-
Axlorreko harriak 45 000 urte inguru ditu. Gainazal lau batean, kolpe txikiak emanez, gurutzatzen diren bi marra grabatu zituzten. -
Altxerri haitzuloan (Aia), ehunetik gora animalia daude irudikatuta, bisonteak gehienbat, baina baita elur‑oreinak, ahuntzak, azeriak, arrainak, zaldiak, uroak eta oreinak ere.
Gainera, bi irudi antropomorfo ageri dira, eta hori ez da ohikoa Euskadiko labar‑artean.
Grabatuek pinturek baino hobeto iraun dute, haitzuloan hezetasun handia baitago. -
santimamiñe kobasuloko pinturak ahurjitu ziren. -
lehen herrixkak hazui ziren. -
-
Hiri estatu ezberdinak sartu ziren
-
K.a. 3500. eta 2000. urteen artean, Behe Mesopotamiako Sumer eskualdean, nekazarien kultura garrantzitsu bat garatu zen eta zenbait hiri handi sortu ziren. Hiri haiek estatu independente gisa eratu ziren.
-
Mesopotamian sinbolo batzuekin idazten hasi ziren:
sinbolo batzuekin, 2000 zeinu inguru, puntzoi baten bidez... -
Egipton idasten hazi ziren jeroglifikoekin. -
K.a. V. milurtekoan, Egiptoko lurralde osoan sakabanatuta bizi ziren .Aurrerago, K.a. 3000. urtean, Egipto Beherea eta Garaia elkartu zituen. -
K.a-ren III. miliurtekoaren amaieran sortu zen. Mesopotamiako hiri batzuk hartu zituzten. -
-
Erresuma 200.000 biztanle izan zituen. -
Nekazariak sortu zirenetik hona arazo batzuk izaten hasi ziren. -
tutankamonen tumba aurkitu zuten -
Banilonia herriak lurraldo osoa konkistatu zuen , imperio bat sortzen. -
Hammurabi egiptoko errege bat zen, juztizizako lehen kodea izan zen: ojo por ojo y diente por diente. -
-
Asiriar oso handiagoa zen eta imperio bat sortu zuten. -
-
-
-
-
-
Dirudienez, La Hoya herrixka (Guardia, Araba), beroien tribukoena, Euskadiko iparraldetik iritsitako familiek sortu zuten; izan ere, menditik jaitsiko ziren lur emankorren bila.
Herrixka horretan aurkitutako aztarnei esker ondorioztatu da dendak eta biltegiak zeudela, elikagaiak kontserbatzeko zeramika askorekin.
Horrek adierazten digu merkataritza-jarduera oso garrantzitsua izan zela eta trukean oinarritzen zela -
-
-
-
-
Erromar iberiar penintsulatk habiatuta konkistatzea erabaki zuen -
-
Hispaniaren konkistako lehen fasea da.
Mediterraneokko tsasertza menderatzea da. -
-
Hispaniaren konkistako bigarren fasea da.
Ekialdeko goi lautada eta iberiar sistema konkistatzea da. -
Hispaniaren koskistako lehen fasea da.
Arebakoen bakzeoen luzitaniaren aurka joatea zen. -
-
Hispainaren kosnkistako laugarren fasea zen.
kantabriarrak, asturiarrak eta galaikoak konkistatu zituzten. -
Euskal lurraldeak, hasieran, Hispania Ziteriorren barruan sartu zituzten erromatarrek eta, geroago, Tarraconensis probintzian.
Erromatarrek hiriak sortu zituzten kostaldean, eta portuak eraiki; adibidez, Forua Gernikako itsasadarrean eta Oiasso (Irun), Bidasoa ibaiaren azken zatian.
Barrualdean ere hiriak eraiki zituzten, gehienak Arabako probintzian. Esate baterako, Veleia (Iruña Oka) eta Uxama Barca (Gaubeako Osma). -
