-
A Expedición Humboldt gadoupa do porto de Coruña para realizar a exploración científica de América.
-
Constrúense os primeiros modelos de casas con galerías en Coruña, que son as primeiras fachadas acristaladas do mundo
-
Parte de Coruña a Expedición do alacantino Dr. Balmis, que leva a vacina das vexigas a América no corpo de 22 nenos coruñeses. Jenner (descubridor da vacina) declara: ?Non me imaxino que nos anais da Historia haxa un exemplo de filantropía tan nobre e extenso como este?; e Humboldt: ? Esta viaxe permanecerá como o máis memorable nos anais da Historia?.
-
A ocupación francesa de Galicia é a menor de toda España (heroes de Pontesampaio e Batalla de Elviña). A Xunta de Defensa do Reino de Galicia é o órgano supremo da resistencia. Galicia foi o primeiro lugar do mundo no que mediante unha estratexia de guerras de guerrillas foi posible derrotar a un exército regular súperpoderoso (Campag nes en Espagne et au Portugal 1808-1814).
-
Nacemento das Cortes de Cádiz
-
Galicia é o reino de España que máis contribúe ao triunfo da Revolución Liberal de Rega. Por iso o xeneral liberal Espoz e Mina pide o seu traslado a Galicia, onde é nomeado capitán xeral.
-
O Reino de Galicia desaparece e, como o resto de España, pasa a ser unha rexión dividida en provincias.
-
Os primeiros deputados republicanos de España son elixidos por Galicia.
-
Proclama da Xunta Superior do Goberno de Galicia (por Pío Rodríguez e Antolín Faraldo). Revolución Galega liberal e progresista. Mártires de Carral.
-
Revolución provincialista (Mártires de Carral), na cidade da Coruña achábase acuartelado desde o ano 1844 o Rexemento Zamora, cuxos mandos eran partidarios do xeneral Espartero. Por esta razón, o Goberno do xeneral Narváez toma a decisión de trasladar esta unidade a Valladolid, de forma paulatina, a fin de evitar un posible alzamento militar na praza coruñesa, que, por outra banda, era un movemento moi arraigado entre os liberais.
-
O Banquete de Conxo tivo lugar o 2 de marzo de 1856 e tratouse dun acto de confraternización entre obreiros, artesáns e estudantes, no que os estudantes, dunha clase social elevada, serven a obreiros e artesáns como camareiros como símbolo de respecto e igualdade. O banquete constituíu un xesto de índole socialista, o cal suscitou o enfado dos sectores máis poderosos de Santiago de Compostela.
-
Edítase do primeiro xornal enteiramente en galego. Inicio do relanzamento da literatura galega (Rexurdimento).
-
Rosalía de Castro publica Cantares Galegos
-
Proxecto de Estatuto Federal de Galicia. Nas eleccións saen elixidos 37 deputados federalistas dun total de 45 en Galicia.
-
Proxecto de Constitución para o Estado Galaico, realizado polo Consello Federal de Galicia presidido por Moreno Barcia e aprobado pola Asemblea de Lugo en 1887.
-
Alfredo Brañas Menéndez (Carballo, 1859-Santiago de Compostela, 1900) foi un escritor e xurista español, ideólogo do regionalismo galego.
-
A Asociación Rexionalista Galega (ARG) foi unha organización política rexionalista de Galicia (España) activa entre 1890 e 1892.
En novembro de 1890 constituíuse en Santiago de Compostela o Comité Central Rexionalista presidido por Manuel Murguía, aínda que a maioría dos seus membros viñan do tradicionalismo. -
Fórmase a liga Galega, primeiro partido galeguista organizado.
-
Ródase a primeira película de España en Coruña.
-
Calcúlase que durante este século emigran un millón de galegos. A poboación de Galicia ao finalizar este século alcanza só 2, 7 millóns de habitantes.
-
Créase a Real Academia Galega.
-
O Himno de Galicia estréase na Habana.
-
Créase o partido Solidariedade Galega e publícase a revista A Nosa Terra.
-
Créase a Irmandade de Amigos dá Fala.
