Timeline: Euskerako antzinako literatura

Dec 9, 1100

Aimery Picauderen gida (hiztegi txikiak) Santiago bidea egiten zutenek hitzak apuntatzen zituzten

Dec 9, 1173

Nafarroako monastegian euskeraren oihartzunak agertu ziren

Dec 9, 1200

Gonzalo De Berceoren Lanetan euskara (zatico adb.)

http://www.vallenajerilla.com/berceo/aznar/glosasemilianenseseneuskera.htm

Dec 12, 1200

Nafarroako Foru Aldundietan behin eta berriz agertzen da euskera

Dec 9, 1415

Gutun bat agertu zen euskeraz, gortearen gutun bat zen

Dec 12, 1450

Eredu epikoa (Baladen barruan) buruzagi eta jautxoen bizi giroaren kantak eta erlijioso kantak

Dec 16, 1475

Bernard Etxepare jaio

WikipediaBernart (Bernat edo Beñat) Etxepare (Sarasketa, 1480 - 1545) euskarazko lehen liburu inprimatuaren idazlea izan zen.
Eduki-taula Nafarroa Behereko Garaziko eskualdekoa zen. Sarasketan jaio zela uste da, XV. mendearen azken hamarkadetan (1480an ?), eta bizitza gehiena ere Garazi aldean eman zuen, Eiheralarreko erretore eta Donibane Garaziko bikario izan baitzen.
Nafarroako erreinuan 1512tik aurrera izan ziren gerrak eta istiluak gertutik bizitzea egokitu zitzaion.

Dec 12, 1500

Baladen tradizio literarioa sortzen da gerra giroan

Dec 12, 1500

Eredu epiko lirikoa (kontaera dramatikoak :elkarrizketaz emanak ) lekuak, pertsonak eta garaiak orokorrak dira

Dec 13, 1500

Gizarte hierarkizatua hautsi

Bizitza ulertzeko modu berri bat sortu; horrela gizakiaren birbalorazioa eta arrazoia aurkituko ditugu mende honetan (XVI)

Dec 13, 1512

Gaztelako Erregeak Nafarroako erresuma konkistatu zuen.

Gaztelako Erregeak Nafarroako erresuma konkistatu zuen eta albretarren dinastiak Nafarroa Beherera alde egin behar zuen.

Dec 13, 1520

Eliza katolikoa banatu egiten da: Transmititzen zuena ez zelako betetzen ikusten zutelako. Ondorioz Martin Luter King-ek elizan erreforma egiten du

Dec 13, 1530

Trentoko kontzilioa

Erlijioan gertatutako gorabeherak euskera hizkuntzan afektatu zuen.

Dec 12, 1537

Joan Zumarragako-ren eskutitza euskeraz zegoen

Juan de Zumarraga (Durango , Bizkaia , 1476 Mexico-ko Hiria , ekainak 3, 1548). 1528-tik Mexico-ko lehenengo gotzaina izan zen, eta 1533-ko apirilaren 27an kontsakratua izan zen. 1547an artzapezpiku izendatu zuten. “Real y Pontificia Universidad de Mexico” orain “Universidad Nacional Autónoma de México” dena sortu zuen.

Dec 13, 1545

Euskeraz idatzitako lehenengo liburua

Linguae Vasconum Primitiae zen izenburua. Bernat Etxepare izan zen autorea. Bordelen inprimatua izan zen

Dec 13, 1550

Inprentaren sorrera

Dec 12, 1700

Eredu lirikoak (konta poesia; gaia sinbolopena dator eta elkarrizketaz agertzen da)

Period: Dec 16, 1780 to Dec 16, 1800

Errefrauak - Esteban Garibai

Informazio gehiagoLiteratur bizkaiera edo bizkaiera klasikoa batik bat XVIII. mende amaieratik aurrera gorpuztu eta garatu zen arren, mendebaleko euskararen aro zaharreko (Erdi Arotik Larramendiren lanak kaleratu artean) testigantzak izan, badira.

Mar 2, 2022

Donemiliagako kukulako (Errioxa) monastegian Emilianor glosak (latinezko testuaren euskerako itzulpenak)

Situado en el lugar de su nombre y rodeado de robledales, este monasterio cisterciense consta en un documento de 1237 aunque se presume una mayor antigüedad; Landázuri conjeturó que quizás fuera más antiguo que las mismas Huelgas de Burgos de las que es filial, pero careció de pruebas. El trinitario Josef Moreno Curiel escribió en el prólogo de una obrita de piedad que «fue fundación de la familia de los Mendoza, y una del mismo apellido le rigió por su primera abadesa. Fue el año del señor de 1