-
Period: Jan 1, 1550 to
Handelen en Heersen
-
De eerste 'schipvaert' naar Azie
Toen Cornelis de Houtman in 1596 in de stad Bantam op Java aan wal stapte, was het eindpunt bereikt van de eerste Nederlandse 'schipvaert' naar de oost bereikt. -
Eerst handel met de Oost
Met 300 zakken specerijen keerde de vloot in 1597 terug naar Amsterdam. Hoewel dat niet genoeg was om de kosten te dekken, was de reis toch een succes. De weg naar handel met de Oost lag open. -
Indonesie rond 1600
Indonesie bestond uit vele grote en kleine staten die bestuurd werden door sultans. De bevolking leefde vooral van de landbouw en betaalde een deel van de oogst als belasting.
Lang voordat de Nederlanders in Bantam aankwamen, waren er al veer andere landen aan het handelen. -
Uitbreiding in Indonesie
In 1602 stichten de Nederlandse kooplieden de VOC. Om hun winstgevende handel veilig te stellen, gebruikten ze diplomatie en geweld. Onderhanderlaars van de VOC sloten verdagen met sultans waarin ze bijv. vastlegded welke prijs de nederlanders moesten betalen. -
Nederlandse en Engelskooplieden
Tot 1609 hadden Nederlandse en Engelse kooplieden in Bantam meer macht dan het stadsbestuur. Hierna vergrootte de vorst Ranamanggala zijn macht. Hierdoor verloor de VOC een deel van haar invloed. -
Het fort Batavia
Jan Pieterszoon Coen veroverde de havenplaats Jakarta en stichtte daar in 1619 het fort Batavia. Batavia ontwikkelde zich al snel tot een machtige vesting. -
Sultan van Mataram
Rond 1620 was de sultan van Mataram de machtigste heerser van Java. Alleen Bantam en Batavia vielen niet onder zijn gezag. -
Molukken in opstand.
IN 1650 brak er een opstand op de Molukken uit tegen de sultan. De VOC schoot te hulp. VOC soldaten sloegen de opstand neer. De Molukken stonden voortaan onder gezag van de Nederlanders. -
Monopolies
In 1683 kwam de zoon van de sultan van Bantam in opstand tegen zijn vader. De VOC hielp hem aan de macht en kreeg als dank een handelsmonopolie op de peperexport. Zo'n monopolie is een speicaal soort verdag waarin het alleenrecht op handel in vepaalde producten wordt vastgelegd. -
Indonesie, een kolonie van Nederland.
In 1799 ging de VOC falliet en werd opgeheven. De Nederlandse regering nam alle bezittingen en contracten van de compagnie over. De voormalige VOC gebieden vormen voortaan de kolonie van Nederlands-Indie -
Het cultuurstelsel
In 1830 voerde gouverneur-generaal Van den Bosch het cultuurstelsel in. Dat houd in dat Javaanse boeren verplicht waren producten te verbouwen voor de Europese markt. De boeren waren verplicht die producten voor een laag plantloon te verkopen aan de NHM. -
Suikerriet, een belangrijk producht.
Suikerriet was een belangerijk product in het cultuurstelsel. Rond 1850 stonden op Java ongveer 100 suikerfabrieken. Een boer die de verplichte hoeveelheid suikerriet niet kont leveren, ruilde zijn grond tegen riet van een andere boer. Als zo'n boer geen grond meer had, werd hij landarbeider. -
Het cultuurstelsel afgeschaft
in 1870 schafe de Nederlandse regering het cultuurstelsel af.
Het cultuurstelsel leverde Nederland veel geld op.
Het cultuurstelsel was een ramp voor Idonesische boeren die uitgebuit werden of hun land kwijtraakten.
