-
XI mendean romako paparen itzura handitu zen, eta mendebaldeko kristauen maisua bihurtu zen. Eta handikapen honek mugimendu heretiko asko sortu zituen, paparen autoritatea zapalduz, -
Mugimendu heretiko aldakorrena eta inportanteena izan zen, eta frantziako erregeak sortu zuen XIII mendeko hasieran -
XI mendean religio kristaua sortu zen, eta emperadore romano-bizantinoa zen bere burua. -
Papak frantziako monarkeengandik defenditzen hasi ziren eta horrez gain hobeto defenditzeko XVI mende hasieran Avignonen (frantziaren hegoaldean) bizitzen hasi ziren. -
Romara bueltatu ziren Avignonen egon ondoren, baina Avignonean egoteagaitik denbora asko Husitak sortu ziren, baina Alemaniako enperadorea (Emparador del sacro imperio) akabatu zituen. Eta modu honetan Frantziaz denpenditu arren Alemaniaz dependitzen zituzten. -
Inprenta asmatu zuen Johannes Gutenberg eta urte batzuk barru Luterok gerra irabazteko bere baliabiderik inportantenetariko bat izan zen. -
Hegoaldeko eskualdeko inkizizioa izan zen. -
XV mende amaieran Independizatu ziren, estatu berri bat sortuz:
Roman eginez "Ciudad del vaticano" (Vatikano Hiria). -
Monje aleman batek hasi zuen eta monje hori Martin Lutero zen. -
Bizi aestetika bat lortzea nahi zuen, gauza materialak ez onartuz, eta apustu egiten bizi latz bat eramaten. Bizimodu hau azko zabalduko zen "Imitacion de Kristo" liburuari esker (Tomás de Kempiz idatzia). -
Martin lutero Indulgentzien salmentak ez zihoenez gustatu, protestatu zuen, 95 tesi itzasten Witenberko elizan. (Indulgentzien salmenta, barkamenaren erosketa gisa eta pekatuan atsegin hartzeko baimen gisa ikusten dena da, eta purgatorioan denbora gitxiago egoteko ziren) Baina indulgentziak papak dirua behar zuenez diru hori lortzeko ziren. -
Biblian ez zeuden gauza guztiak ezin ziren interpretatu, eta nola ez, indulgentziak biblian ez zeuden, eta purgatorioa erez. -
Romako papak eskumikatzen Luterori, orain ez zela izango ezer, baina epoka horretan zigor txarrena zen. -
Sazerdote orden bat sortu zen deiturikoa "Teatinos".
Komunitatzeko bizi bat bilatzen zuela, aestetismo moduan beste klerigo eta peligreseak. -
Luteroren predikak alemanian alemaniako nekazarien guda arindu zuen 1524-1525 urteetan. -
Erlijio katoliko bat da "Devotio Modernan" hausnartua, bizimodu aestetikoagoa bilatuz. -
Carlos V-ren ejertzito katolikoak, gehienak eginda luteranoetaz, roma arpilatu (sakeatu) zuten. -
Suezian eliza luterano inportante bat egin zen. -
Jesuitak 1534 urtean sortu zituen San Ignacio de Loyola, eta hau bietatik mugimendu inportanteena izan zen. Eta Papak Paulo III(3) onartua, 1540 urtean. -
Enrrique VIII eliza Anglikana sortu zuen. -
Bi mugimenduetako inportateenetarikoa izan zen, neskak bizimodu aestetikoa eta bildua izan dezaten, baina konbentu batean sartu gabe. -
Erreforma luteranoa Dinamarkara eta Noruegara heldu zen. -
Potugaleko inkisizioa sortu. -
Juan Clavino-k gobierno teokratiko bat sortu zuen Ginebran. -
Debekatutako liburuen zerrenda zen. -
Erromako inkisizioa sortu zen. -
Trentoko kontzilioa 1545-1563 urteetan gertatu zen, eta izan zen errekuperatzeko erreforma protestanteean sineztu zuten jendea. Trentoko kontzilioan luteranoak zein teologo katolikoak parte hartu zuten. Eta urte hauetan egon zen aktibo:
1545-1547
1551-1552
1562-1563 -
Lutero eta kristianismoaren gerra ondoren (Lutero irabazten), Ausburgoren bakea sinatu zen. Eta bi konfesio kristauetan banandu zen:
-Luteranoak
-Katolikoak -
Frantziako erlijio gudak katolikoak eta hubonoteak borrokatu ziren, eta guda hauek ez zuten lortu akabatzea proteestanteekin. 1562 urtetatik 1598 urteetara izan ziren. -
Carmelitas descalzas (santa teresa de jesusenak) erlijio-legeen arbasotasuna areagotu nahi zuten. -
Iniziatiba biolentoa hartu zuen bi kasu inportanteenak: Duke de Albak egin zituen akzioak Herbereetan, Herbeheretako proteestanteen kontra. 1567-1573 urteetan -
San Antonio de Los Alemanes/Hermanos del refugio erlijio-legeen arbasotasuna areagotu nahi zuten. -
Vicente de paul Karitateko misioak Parisen, protestantismoa berriro gorantza egin baina armetan. -
Luteroren gerraren ondorioz ez zen egon aurrerakuntzarik, baizik eta atzeraketak, sistema feudala (XI mendean hasi zela) gehiago luzatu zelako, zehatzak izateko XIX menderarte.