Descarga

ZIENTZIAREN BILAKAERA HISTORIKOA

  • Gurpila
    4000 BCE

    Gurpila

    Gurpila funtsezko asmakizuna da buztingintza egiteko eta lurreko garraioan erabiltzeko oso baliagarria delako, makinen funtsezko osagaia baita. Bere jatorriaren ezagutza denboran galtzen da, inork ez daki nork asmatu zuen, eta bere erabilera ugariek funtsezkoak izan dira giza garapenerako.
  • Idazkera
    4000 BCE

    Idazkera

    Idazketaren historian, Brontze Arotik sortu ziren idazketa-sistemak sartzen dira (IV. milurtekoaren amaieran)
  • Kosmetikoak
    3000 BCE

    Kosmetikoak

    Produktu hauek duela 5000 urte agertu ziren Egipton
  • Abakoa
    2000 BCE

    Abakoa

    Abakoa kalkulatzeko tresna zaharrena da. Abakoaren jatorrizko garaia zehaztugabea da. Garai oso goiztiarretan, hasierako gizakiak kontatzeko tresnak asmatu zituen. Gaur egun, abakoaren jatorria Txinan dagoela pentsatzeko joera dago, non tresna horren erabilera oraindik nabarmena den, Japonian bezala. Beste iritzi batzuen arabera, abakoa Saharan jaio zen, eta egungo abakoaren aurrekoak hondarrak edo harkaitzak ziren, kalkulu aritmetikoak egiteko eta adimen-joko batzuetan jolasteko.
  • Suaren aurkikuntza
    790 BCE

    Suaren aurkikuntza

  • Ur-araztegia
    500 BCE

    Ur-araztegia

    K.a. V. mendean, Hipokratesek oihalezko txanda bat asmatu zuen, likidoen hondakinak kolatzeko.
  • Tinta
    400 BCE

    Tinta

  • Igogailua
    336 BCE

    Igogailua

    K.a. 336. urtean Erroman, Arquimidesek igogailua asmatu zuen.
  • Protesia
    55 BCE

    Protesia

    Lehen aurkikuntzak K.a. 55. urtean hasi ziren, Heródotok makila hanka bat ezarri zuen anputazio bat jasan zuen gizon bati.
  • Papelaren asmakuntza
    200

    Papelaren asmakuntza

    Papera asmatu aurretik, txinatarrek zur zurrun bat erabiltzen zuten egurrezko edo banbuzko tirei buruz, baina material horiek ez zuten idazteko erraztasunik ematen, eta arazo bat zuten artxibatzeko unean. Ilearen pintzela sartu ondoren, oihal, zeta, arroz-lasto, kalamu, zeta, arroz-lasto, kalamu, kalamu, kalamu eta kotoizko hondakinetatik abiatuz, euskarria ordeztu zen. Horren ordez, Han dinastiako He dinastiako He enperadorearen aholkulari izan zen, Ka. II. mendean.
  • Bolboraren aurkikuntza
    900

    Bolboraren aurkikuntza

    Azterketa-korronte desberdinen arteko adostasuna da bolbora Txinan asmatzea, Ekialde Ertainean banatu zen, eta horrek Europan sartu zuen; hala ere, ez dago adostasunik Txinako asmakizun horrek Ekialde Ertaineko eta Europako bolboraren aurrerapen teknologikoetan izan zuen eragina.
  • Ipar-orratza
    1100

    Ipar-orratza

    Hainbat iritzi daude iparrorratzaren asmatzailea nor izan zen jakiteko, nahiz eta gehiengoak txinatarrei ematen dien tramankulu hori. II. mendeko argitalpenek magnetismoari buruz hitz egiten zuten jada, baina badirudi IX. mendearen inguruan sortu zela lehen iparrorratza. Kanabera zatitxo bat zuen, ur gainean flotatzen duen orratz magnetikoa, iparraldea magnetikoa adierazten zuena. Zenbait aukeratan ez zen balio, ur lasaietan egon behar baitzuen, eta italiarrek perfekzionatu zuten.
  • Inprentaren asmakuntza
    1450

