-
Period: to
Ondorengotza gerra
Karlos II ondorengorik hil zen, beraz gatazki oso handi bat sortu zen horren ondorioz. Tronurako bi hautagai zeuden, bat Filipe V zen (era honetara iritzi zen borboiko etxea Espainara) eta beste hautagaia Karlos Austriako artxidukea zen. -
Planta berriko dekretuak
Aragoiko koroa Ondorengotza gerran oposatu egin zen, beraz Felipe Vak Aragoiko koroari foruak kendu, eta berdina egin zituen Kataluinean, Valentzian eta Mallorkan. Horrez gain Gaztelako zerga-sistema aplikatu zituen. -
Utrechteko Ituna
Utrechetko gerra, Utrechetko itunarekin amaitu zen, Felipe V.a erregetzat artu zuten eta horren truke Espainak lurralde askotan laga egin zituen. -
Ilustrazioa
Merkataritzari esker heldu ziren Espainara ideia Ilustratuak. Ilustrazioaren ideia printzipaletariko bati esker Espainan hezkuntza-erakunde berriak sortu ziren eta horren ondorioz Espainako biztanleak ikaziagoak ziren.
Espainako ilustratuen artean Feijoo nabarmendu zen -
Despotismo ilustratua
Naiz eta ideia Ilustratuak Espainan sartu, monarka batzuk jarraitzen zuten absolutismoa miresten, beraz mugimendu hau sortu zen. Espainan Nekazaritzan jarduerak bultzatu ziren eta abeltzaintzari pribilegio batzuk kendu. Beste aldetik Merkataritzan , barne aduanak kendu zituzten eta Cadizi kendu zitzaion Amerikako lurraldekiko zituen merkataritza. Ere bai azpiegitura asko sortu ziren (kanalak, errepidean...). Eta askenik manufraktura-jarduerak edatzeko errege-lantegiak sortu ziren. -
Period: to
Independentzia Gerra
Espainiako Erresumaren eta Frantziako Lehen Inperioaren arteko gatazka armatua izan zen, Napoleon Bonapartek zuzendua.
Gerran, Espainiako herria armetan altxatu zen Frantziaren okupazioaren aurka, eta erresistentzia basatia izan zen, eta sarritan bertako gerrillariek gidatu zuten. -
Aranjuezeko Matxinada
Espaina Fontainebleako Itunaren bidez Frantziako armadari permisua eman zitzaien Portugal inbaditzeko (Britain ahandiaren aliatu zen). Baina ere bai Espainako biztanleria ez zegoen ados Godoyren eta Napoleonen arteko arkordio batean, eta egoera horren ondorioz Matxinada hau sortu zen. -
Cadizeko konstituzioa
Cadizen bilduta zeuden gorteetan zinatu zen Espainako lehenengo konstituzioa. Han monarkia konstituzionalista ezarri zen gobernu sistemas, eta liberalismoaren printzipio batzuk jaso ziren (Botere banaketa eta nazioaren subiranotasuna).
Bideo honetan agertzen da azalpena:https://youtu.be/aAN3QtPtV44?si=_MprCiV-ldxwoZyb -
Fernando VII
Fernando VII .a Espainiakoa, "Desiratua" eta "Felon Erregea" bezala ere ezaguna, Espainiako errege izan zen 1808tik 1833an hil zen arte. Bere erregealdian hainbat gertaera garrantzitsu eta gatazka izan ziren:
Espainiako Independentziaren Gerra, Tronurako itzulera, Gatazkak Amerikan eta Heriotza eta ondorengotza. Horren artean 1814.urtean Espainara itzuli zen Espainiako Independentzia Gerran José Bonapartek kargutik kendu eta ordezkatu ondoren. -
Hirurteko liberala
Gobernu liberalaren aldi bat, erabaki militar batekin eta Cadizko Konstituzioaren berrezarpenarekin hasi zena. Azkenean, Aliantza Santuaren tropek zapaldu zuten -
Industria iraultza
Industrializazioa, Espainian, Europako beste herrialde batzuekin (hala nola Britainia Handiarekin) alderatuta, beranduago gertatu zen: Espainian industrializazioa XVIII. mendearen amaieran hasi zen, baina XIX. mendearen erdialdean izan zuen bultzadarik handiena. -
1898ko hondamendia
Espainiaren porrota Gerra Hispano-Estatubatuarrean Amerikan (Kuba, Puerto Rico, Filipinak eta Guam) izan zituen azken kolonien galeran gertatu zen, bere inperio kolonialaren amaiera ezarriz. -
Fauvismoa
Garrantzi handia ematen die kolore biziei eta formen sinpletasunari. Henri Matisse, André Derain eta Maurice de Vlaminck margolari frantsesak nabarmendu ziren.
1905-1908.urterarte egon zen bizirik -
Kubismo
Bolumenak zatietan bereizi, eta ertz askoko formetan sintetizatzen dira. Picasso , Juan Gris , Fernand Léger eta Georges Braque nabarmendu ziren.
1907-1914 -
Dadaismoa
Absurdua goraipatzen du, Europan sortu zen Lehen Mundu Gerran, Zurichen.
Tristan Tzara izan zen ordezkaririk nabarmenena, baina beste batzuk ere nabarmendu ziren adibidez: Marcel Duchamp, Hugo Bal, Man Ray... -
Surrealismoa
Psikoanalisiaren teoriak eraginda, artistak arrazionalismoa baztertu eta inkontzienteak gidatzen du. Onirikoa irudikatzen du, Salvador Dalíren artea bezala, baina emen dugu beste artista nabarmen batzuk, René Magritte, Joan Miró, Leonora Carrington...
1920-1924 -
Espresionismoa
Errealitatea kritikatzen du eta subjektuaren funtsa eta sentimenduak goraipatzen ditu. Emil Nolde eta Vasily Kandinsky, Ernst Ludwig Kirchner, Franz Marc nabarmentzen dira.
1905-1920