-
Ξεσηκωμός στην Πάτρα
Οι επαναστατικές ζυμώσεις στην Πάτρα είχαν εκδηλωθεί ήδη από τον Φεβρουάριο του 1821. Σύμφωνα με έγγραφα των ξένων προξενείων της πόλης φαίνεται πως οι Έλληνες αρνήθηκαν να καταβάλουν τον κεφαλικό φόρο στους Τούρκους, γεγονός που προκάλεσε ανησυχία στους κατακτητές. Από τις 20 Φεβρουαρίου η ένταση άρχισε να αυξάνεται και μέχρι τις 6 Μαρτίου οι Τούρκοι είχαν αποσυρθεί στο φρούριο της πόλης με τις οικογένειες και τους θησαυρούς τους. -
άμαχος πληθυσμός
οι Έλληνες άρχισαν να στέλνουν τα γυναικόπαιδα στα Επτάνησα ή στα γύρω ορεινά ενόψει της έναρξης των πολεμικών επιχειρήσεων. Επίσης άμαχοι Έλληνες κατέφυγαν στα ξένα προξενεία στην πόλη, κυρίως το γαλλικό και το ρωσικό, καθώς ο Βρετανός πρόξενος Γκρην ήταν εχθρικός προς τους Ελλήνων και έθετε κάθε λογής εμπόδια ακόμα και σε όσους προσπαθούσαν να μεταβούν στα αγγλοκρατούμενα Επτάνησα. -
έναρξη εχθροπραξιών
300 Τούρκοι επιτέθηκαν στην σπίτι του πρόκριτου Ιωάννη Παπαδιαμαντόπουλου και στο κτίριο της Μητρόπολης Παλαιών Πατρών και έβαλαν φωτιά η οποία επεκτάθηκε σύντομα. Η επίθεση αυτή των Τούρκων ήταν το έναυσμα του ξεσηκωμού των Ελλήνων. Ομάδες ενόπλων Ελλήνων με επικεφαλής τον υποδηματοποιό Παναγιώτη Καρατζά, τον φαρμακοποιό Νικόλαο Γερακάρη και τον έμπορο Ευάγγελο Λιβαδά οργανώθηκαν και επιτέθηκαν στους Τούρκους. Η σύγκρουση γενικεύτηκε και η πόλη παραδόθηκε στη βία και τη φωτιά. -
Ορκωμοσία οπλαρχηγών
Ο επίσκοπος Παλαιών Πατρών Γερμανός, ο Ανδρέας Λόντος, ο Ανδρέας Ζαΐμης και άλλοι οπλαρχηγοί με τους άνδρες τους ορκίστηκαν στον σταυρό για «ελευθερία ή θάνατο» στην πλατεία του Αγ. Γεωργίου. Την ίδια μέρα, 23 Μαρτίου 1921, συγκρότησαν το Αχαϊκό Διευθυντήριο -
Διακήρυξη Αχαϊκού Διευθυντηρίου
Το Διευθυντήριον επέδωσε «Προς τους εν Πάτραις προξένους των ξένων επικρατειών» Διακήρυξη, «την πρώτη επίσημο και δη διπλωματική πράξιν του αναγεννωμένου έθνους», στην οποία τονιζόταν η απόφαση των Ελλήνων «ή ν’ αποθάνωσιν όλοι ή να ελευθερωθώσι». Παράλληλα έγινε έκκληση στην Ευρώπη για οικονομική συνδρομή της Επανάστασης. -
Οργάνωση Πολιορκίας
οργανώθηκε συστηματικά η πολιορκία του φρουρίου. Συστάθηκε «οπλοποιείο» για τα αναγκαία του αγώνα και ο επίσκοπος Γερμανός, έχοντας ηγετικό ρόλο και «συναισθανόμενος καλώς τας περιστάσεις, διατάσσει να στηθώσι κατά της Ακροπόλεως εξ ναυτικά κανόνια» (Παλαιών Πατρών Γερμανός, Υπομνήματα, σελ 20). Συνάμα ο Λόντος με 200 άντρες κατασκεύασε υπόνομο στα θεμέλια του τείχους. -
Ο Γιουσούφ Πασάς φτάνει στην Πάτρα
Στις 3 Απριλίου ο Γιουσούφ πέρασε ανενόχλητος το στενό του Ρίου – Αντιρίου και βάδισε προς την πόλη. Οι Έλληνες δεν στάθηκαν να αντιμετωπίσουν τον Γιουσούφ αλλά όσοι μπόρεσαν τράπηκαν σε φυγή καθώς και οι έγκλειστοι στο φρούριο Τούρκοι πραγματοποίησαν έξοδο.