    Inprentaren asmakuntza

    Gutenbergek inprenta modernoa asmatu zuen XIV. mendearen erdialdean. K.a. 400 urte erromatarrek buztinezko moldeak erabiltzen zituzten, eta txinatarrek, XI. mendean, portzelanazko piezak erabiltzen zituzten kopiak egiteko. Europan, erdi aroan, xilografia erabiltzen zen kartelak eta panfletoak inprimatzeko
  • Copernikok lurra mugitzen zela baieztatu
    1545

    Copernikok lurra mugitzen zela baieztatu

  • Mikroskopioa sortu

    Mikroskopioa sortu

    Zacharia Janssen
  • Teleskopioa

    Teleskopioa

    XVII. mendean astronomian hainbat ekarpen berri heman ziren. Haien artean, Galileo Galilei Teleskopioa asmatu zuen ilargia, Jupiter eta izarrak behatzeko. Horrela, gizakiak, inguruko gorputz zeltikoen benetako izaera eta gure kokapena unibertsoan ezagutzea lortu zuten.
  • Planeten mugimendua deskubritu

    Planeten mugimendua deskubritu

    Johannes Keplerren hainbat lege:
    Orbiten legea: Kopernikok orbiten forma zirkularrarekin zuen ideia kendu zuen. Lege honek esaten zuen planetek eguzkiaren inguruan bira egiten dutela modu eliptikoan ibilbideari jarraituz, eta eguzkia elipse fokuetako batean kokatzen dela.
    Areen legea:planeta batek duen desplazamendu-abiadurari buruzko informazioa ematen digu.
  • Preserbatiboa

    Preserbatiboa

  • Grabitatearen legea

    Grabitatearen legea

    Isaac Newton
  • Lurrun makina

    Lurrun makina

    James Watt
  • Idazteko makina

    Idazteko makina

    Henry Mill asmatzaileak idazte-makinaren lehen saiakera egin zuen. 1714an Ana erreginaren patentea lortu zuen. Idazteko makina bat egiteko emandako hurrengo patentea William Austin Burt asmatzaile estatubatuarrari eman zioten 1829an, karaktere gisa jarritako gurpil erdizirkularrean kokatutako makina bat. Lehen makina hau 'tipografo' deitu zen, eta idazkera normala baino mantsoagoa zen. 1833an, patente frantses bat eman zioten Xavier Progin asmatzaileari.
  • Airearen osaketa

    Airearen osaketa

    Joseph Priestly
  • Lehenengo txertoa

    Lehenengo txertoa

    EDWARD Jenner
  • Lurrunezko lokomotorea (Richard Trevithick)

    Lurrunezko lokomotorea (Richard Trevithick)

  • Bonbila (Thomas Alva Edison)

    Bonbila (Thomas Alva Edison)

  • Anestesiaren sorrera (William Thomas Morton)

    Anestesiaren sorrera (William Thomas Morton)

  • Igogailu modernoa

    Igogailu modernoa

    1851n, Watermanek jasogailuen lehen prototipoa asmatu zuen. Plataforma soil bat zen, kable batekin lotuta, merkantziak eta pertsonak igotzeko eta jaisteko
  • Lurraren errotazioaren ekarpena (Leon Foucault)

    Lurraren errotazioaren ekarpena (Leon Foucault)

    Léon Foucault frantziar fisikari ospetsua izan zen. Foucaulten péndulu "izenez ezagutzen den lurtar errotazioa erakutsi izana ezagutzen da. Argiaren abiadura neurtu zuen, biroskopoa asmatu zuen, Eguzkiaren lehen argazkia egin zuen eta Foucaulten korronteak aurkitu zituen.
  • Telefonoa

    Telefonoa

    Antonio Meuccik asmatu zuen 1854 urtean.
    1. urtean, Meuccik, zailtasun ekonomikoengatik, bere asmakizunaren deskribapen labur bakarra aurkeztu zuen. 1854an bere lehen prototipoa egin zuen, baina 1861ean Johann Philippek beste prototipo bat garatu zuen.
    Hala ere, Alexander Graham Bell, Elisha Grayrekin batera, telefonoaren asmatzailetzat jo zuten. Graham Bell, ordea, ez zen aparatu horren asmatzailea izan, baizik eta lehenbizikoa patentatzea.
  • Bizikleta (Pierre Lallement)

    Bizikleta (Pierre Lallement)

