen kolonien zerrenda nagusia: mexiko,peru,granda berri, eta beste batzuk
  • Period: to

    Idependentzia guerra

    https://youtu.be/Cc8Kp2OyUBU?si=FcLXc9xN2G2fAfV9: Maiatzaren 2an, 1808an, Espainiako Independentzia Gerra hasi zen. Napoleonen Frantziako armadaren aurkako gerra izan zen, eta Espainiak bere burujabetasuna berreskuratzeko borrokatu zuen.
  • Erresistentzia cadizen

    Erresistentzia cadizen
    1809an, Cadizen erresistentzia garrantzitsua izan zen, non espainiarrek Napoleonen tropei aurre egin zieten. Cádizko Gorteak eratu ziren urte honetan.
  • Cádizko Konstituzioa

    Cádizko Konstituzioa
    Espainiako lehen konstituzioa, "La Pepa" bezala ezagutua, Cádizko Gorteek onartu zuten 1812an
  • Fernando VII. Españara itzuli

    1814an, Fernando VII.a Espainiara itzuli zen, Napoleonen erorketaren ondoren. Honek absolutismoaren berrezarpena ekarri zuen Espainian, konstituzio liberala indargabetuz.
  • Period: to

    Seis urteko Absolutista

    Urte hauetan, Fernando VII.a erregea absolutismoa berrezarri zuen Espainian, gorteak deseginez eta konstituzioak indargabetuz. Absolutismoan oinarritutako politika autoritarioak ezarri zituen.
  • Period: to

    Hiruurteko Liberala

    Hirurteko Liberala aldia Espainian 1820ko otsailean Riego koronelaren altxamenduarekin hasi zen. Altxamendu honek 1812ko Konstituzio liberala berriro indarrean jarri zuen eta errege absolutista zen Fernando VII.a konstituzioaren menpe jarri zuen.
  • Period: to

    Hamarkada Doilorra

    Hamarkada Doilorra Fernando VII.arenabsolutismoaren garaia izan zen. Frantziako armada Espainiara sartu zen 1823an absolutismoa berrezarri eta liberalen mugimendua zapaltzeko.
  • Isabel jaso koroa

    Isabel jaso koroa
    1833an, Fernando VII.a hil zen eta bere alaba Isabel II.akjaso zuen koroa. Hala ere, bere erreinaldia gatazka zibilen eta krisi politikoen artean igaro zen, Lehen Karlistaldia barne.
  • Period: to

    Lehen Kartistaldia

    Lehen Karlistaldia Espainian Karlos Maria Isidrok bultzatutako gatazka armatu bat izan zen, bere tronurako eskubideen alde borrokatu zuena. Gerrak Isabel II.a tronura igotzearen aurka egin zuen.
  • Kostituzioa onetsi zen

    1837ko Espainiako Konstituzioa onartu zen, zeinak monarkia konstituzionala ezarri zuen eta herritarren eskubide eta askatasunak babesten zituen.
  • Isabel II. adinez nagusi aldarrikatu zen

    Isabel II.a adinez nagusi aldarrikatu zen eta bere erregealdiak jarraitu zuen. Erregealdi hau hainbat arazo politikok eta gatazka sozialek markatu zuten.
  • Trenbidea inauguratu

    Trenbidea inauguratu
    1848an, Espainian lehen trenbidea inauguratu zen, garraioaren eta industrializazioaren garapenerako mugarri garrantzitsua izan zena.
  • Period: to

    Biurteko progresista

    Biurteko progresista Espainiako aldaketa politiko eta ekonomiko sakoneko bi urteko aldia izan zen. Garai honetan, hainbat erreforma liberal eta ekonomiko ezarri ziren.
  • Legeak Aukeratu

    Legeak Aukeratu
    1855ean, hainbat lege onartu ziren Espainian. Lege hauek barnean zituzten nekazaritza eta industria erregulazioak, eta herritarren eskubideak eta askatasunak babestu zituzten.
  • Period: to

    Erreinaldiaren Amaiera

    Garai honek Isabel II.arenerreinaldiaren amaiera markatu zuen. Egoera politiko eta soziala oso ezegonkorra zen, eta horrek 1868ko Gloriosa Iraultzara eraman zuen.
  • Meategiko legeak aukeratu

    Meategiko legeak aukeratu
    1868an, meategiak ustiatzeko lege berriak aukeratu ziren. Urte hau ere garrantzitsua izan zen Isabel II.a tronutik kendu zuen Gloriosa Iraultzagatik.
  • Gloriosa Irautza

    Gloriosa Irautza
    1868ko Gloriosa Iraultza altxamendu bat izan zen, eta Isabel II.a kendu zuen tronutik. Gertaera honek Seiurteko Demokratikoaren hasiera markatu zuen.
  • Kostituzioa Aldarrikatu

    Kostituzioa Aldarrikatu
    1869an, Espainiako Konstituzio berria aldarrikatu zen, 1869ko Konstituzio izenekoa. Konstituzio honek monarkia konstituzional bat ezarri zuen, eta eskubide eta askatasun handiak eman zizkien herritarrei.
  • Period: to

    Monarkia demokratika

    Urte hauetan, Espainiak monarkia demokratiko labur bat izan zuen Amadeo I.arenerregealdian. Hala ere, bere erregealdia laburra eta zailtasun politikoz beterik egon zen, 1873an abdikatzera eraman zuena.
  • Period: to

    Lehen errepublika

    Espainiako Lehen Errepublika 1873an aldarrikatu zen, Amadeo I.a abdikatu ondoren. Garai korapilatsua izan zen, gobernu aldaketa ugari eta barne gatazkak izan zituen, eta 1874ko estatu kolpe batekin amaitu zen, Alfonso XII.arekinmonarkia berrezarri zuena.
  • Alfonso errege aldarrikatiu

    Alfonso errege aldarrikatiu
    Alfonso XII.a Espainiako errege aldarrikatu zuten Espainiako Lehen Errepublika amaitu ondoren. Bere erregealdiak Borboi Lehenengo Berrezarkuntza markatu zuen.
  • Konstituzioa

    Konstituzioa
    1876ko Espainiako Konstituzioa Alfonso XII.arenerregealdian aldarrikatu zen eta 1923 arte indarrean egon zen. Konstituzio honek monarkia konstituzionaleko sistema politikoa ezarri zuen.
  • Alfonso XII. hil zen

    Alfonso XII. hil zen
    Alfonso XII.a 27 urte zituela hil zen tuberkulosiaren ondorioz. Bere heriotzak Maria Kristina bere emaztea erregentzia utzi zuen Alfonso XIII.a adin nagusira iritsi arte.
  • Kode zibilla

    espainiako Kode Zibila aldarrikatu zen, oraindik indarrean dagoena, nahiz eta aldaketa ugari izan. Kode honek Espainiako zuzenbide zibilaren alderdi garrantzitsuak arautzen ditu, hala nola betebeharrak, kontratuak eta familiaren zuzenbidea.
  • Period: to

    Italian faxismoa

    Mussolini-k nazionalismo muturrekoan oinarritutako estatu totalitario bat ezarri zuen.
  • Period: to

    URSS

    Sobietar Batasuna sortu zen Lenin-en gidaritzapean, eta Stalin-ekin totalitarismoa finkatu zen.
  • Period: to

    Alemaniako nazien garaia

    Hitler boterea lortu eta propaganda, zapalkuntza eta gerran oinarritutako erregimen bat ezarri zuen.
  • Period: to

    Frankismoa Espainian

    Francisco Franco-k diktadura bat ezarri zuen Espainiako Gerra Zibilaren ondoren.