-
Xeración NÓS: nome dado a un impresionante grupo de intelectuais e artistas galeguistas que se expresan a través dunha revista fundada por Castelao e Risco.
-
Créase o Seminario de Estudos Galegos por un grupo de profesores e estudantes da Universidade de Santiago.
-
O Seminario de Estudos Galegos (SEG) foi unha institución cultural de Galicia (España) creada polo galeguismo en 1923 en Ortoño, para estudar e divulgar o patrimonio cultural galego e para formar investigadores. A Guerra Civil truncou a existencia do Seminario.
-
Ou foro é un tipo de contrato, especialmente agrario, de longa duración ou, eventualmente, perpetuo, polo que unha persoa ou institución ?fidalguía e Igrexa? lle cede a outra ou uso ou proveito dunha cousa ou ben (xeralmente unha terra), a cambio do cumprimento de diversas condicións previamente estipuladas.
-
Fundación do Partido Galeguista. Os galeguistas Castelao, Otero Pedrayo, Suárez Picallo e Villar Ponche son elixidos deputados na II República.
-
Galicia é recoñecida como nación no Congreso de Berna, auspiciado pola Sociedade de Nacións
-
O 6 de setembro de 1935 púxose fin ao desterro tras as xestións do novo ministro da Gobernación, Manuel Portela Valladares.
-
O golpe de estado en España de xullo de 1936 foi unha sublevación militar dirixida contra o goberno da Segunda República xurdido das eleccións de febreiro daquel ano que tivo lugar en xullo do devandito ano, e cuxo fracaso parcial conduciu a unha guerra civil e, derrotada a República, ao establecemento dunha ditadura, vixente no país ata a morte do ditador Francisco Franco en 1975.
-
Triunfo da Fronte Popular en Galicia (que inclúe ao Partido Galeguista) e primeiro estatuto de Galicia aprobado por inmensa maioría en referendo (tres semanas antes do Alzamento). Ao estalar a guerra Galicia queda en mans de Franco desde o principio. Prodúcese unha forte represión do galeguismo e das esquerdas. Nos anos 40 Galicia é unha das zonas con máis actividade dos maquis en España.
-
Alejandro Bóveda Igrexas foi un político español de tendencia nacionalista galega, fusilado polos sublevados ao comezo da Guerra Civil Española
Faleceu o 17 de agosto de 1936 -
Castelao publica “Sempre en Galiza” en Bos Aires. Neste libro resúmese o seu ideario galeguista.
-
Celébrase por primeira vez o día das letras galegas.
-
Masivas manifestacións en todas as cidades galegas pedindo a autonomía para Galicia. O gran europeísta Salvador de Madariaga reclama “unha amplia autonomía para Galicia” a súa volta do exilio.
-
Constitúese a Xunta preautonómica. Antonio Rosón é o primeiro presidente.
-
Establécese o réxime preautonómico.
-
Apróbase en referéndum o Estatuto de Galicia.
-
Elíxese o primeiro Parlamento Galego. Fernández Albor é elexido presidente da Xunta de Galicia.
-
Nace o Bloque Nacionalista Galego (BNG)
-
Galicia entra co resto de España na CEE, que actualmente é a Unión Europea.
-
Fórmase a Condefederación Intersindal Galega
-
Fraga Iribarne, presidente da xunta de Galicia.
-
O desastre do Prestige fai referencia ao accidente do buque petroleiro Prestige e o seu posterior afundimento en 2002, así como á marea negra que provocou e que afectou a 2000 quilómetros de costa española e francesa.
-
Nunca máis (en castelán, «Nunca máis») é unha plataforma cidadá e movemento popular de Galicia (España), constituído para reclamar responsabilidades ambientais, xudiciais e políticas polo desastre do petroleiro Prestige. Creada o 21 de novembro de 2002, dous días despois do accidente,1 o seu símbolo é unha bandeira galega con fondo negro en lugar do branco.
-
Créase o primeiro bloque do PSOE
-
O PP recupera o Goberno da Xunta (presidente, Núñez Feijóo)
