-
Karlos II. Heriotza
Karlos II.a, Espainiako azken errege habsburgotarra, oinordekorik gabe hil zen 1700eko azaroaren 1ean. Bere heriotzak Espainiako Ondorengotza Gerra (1701-1714) piztu zuen, Europako potentzien arteko gatazka luze eta garrantzitsua. -
Period: to
Ondorengotza Gerra
Karlos II .a Espainiakoa oinordekorik gabe hil izanak eragindako europar gatazka izan zen. Felipe Anjou, Frantziak lagunduta, Aliantza Handiaren aurka jarri zuen, Frantziako eta Espainiako koroen batasuna saihestu nahi zuena. Utrecht eta Rastatteko Itunekin amaitu zen, Felipe V.a Espainiako errege bezala berretsi zutenak, baina bi tronuak banatuz. -
Karlos artxidukea emperadore bihurtu zen
Austriako Jose I.a, Karlos artxidukearen anaia, hil eta azken hau enperadore izendatu zuten.
Europako oreka arriskuan dago, Habsburgo bat egon zitekeelako bi erresumatan, Austrian eta Espainian. Ingelesek negoziazioak hasi zituzten eta Felipe V.a Espainiako errege gisa aitortzeko interesa agertu zuten -
Period: to
Utrechko Ituna
Filipe V.a: Espainiako errege izendatu zuten, baina Frantziarekin bateratzeari uko egin behar izan zion.
Britainia Handia: Gibraltar eta Menorca eskuratu zituen.
Austria: Napoli, Flandes eta Sardinia lortu zituen.
Savoia: Niza eta Sizilia jaso zituen.
Portugal: Sakramentua eskuratu zuen.
Frantzia: Orange eskuratu zuen. -
Luis I. Heriotza
Felipe V.aren eta Maria Luisa Savoiakoaren seme nagusia, 17 urte zituela igo zen tronura, 1714ko urtarrilaren 10ean aitak abdikatu zuenean. Gaztaroa zela-eta, "Kabinetea" izeneko tutoretza politikoko kontseilua antolatu zen. Zortzi hilabeteko erregealdia izan zuen, tronura igo eta koroa Felipe V.arengana itzuli zen urte bereko irailean hil baitzen. -
Hirugarren Familia Ituna
Karlos III .a Espainiakoa Gibraltar eta Menorca berreskuratzen saiatu zen.
Espainia Zazpi Urteko gerraren azken fasean sartu zen Frantziako Erresuma Ingalaterraren alde, eta porrotak galera handiak eragin zizkion. 1761ean, Espainiak Mendebaldeko Florida eta Ekialdeko Florida, Ingalaterrari eman zizkiona, eta Sakramentuko Kolonia, Uruguaiko mendebaldean, Portugali. Frantziako Louisiana jaso zuen arren. -
Luis XVI.aren exekuzioa
Luis XVI .aren exekuzioa, 1793ko urtarrilaren 21ean gertatu zena, Frantziako Iraultzaren gertaera garrantzitsuenetako bat izan zen. Exekuzio hori Iraultzaren plazan egin zen, lehen Luis XV .aren plaza bezala ezagutzen zena. -
Trafalgarreko Gudua
Trafalgarko gudua, 1805eko urriaren 21ean gertatu zen itsas gudu bat izan zen, Napoleon Bonaparte tronu inperialetik bota eta Europan zegoen eragin militar frantsesa desegiten saiatzeko. Itsas bataila hori XIX. mendeko garrantzitsuenetakotzat jotzen da, Frantziak eta Espainiak Horatio Nelsonek zuzendutako britainiar armadaren aurka borrokatu baitzuten. -
Fontaineluoko Ituna
Frantziarrek Espainia zeharkatu eta Portugal konkistatzeko aukera ematen zuen ituna -
Aranjuezko Matxinada
Aranjuezko Matxinada 1808ko martxoaren 17-19an gertatu zen, Madrildik gertu dagoen Aranjuez herrian. Matxinada honek Manuel Godoyren aurkako jarrera agertu zuen eta Karlos IV.arenabdikazioa ekarri zuen. Helburua: Godoyren kargutik kentzea eta Karlos IV. akabdikatzea. Emaitzak:
Godoyren Erorialdia: Godoy kargutik kendu eta espetxeratu zuten. Karlos IV.arenAbdikazioa: Karlos IV.ak tronua Fernando VII. semearen esku utzi zuen. -
Period: to
Independentzia Gerra
Fontainebleauko ituna sinatu eta Frantziak konkistatu ondoren, Independentzia Gerra hasi zen.
Espainiako populazioa bitan banatzen zen: frantsesek Jose I.a errege gisa aitortu zuten, eta fernandarrek, Fernando VII .ari leial.
