-
Period: 1400 to
Literatura modernoa
Lan honetan jorratuko diren mendeak literatura modernoko parte dira, erdi aroko literaturaren ostean etorri zena eta XV eta XIX. mendeen artean eman ziren. Azkenengo mendeari, XIX. mendetik aurrera literatura garaikidea deritzo. -
1440
Inprentaren sorrera
Johannes Gutenberg inprenta sortu zuen Alemania. Biblia lehen liburua izan zen (1456) -
Period: 1500 to
Errenazimentu literatura (XVI. mendea)
Literatura hau errealista izaten zaiatzen zen. Maitasunean arreta handia jartzen zen Idazle ezagunetarieneko bat historian zehar garai honetan lan egin zuen: Shakespeare -
1545
Lehen euskal liburua
Etxepareren "Linguae Vasconum Primitae". Behe-nafarreraz idatzita zegoen. -
1564
Testamentu Berriaren itzulpena
Joanes Leizarragak Bibliako Testamentu Berria euskarara itzuli zuen; "Iesus Christ Gure Iaunaren Testamentu Berria" -
1571
"Bertsolari y cantor de versos"
Joan Perez de Lazarragak "Bertsolari y cantor de versos" lanak argitaratu zituen, euskal bertsoen eta kantuaren lehenengo bilduma. -
"Arte de la lengua bascongada"
Pedro Agerrek "Arte de la lengua bascongada" liburua argitaratu zuen, euskal hizkuntzaren gramatika eta erabilera azaltzen duen liburu garrantzitsua. -
"Doctrina Christiana en Romance y Bascuence"
Bernard Decheparek "Doctrina Christiana en Romance y Bascuence" argitaratu zuen, euskal literaturan kristau erlijioari buruzko idazlan bat, hainbat kontakizunak eta poesia batzuk barne hartuz. -
Period: to
Barroko literatura (XVII. mendea)
Kultura espiritualitatearekin lotuta zegoen.
Sara-Donibaneko Eskola, euskara sustatu zuen lehenego entitatea. Bertan Axular eta Etxeberri Ziburukua apaizak nabarmendu daitezke, baina baita beste egile batzuk ere egon ziren, Materre, Klaberia, Hirigoyti eta Guillentena. Espainian ‘Don quijote de la mancha’ idatzi zen
Antzerkia garapen handia izan -
"Gero"
Axularren "Gero" liburua argitaratu zen, euskal literaturako idazlan klasikoak barne hartzen dituen liburu eredua. -
"Ostegunak"
Izagirre andiak "Ostegunak" liburua argitaratu zuen, poesia eta idazlan liburua, euskal poesia hiru estiloek osatuta dago: religiotsua, moralista eta amodiozkoa. -
"Gero" liburuaren bigarren partea
-
"Gudu berriak"
Etxahun Iruriaren "Gudu berriak" liburua argitaratu zen, amodiozko poesia bilduma bat, euskal literaturan bigarren poeta izan zen. -
"Apologetico defensorio del Bascuenze"
Jose de Barrenecheak "Apologetico defensorio del Bascuenze" liburua argitaratu zuen, euskal hizkuntzaren eta kultura orokorraren aldeko defentsa bat zen. -
Period: to
Erromantizismoa (XVIII. mendea)
Garai honetan antzerkia eta poesia garrantzitsuak izan ziren gaur egungo euskal kulturarentzat.
Literarioak: Etxeberri Sarakoa, Larramendi, Kardaberaz, Mogel eta Añibarro Lirika europatik zehar, autore garrantzitsuenak hauek izan ziren: Becquer, Victor Hugo, Mary Shelley eta William Blake. -
"Gure esku dago"
Andres de Poza "Gure esku Dago" liburua argitaratu zen, euskal literaturan poesia politikoari buruzko idazlan garrantzitsuena. -
Period: to
Aro Garaikidea (XIX. mendea)
Toribio Altzaga : Aterako gera! (1980)
Txomin Agirre:
Auñamendiko Lorea (1896).
Kresala (1906).
Garoa (1912).
Ni ta ni (amaitu baino lehen hil zen) -
"El imposible vencido"
Manuel Larramendiren "El imposible vencido" liburua argitaratu zen, euskal literaturan gramatika eta hizkuntzaren erabilera azaltzen duen liburu garrantzitsua. -
Period: to
Realismoa (XIX. mendea)
Realismoko autore ezagun bat honako hau izan zen: Jose Maria Iparragirre (1820-1881): euskal abeslari eta idazle izan zen, eta "Gernikako Arbola" abestia da bere lan ezagunenetako bat. -
Period: to
Modernismoa (XIX.-XX. mende artean)
Resurrección María de Azkue (1864-1951): euskal musikari eta filologo izan zen, eta hainbat euskal literatur atalean lanean aritu zen, hala nola hiztegiak eta kontakizunak. -
Period: to
Surrealismoa (XX. mendea)
Honako bi idazle hauek surrealismo garaiko idazleen artean ikus daitezke:- Gabriel Aresti (1933-1975): hainbat gaietatik idatzi zuen, baina bere lanik ezagunena "Harri eta herri" izeneko liburua da, eta bertan gaur egun euskal poesia modernoaren sorrera hartu zuen parte handia.
- Bernardo Atxaga (1951- ): azken hamarkadetako idazle ezagunenetako bat da."Obabakoak" izeneko eleberria da bere lanik ezagunena.
-
Period: to
Postmodernismoa (XX. mendea)
-
"Etiopia"
Jokin Muñozen lehen eleberria da, eta XX. mendearen amaieran Euskal Herrian sortutako genero literario berrien artean kokatzen da. -
"Eskarmentuaren paperak"
Joseba Sarrionandiaren hirugarren eleberria da, eta 1980ko hamarkadan Euskal Herrian bizi izan ziren gatazka eta errepresioaren inguruan sortu zen. -
"Zeru horiek"
Ramón Saizarbitoriaren lan ezagunenetariko bat da, eta Euskal Herrian gertatutako gatazka eta errepresioaren inguruan sortu zen. -
"Bi anai"
Zubiriaren lehen eleberria da, eta genero horretan sakondu zen XX. mendearen hasieran. -
"Obabakoak)
Atxagaren lan ezagunenetariko bat da, eta Euskal Herriko bizi-errealitatean oinarritutako ipuin bilduma da.