-
1808
Napoleonek españa inbaditu
Karlos IV eta Fernando VII joan
Anaia errege izendatu:Josef I.a -
1808-1814
Independentzia gerra -
1812
Espainiako lehen konstituzioa -
1814
Fernando VII bueltatu (absolutismoa) -
1833
Lehen karlistaldia-karlistaldiek galdu -
1840
Elisabet II. erregina → Monarkia parlamentarioa (liberalismoa) -
1868
Matxinada→ Elisabet joan -
1871
Amadeo I.a jarri -
1873
Amadeo joan → lehen errepublika -
1873
+11 hilabete→ Elisabeten semea etorri-AlfontsoXII -
1923
Primo de rivera jeneralak irabazi, diktadura jarri, alfontso XIII joan -
XX mendea (1900)
Egoera
(XX hasieran) europar gatazkak:lehen eta bigarren mundu gerra Alfontso XIII.a:errege izendatu, burguesia eta langilen arteko borrokak, Kataluniak eta Euskadik autonomiak eskatu -
Bigarren errepublika
herritar guztiek eskubide berdinak, emakumeek bozkatzeko aukera.
Soldatak igo hezkuntza publikoa indartu...
Gizartean gero eta izkanbita gehiago -
Gerra zibila
Marokoko Armadakoak+erreformen aurkakoak = gobernuen kontra 3 urteko gerra:errepublikanoak:gobernukoak VS Nazionalak: errepublikanoen kontrakoak -
Gerra zibilaren 3 etapak
- 1936-1937:franco Andaluzia eta extremaduratik Madril hartzen saiatu baina ez lortu. 2. 1937-1938: kantauri itsaso ingurua lortu eta Mediterraneorantz abiatu 3. 1938-1939: nazionalak gerra irabazi eta republikano asko frantziara joan
-
frankoren diktadura
aldaketak:konstituzioa kendu prentsa askatasuna kendu Hauteskunde askerik ez, alderi politikoak, Ideia politikoengatik gartzelatu/hil.
Hasiera gogorra:pobrezia gosetea, españa blokeatu eta isolatu.
50eko hamarkadan: egoera hobetu blokeoa kendu.
60eko hamarkadan:Hazkunde ekonomikoak, bizi maila igo
1892-1975=franko hil (83 urte) diktadura bukatu -
Transizio-ezaugarriak
- 1975-1978 gutxi-gora-behera
- joan Karlos I errege (alfontsoXIII.aren biloba) 3.Adolfo Suarez presidentea (demokraziaren I.a) 4.ideia politika presoak askatu 5.langile-sindikatuak ligezatu
- 1977an hauteskunde demokratikoak 7.1978 an konstituzioa onartu
-
konstituzioa-ezaugarriak
1978an onartu
espaniniako lege multzo garrantzitzuenak:espainiako lurralde antolaketa Gobernu forma monarkia palamentarioa...
3 potere: 1.legegilea 2. beterazalea 3.Juidiziala -
Gobernuaren potere motak
1.legegilea: legeak egin, gorte nagusian, diputatuek, kongresuek eta senatuek
2. beterazalea:legeak ezarri eta gobernatu, gobernuak presidenteak gorteek aukeratu autesukundeak eta gero. Erregeak→estatuko burua...
2014tik Felipe VI (joan karlos I aren semea)
3. Judiziala : legeak betetzeko epaileek eta magistralek, Auzitegi eta epaitegietan -
1975etik gaur arteko presidenteak
1975-1981 Adolfo suarez PSOE (Partido Socialista Obrero Español)
1981-1982 Leopoldo Calvo Sotelo UCD (Union de Centro Democratico)
1982-1996 Felipe gonzalez PSOE
1996-2004 Jose Mª Aznar → PP (Partido Popular) Euroa erabili 2002an
2004-2011 Jose Luis Rodriguez PSOE
2011-2018 Mariano Rajoy →PP→2018 ko maiatzaren 30 etik ekainaren 1.a arte zentsura mozioa bozkatzeko
Pedro Sanchezek lekukoa hartu 2018-2020 PSOE -
Autonomia Erkidegoak
Espainia→Autonomia erkidegotan banatuta →bakoitzak askatazun interesak kudeatu...
bakoitzak bere estatutua →Gobernu autonomikoa,Parlamentua Juztizia auzitegiak -
Espainia Europar Batasunean
1986an Espainia Europar Batasuneko kide Ezaugarriak:europako estatutuak elkartu, Gobernu eta politikak komunak izan, merkatu bakarra:zirkulazio librea (DAN-DNI)
Erakundeak: europako Parlamentua, europako banku zentrala, europako auzitegia...