Ακολούθησε ανηλεής σφαγή των Ελλήνων, κυρίως των αμάχων, όπου εκατοντάδες σκοτώθηκαν. -
Σύγκρουση με Γιουσούφ πασά
οι Έλληνες επιχείρησαν να αντιμετωπίσουν τον Γιουσούφ Πασά αλλά νικήθηκαν και διαλύθηκαν. Ήταν εμφανές πως όσο οι Τούρκοι κρατούσαν την Πάτρα μπορούσαν να μεταφέρουν δυνάμεις προς την Πελοπόννησο απειλώντας να συντρίψουν την επανάσταση, δεδομένου ότι είχαν στον έλεγχό τους και τα στενά του Μακρυνόρους μέσω των οποίων των οποίων περνούσε ο δρόμος Ιωαννίνων – Πατρών. -
Μάχη Ομπλού
οι Έλληνες επιχείρησαν εκ νέου να πολιορκήσουν την Πάτρα αρχές Μαΐου 1821. Αρχικά κατάφεραν να νικήσουν τους Τούρκους σε μάχη κοντά στην Ι. Μ. Παναγίας Ομπλού, -
Μονή Χρυσοποδαρίτισσας
τα δε, περί ων ο λόγος, Ελληνικά στρατεύματα επορίζοντο την τροφήν αυτών, μέρος μεν μικρόν, από της επαρχίας εκείνης, το δε υπόλοιπον και περισσότερον μετακομιζόμενον εκ της επαρχίας Καλαβρύτων, εναπετίθετο εις την Μονήν της Χρυσοποδαριτίσσης καλουμένην, όπου κατασκευάσαντες φούρνους διώρισαν και φροντιστήν τον Ηγούμενον της αυτής Μονής Νικηφόρον, όθεν και διενείμοντο αι τροφαί τακτικώς». -
Μάχη Ριγανόκαμπου
Οι Έλληνες συνεχίζουν να πολιορκούν τους Τούρκους της Πάτρας και καταφέρνουν μικρές νίκες και απώλειες στους κατακτητές όπως στη μάχη του Ριγανόκαμπου -
Πυρπόληση Ι.Μ. Ομπλού
Λόγω αδυναμίας του ελληνικού επαναστατικού στόλου να αποκλείσει αποτελεσματικά τον Πατραϊκό οι Τούρκοι ανεφοδιάζονταν ανελλιπώς και δεν αντιμετώπισαν επισιτιστικό πρόβλημα. Ενισχυμένος με τους Λαλαίους τουρκαλβανούς από το Λάλα Ηλείας ο Γιουσούφ εξαπέλυσε νέα επίθεση και στις 28 Ιουνίου πυρπόλησε τη Μονή Ομπλού. -
Συμπλοκή στην Ι.Μ. Γηροκομείου
Οι Έλληνες οχυρώθηκαν γύρω από τη μονή και οι Τούρκοι, στις 8 Αυγούστου 1821, επιχείρησαν να τους εκδιώξουν από τα οχυρώματά τους. Οι Τούρκοι διαθέτοντας ιππικό και πυροβολικό επιτέθηκαν με ορμή κατά των ελληνικών οχυρωμάτων. Η μάχη κράτησε 24 ολόκληρες ώρες και δόθηκε με πείσμα και ηρωισμό και από τις δύο πλευρές. Τελικά όμως οι Τούρκοι ηττήθηκαν και υποχρεώθηκαν να υποχωρήσουν στην Πάτρα αφήνοντας στους Έλληνες την κατοχή του μοναστηριού. -
Δολοφονία Παν. Καρατζά
Δολοφονία του Παναγιώτη Καρατζά από Έλληνες λόγω προσωπικών αντιζηλιών μέσα στο στρατόπεδο του Ομπλού. Αποτέλεσμα ήταν να αποχωρήσουν από την πολιορκία πολλοί επιφανείς αρχηγοί και το ελληνικό στρατόπεδο σχεδόν να διαλυθεί. -
Άρση πολιορκίας Πατρών
στις 7 Σεπτεμβρίου, ο ενωμένος τουρκοαιγιπτιακός στόλος με τους Καρά Αλή και Ισμαήλ Γιβραλτάρ εμφανίστηκε έξω από την Πάτρα. Στις 8 Σεπτεμβρίου, πριν αποβιβαστούν οι τουρκοαιγυπτιακές δυνάμεις, οι Έλληνες εγκατέλειψαν τις θέσεις τους κοντά στην πόλη και αποχώρησαν.