    Antzinako Egipton, barra batek elkartutako bi gurpilez osatutako artefaktua fabrikatu zen. Txinan ere oso antzeko tramankulu bat sortu zen, baina gurpil egindako gurpilekin. Ikerketa zehatz batek azaldu duenez, kodizean agertzen den marrazkia 1967 eta 1974 urteen artean zaharberritu ostean egindako faltsifikazioa zen.
  • Zuziria

    Zuziria

    1. urtean zuziriak ezagutzera atera zituen William Leitchek, nahiz eta askoz lehenago asmatu ziren.
  • Dinamita

    Dinamita

    Lehenengo dinamitak sortu zirenean Bakúko (Azerbajan) petroliozko kanpoak esplotatzea zuten helburutzat. (Alfred Nobel)
  • Hozkailua

    Hozkailua

    Hasieran izotza fabrikatzeko sortua izan zen, bertan ez zen janaria gordetzen. (Charles Tellier)
  • Autoa (Karl Friedrich)

    Autoa (Karl Friedrich)

  • Erradiakzioa (Marie Curie)

    Erradiakzioa (Marie Curie)

  • X izpiak (Wilhelm Conrad Roentgen )

    X izpiak (Wilhelm Conrad Roentgen )

  • Kafe filtratua

    Kafe filtratua

    Melitta Bentz emakume kimikariak kafea filtratua edatea oso garrantzitsua zela ikusi zuen, horregatik, kafea asmatu ondoren, aurrera pausoa eman zuen.
  • Hegazkin ontzia (Wright anaiak)

    Hegazkin ontzia (Wright anaiak)

    Lehen hegazkin ontzia sortu zenean experimentu bezala erabili zen Estatu Batuetako armadako kruzero goitik botata. Ondoren, bere benetako erabilera ematen hasi zen. Wright anaien asmakuntza izan zen.
  • Itsazpekoa

    Itsazpekoa

    Itsazpekoa funtzionatzeko aire konprimitua erabiltzen zuten hasieran (Cornelius Jacobszoon Drebbel)
  • Semaforoak

    Semaforoak

    Trafikoaren gorakada, bat-batekoa eta azkarra, ordena ordezten zuen. Horrela, 1914ko abuztuaren 5ean, Europan Lehen Mundu Gerra hasi eta zortzi egunera, Cleveland-en lehenengo semaforo elektrikoa instalatu zen.(Hedy Lamarrek asmatuak aurretik, baina ez ziren arrakastatsuak izan eta George Antheilen laguntzarekin aurrera atera zen)
  • Tankea

    Tankea

    Tankeak, lehenengo gerra mundialean erabiltzen hasi ziren, trintxerak zeharkatzeko, alambradak botatzeko eta suzko metraietak gelditzeko gai zela ziurtatu nahi zuten. (Polako eta txekiarrek)
  • Telebista

    Telebista

    John Logie Baird
  • Penizilina

    Penizilina

    Alexander Fleming
  • Interneta

    Interneta

    Hasieran ez zen erabilgarri bezala ikusi, baina poliki-poliki orain daukan garrantzia hartzen hasi zen (Tim berners-lee)
  • GPSa

    GPSa

    GPS, (kokapen sistema globala) (Roger L)
  • Ordenagailu portatila

    Ordenagailu portatila

    Lehenengo ordenagailu portatila 11kg pisatzen zuen, beraz garraiatzeko orain baino zailagoa zen. (Osborne taldea)
  • USBa

    USBa

    Usb-a Disketeak renplazatzeko sortu zen. Hemen informazioa gordetze nahi zuten eta horregatik objetu txikiago batean sartzea pentsatu zuten. (IBM)
  • Ordenagailua

    Ordenagailua

    Publikora atera ziren lehen ordenagailuak. Aldaketa handia eragin dute. (Apple, Tandy eta Commodore)
  • Play Station 2

    Play Station 2

  • ipod

    ipod

  • Facebook

    Facebook

    Mark Zuckerberg
  • You Tube

    You Tube

  • Twitter

    Twitter

  • iPhone

    iPhone

  • Microsoft Holo Lens

    Microsoft Holo Lens

  • iPhone 11 Pro

    iPhone 11 Pro