Gerra gogorrak sei urte iraun zuen 1808. urtearen amaieran. Frantzia jada postuak hartzen ari zen Espainian, eta 1812an penintsula osoa zuten, baina 1814an Napoleonen gainbeherak espainiarren eta ingelesen frantsesen porrota ahalbidetu zuen. -
Cadizko konstituzioa
Hau izan zen Espainiako lehen konstituzioa eta liberalismo politikoaren printzipioak islatzen zituen, subiranotasun nazionala onartzen zuen, monarkia moderatua eta herentziazkoa ezartzen zuen, botereen banaketa (legegilea, betearazlea eta judiziala) eta erlijio katolikoa ezartzen zuen. -
Fernando VII. Espainiara Itzuli
Seiurteko Absolutista (1814-1820): Fernando VII.akCadizeko Konstituzioa baliogabetu eta liberalak jazarri zituen. Hirurteko Liberala (1820-1823): Riegoren altxamenduak Konstituzioa berrezarri zuen; Europako potentziek San Luisen Ehun Mila Seme bidali zituzten liberalak garaitzeko. Hamarkada Doilorra (1823-1833): Absolutismoaren itzulera eta liberalen errepresio gogorra. -
Period: to
Seiurteko Absolutista
Erregeak Kadizko konstituzioa baliogabetu zuen eta liberalen aurkako jazarpena hasi zen. Prentsaaskatasuna kendu eta nobleei pribilegioak itzuli zitzaizkien. -
Period: to
Hirurteko liberala
1820an, Riego jeneralak altamendu bat gidatu zuen,eta Fernando VII.ak konstituzioa onartu behar izan zuen.
Europako potentziak armada bidali zuten (San Luisen Ehun Mila Semeak), eta liberalak garaitu zituzten. -
Period: to
Hamarkada Doilorra
-Gobernu absolutista berrezarri zen.
-Liberalek eta haien aldekoek errepresio bortitza jasan zuten.
-Pertsona asko exekutatu zituzten eta beste batzuk erbesteratu egin ziren. -
Period: to
Lehen kartisaldia
Lehen Karlistaldia Espainian 1833 eta 1840 artean Karlos Maria Isidro Borboikoa infantearen eta erregimen absolutista baten aldeko karlisten eta Isabel II .aren eta Maria Kristina Borboikoa erregeordearen defendatzaile isabeldarren artean garatu zen gerra zibila izan zen. -
Konstituzioa onetsi zen
1837ko Espainiako Konstituzioa Maria Kristina Borboikoaren erregeordetzan aldarrikatu zen Espainian. Alderdi Aurrerakoiaren ekimena izan zen, Alderdi Moderatuarekin adostasunezko konstituzio bat onartzeko, bi alderdi liberalen txandakatzea ahalbidetzeko, gobernua aldatzen zen bakoitzean Konstituzioa aldatu behar izan gabe. 1845era arte egon zen indarrean, Alderdi Moderatuak bere Konstituzioa ezarri zuen arte. -
Period: to
Hamarkada Moderatua
-Alderdi Moderatuak Isabel II.aren babesarekin gobernatu zuen.
-1845 konstituzioa promulgatu zen.
-Erreforma fiskalak egin ziren eta guardia zibila sortu zen.
-Progresisten aurkako errepresioa. -
Period: to
Bienio progresista
1854ko Iraultza: Leopoldo O'Donnellek gidatua, monarkia liberala bultzatu zen. Erreformak: Moderatuen erreformak desegin zituzten, hala nola prentsa askatasuna eta autonomia lokala. Desamortizazioa: Pascual Madozek gidatutako desamortizazio prozesua berrabiatu zen. Trenbideak: Trenbide sistemaren garapena bultzatu zuten. -
Period: to
Biurteko progresista
- O' Donnellek gidatu zuen iraultza.
- Esparterok gobernu aurrekoia ezarri zuen.
- Erreformak egin ziren,nahiz eta ez zen sufragio unibertsala lortu.
-
Gloriosa Iraultza
1868ko Iraultza, Gloriosa, Espainian 1868ko irailean gertatu zen altxamendu militar bat izan zen, elementu zibilekin, eta Isabel II .a erreginaren tronutik kentzea eta erbesteratzea eta Seiurteko Demokratikoa izeneko garaiaren hasiera ekarri zuen. -
Konstituzioa aldarrikatu
- Lehen aldiz ematen zen sufragio unibertsala.
- Konstituzioak nazionalen soberania proklamatu zuen.
- Gorteen esku jartzen zen legegintza eta botereen banaketa
-
konstituzioa
Monarkia konstituzionala: Monarkia eta parlamentuaren arteko oreka. Sufragio unibertsala (gizonezkoa): Lehen aldiz onartua izan zen. Banaketa politikoa: Sistema bikamerala (Senatua eta Kongresua). Askatasunak eta eskubideak: Zenbait askatasun eta eskubide aitortu ziren.