Τέλος επιτέθηκαν στις ελληνικές θέσεις στο Πριναρόκαστρο και στο μετόχι της μονής Ομπλού και τους διασκόρπισαν χωρίς καν μάχη. Η πολιορκία της Πάτρας είχε ολοκληρωτικά αρθεί. -
Αντιδράσεις Προκρίτων
Τον Οκτώβριο ανατέθηκε στον Κολοκοτρώνη να επιχειρήσει την απελευθέρωση της Πάτρα. Αλλά οι πρόκριτοι έκαναν ότι μπορούσαν για να τον εμποδίσουν, θεωρούσαν πως μπορούσαν μόνοι τους να απελευθερώσουν την Πάτρα.
Αλλά και μεταξύ τους οι αντιζηλίες και οι συγκρούσεις δεν έλλειπαν. Έτσι οι οικογένειες Πετμαζά και Κουμανιώτη που είχαν εκδιωχθεί από τους άλλους πρόκριτους προσπαθούσαν να επιστρέψουν, οι δε πρόκριτοι Πατρών και Καλαβρύτων επιχειρούσαν μόνοι τους. -
αποτυχίες Προκρίτων
Ο Γιουσούφ εξαπέλυσε επίθεση κατά των ελληνικών θέσεων. Οι Έλληνες, με εξαίρεση 70 άνδρες του Λόντου, τράπηκαν σε φυγή με την εμφάνιση του τουρκικού ιππικού. Οι 70 κλείσθηκαν σε ένα οίκημα και αμύνθηκαν σθεναρά. Όταν όμως κατάλαβαν ότι είχαν απομείνει μόνοι εκτέλεσαν έξοδο για να διαφύγουν. Οι 53 από αυτούς το κατάφεραν. Οι λοιποί έπεσαν μαχόμενοι. Έτσι έληξε άδοξα η προσπάθεια των ντόπιων προκρίτων να απελευθερώσουν την Πάτρα. -
Ναυμαχία Πάτρας
Σε μια εξάωρη Ναυμαχία , «την πρώτη εκ του συστάδην θαλάσσια μάχη του Αγώνα», που έγινε στις 20 Φεβρουαρίου 1822, ο Μιαούλης άλλαξε τον τρόπο επίθεσης των ελληνικών πλοίων, τα οποία ως τότε λόγω του μικρού μεγέθους τους αρκούνταν σε στιγμιαίες παρενοχλήσεις και απομακρύνονταν. Για πρώτη φορά αντιμετώπισε τον τουρκικό στόλο «εν παρατάξει» ξαφνιάζοντας τον αντίπαλο και σημειώνοντας σημαντική νίκη. -
Πυρπόληση Χαλανδρίτσας
2.000 Τούρκοι κινήθηκαν προς τη Χαλαδρίτσα.
Οι 500 περίπου Έλληνες που επιτηρούσαν την περιοχή δεν άντεξαν στις τουρκικές επιθέσεις και υποχρεώθηκαν σε υποχώρηση. Οι Τούρκοι πυρπόλησαν την κωμόπολη και ετοιμάστηκαν να επιστρέψουν στην Πάτρα. Στην επιστροφή τους όμως βρέθηκαν αντιμέτωποι με τους άνδρες του Πλαπούτα και του Γενναίου και Αποστόλη Κολοκοτρώνη. -
Άφιξη Κολοκοτρώνη
Ο Κολοκοτρώνης καταλαμβάνει τη μονή Γηροκομείου καιαναδιατάσσει τις δυνάμεις του τοποθετώντας δυνάμεις Αχαιών στη θέση Κυνηγού, Τριπολιτσιώτες, με τον Γεώργιο Σέκερη στον πύργο του Σαϊταγά, αριστερά της μονής, τον Γενναίο στον Παλαιόπυργο, στην περιοχή του σημερινού Πετρωτού, τον Α. Λόντο και Δ. Μελετόπουλο στο χωριό Σελλά, στο Παναχαϊκό όρος, τον Κανέλο Δεληγιάννη στο Πριναρόκαστρο (σημερινό Πουρναρόκαστρο), ενώ ο ίδιος και ο Πλαπούτας έμεινε στο Σαραβάλι, όπου και το αρχηγείο του -
Μάχη του Γηροκομείου
Οι Έλληνες νικήθηκαν αλλά ο κολοκοτρώνης μόνος του κινήθηκε έφιππος από το Σαραβάλι για να σταματήσει τον διαφαινόμενο πανικό και να ανασυντάξει τους Έλληνες
Ανεβαίνοντας σε ένα λοφίσκο κοντά στο χωριό Ρωμανού και καθώς είχε σκοτεινιάσει εντελώς, ο Κολοκοτρώνης άρχισε να φωνάζει: «Ετσάκισαν οι Τούρκοι»! Οι Έλληνες εμψυχώθηκαν και οι Τούρκοι, πολλοί εκ των οποίων ήξεραν ελληνικά, πανικοβλήθηκαν και άρχισαν να φεύγουν άτακτα έναντι ενός ανύπαρκτου κινδύνου, ενώ ήταν ουσιαστικά νικητές -
Αποχώρηση Κολοκοτρώνη
Παρά τη μεγάλη αυτή νίκη στη μάχη του Σαραβαλίου, όπως έμεινε γνωστή, ο Κωλέττης αποφάσισε να υπονομεύσει κάθε προσπάθεια του Κολοκοτρώνη. Ο Κωλέττης όχι μόνο δεν έλυνε τα προβλήματα που παρουσιάζονταν αλλά έφτασε στο σημείο να διατάξει τον Κολοκοτρώνη να εγκαταλείψει την πολιορκία της Πάτρας και να μεταβεί με τις δυνάμεις του στη δυτική Στερεά για να ενισχύσει τους επαναστάτες εκεί. Τελικά ο Γέρος διέλυσε το στρατόπεδο του Σαραβαλίου και κινήθηκε προς την Τριπολιτσά. -
Στρατόπεδο Ομπλού - Γιατράκος
ο οθωμανικός στόλος εφοδιάζει ανενόχλητος το φρούριο, ενώ τα εχθρικά στρατεύματα πραγματοποιούσαν ελεύθερα επιθέσεις προς τη Γαστούνη και τα Καλάβρυτα. Επειδή η επικρατούσα κατάσταση έπρεπε να λάβει τέλος, συγκροτήθηκε στρατόπεδο κοντά στη μονή Ομπλού (θέση Πετρωτό) με την ηγεσία του Π. Γιατράκου (4.5.1823) με σκοπό την εκ νέου πολιορκία της Πάτρας. -
Στρατόπεδο Λόντου
Κίνητρο στην ελληνική κυβέρνηση για «να σχηματίση […] στενήν πολιορκίαν (των Πατρών) και από ξηράς και από θαλάσσης» έδωσε η επικείμενη απόβαση του Ιμπραήμ στην Πελοπόννησο
Στο πλαίσιο της αντιμετώπισής του δημιουργήθηκε και στην Αχαΐα στρατόπεδο υπό την αρχηγία του Α. Λόντου (14.7.1824), δυναμικότητας 3.000-3.500 ανδρών. Το στρατόπεδο συγκροτήθηκε στις αρχές Αυγούστου στη Δεμέστιχα. Η ύπαρξη πάντως του στρατοπέδου δεν αποθάρρυνε τις επιθέσεις και τις λεηλασίες των Οθωμανών -
Αποχώρηση Οπλαρχηγών
οι Π. Κολοκοτρώνης, Ι. Νοταράς, Β. Πετμεζάς, Δ. Δεληγιάννης, Κ. Πετμεζάς και Α. Σκαλτζάς, με αναφορά τους στον αρχηγό της πολιορκίας Α. Λόντο, ανακοίνωσαν την πρόθεσή τους να αποχωρήσουν από το στρατόπεδο, ύστερα από την παρέλευση της ενδεκαήμερης προθεσμίας που του είχαν δώσει για την πληρωμή των σιτηρεσίων τους. Κάτω από αυτές τις συνθήκες ο Λόντος διέλυσε την πολιορκία -
Επιχείρηση Κουντουργιώτη
ο πρόεδρος του Εκτελεστικού Γ. Κουντουριώτης άρχισε να οργανώνει –κατόπιν σχετικής απόφασης της κυβέρνησης (12.1.1825)– μεγάλη εκστρατεία για την πολιορκία του αχαϊκού φρουρίου, καθ’ ότι θεωρούσαν την κυρίευσή του «ως εν των ουσιωδεστέρων επιχειρημάτων, προς στερέωσιν της Ελληνικής ανεξαρτησίας». -
Παράδοση Πάτρας
Ο εμφύλιος πόλεμος που μαινόταν δεν επέτρεψε να πραγματοποιηθούν οι προετοιμασίες του Κουντουριώτη. Η είδηση επίσης της απόβασης του Ιμπραήμ στην Πελοπόννησο οδήγησαν την κυβέρνηση να εγκαταλείψει την οποιαδήποτε σκέψη για επαναπολιορκία. Τελικά η πόλη θα παραμείνει σε οθωμανική κατοχή έως τον Οκτώβριο του 1828, οπότε και τα εχθρικά στρατεύματα παραδόθηκαν στο γαλλικό εκστρατευτικό σώμα.
