Aro Modernoa

Zetaren bidea jarraiki

1271

Marco Polo zetaren bidaiari jarraikiz bidai bat ekin zion eta Khan Handiaren gortera iritsi ziren.

Ceuta konkistatuta izan zen

1415

1415 urtean Portugaldarrek Ceuta konkistatu zuten.

Madeirako uharteak aurkitu

1419

1419 urtean Portugaldarrek Ceuta konkistatu ondoren Madeirako uharteak aurkitu zituzten.

Quattrocento

1420

XV. mendean garatu zen eta Florentzian izan zuen erdigunea.

Azoreeak aurkitu

1431

1431 urtean Portugaldarrek Azoreetakoak aurkitu zituzten.

Inpretaren asmakikuntza

1440

Gutenbergek inpreta sortu zuen, honi esker liburuak jende gehiagorentzat zeuden eskuragarri gehiago zeudelako eta diru gutxiago balio zutelako.

Turkiarrek Konstantinopla konkistatu

May 29, 1453

Turkiarrek Konstantinopla konkistatu zutenean Bizantzar inperioa hartu zuten, horren ondorioz Zeta Bidea etenik geratu zen. Hori gertatzerakoan bide alternatiboak bilatu behar izan zituzten.

Akademia berriak sortu

1459

Platondar akademia, Cosimo Medicik, Florentzian sortu zen.

Henrike nabigatzailea hil egiten da

1460

Henrike nabigatzailea hil ondoren, Portugalek bere bidaia jarraitu zuten hegoalderantz.

Ezkontza

Oct 19, 1469

Fernando eta Isabel ezkondu egiten dira.

Isabel eta Gaztela

1474

Isabel Gaztelako erregina izendatzen dute.

Inkisizioa

1478

1478 urtean inkisizioa sortu zen, zorroztasun handiarekin, katolikoa ez bazinen hil, torturatu...

Fernando eta Aragoi

1479

Fernando Aragoiko koroa hartu eta erregea egiten da.

Cinquecento

1480

1480 urtean sortu zen gutxi gora behera XVI. mendean garatu zen eta Erroman izan zuen erdigunea.

Diogo Caok aurkikuntza bat egin zuen

1482

1482 urtean Diogo Caok Kongo ibaiaren bokaela aurkitu zuen.

Bartolomeu Dias Afrikako hegoaldera heldu

1487

1487 urtean Bartolomeu Dias Esperantza Oneko lurmuturrera iritsi zen, aurkikuntza honi esker Indiako ozeanorako pasabide bat ireki zuten.

Granadako Erresuma

1492

Errege-erregina Katolikoek Granadako Erresuma konkistatu zuten.

Juduak bota

1492

Juduak bota zituzten. Hauei aukera eman zieten kristianismora konbertitzeko (konbertituak) edo lurraldetik joan.

Kristobal Kolonen espdizioa

1492

Kristobal Kolon Lurra esferikoa zela pentsatzen zuen, eta hori frogatu nahi zuen ekialderantz abiatzen Asiara iritsi arte. Horretarako Portugalgo Erregearengana joan zen, baina erregea ezetz esan zion. Gero Kolonek Gaztelako Errege-erregina Katolikoengana joan zen eta hauek espidizioa finantziatu zioten. Abuztuaren 3an Palos de la Fronterako portutik atera zen hiru itsasontziekin.

Kristobal Kolonen espdizioa II

1492

Urriaren 12an Kolonek Japonian zegoela uste zuen baina bere kalkuluak ez ziren ondo atera Lurra uste zuena baino handiagoa zelako. Guanahani uhartera iritsi ziren, Kolonek San Salvador izena ipini zion. Gero Bahametara, Juanara (Kuba) eta Hispaniolara joan zen. Hortik gaztelara berriro iritsi zen.

Tordesillasko Ituna

1494

Gaztela eta Portgual Tordesillasko Ituna sinatu zuten.

Kanaria uharteak

1496

Kanaria Uharteen konkista amaitu zen.

Melilla

1497

Errege-erregina Katolikoek Melilla konkistatu zuten.

Vasco de Gama Lisboatik atera

1497

Vasco de Gama Lisboatik ateratzen da flota batekin. 4 itsasontziekin.

Vasco de Gama-ren espedizioa Indian

1498

Vasco de Gama Indiara heldu zen eta bidai horrekin amaitu zen portugaldarren proiektua.

Pedro Álvares Cabral Brasilen

1500

Pedro Álvares Cabralek Brasil aurkitu zuen, Indiara joan zen Afrikatik urrundu zen biadai bat egiten zuen bitartean.

Musulmanak bota

1502

Musulmanak bota zituzten. Hauei aukera eman zieten kristianismoa konbertitzeko (moriskos) edo lurraldetik joan.

Oran

May 16, 1509

Errege-erregina Katolikoek Oran konkistatu zuten.

Nafarroko Erresuma

1512

Fernandok Nafarroko Erresuma konkistatu zuen.

Indietako legeak

1512

Indietako legeak idatzi ziren.

Diego Velazqueren fundazioa

1515

Diego Velazquez-ek Habana fundatzen du.

Martin Luther-ren dokumentua

1517

Martin Luther monjeak dokumentu bat argitaratu zuen eta han aita santua gogortasunez kritikatzen du.

Mexikoren konkista

1518

1518 urtean 400 pertsona joan ziren Hernán Cortés-ekin kubara.

Mexikoren konkista II

1519

1519 urtean Kubatik atera ziren eta Vera Cruz-era joan zire Mexikora, azteka inperiora (inperio inportantea) konkistatzeko. Tenochtitláneko enperadorea Moctezuma zen.

Munduari lehenengo itzulia

1519

Kolonen bidaiari esker bidai gehiago egin ziren. Fernando Magallanesek espedizio bat zuzendu zuen eta Sevillatik atera zen.

Mexikoren konkista III

1520

1520an azteka talde bat matxinatzen dira eta Espainarrek Tenochtitlánetik ihes egin behar egin zuten.

Munduari lehenengo itzulia II

1520

Bere asmoa ozeano Atlantikoaren eta Barearen artean pasabide bat aurkitzea zen. Amerikaren hegoaldera joan zen ertzetik. Bi itsasoak elkartzen zituzten itsasertera joan zen. Hortik Filipinetaraino abiatu zen baina han hil zen.

Karlos V

1520

Karlos V.a Alemaniara joan zen eta han enperadorea izendatu zuten. Erregea Alemaniara joan zenean Komuneroen Matxinada piztu zen.

Mexikoren konkista IV

1521

Hernán Cortés berriro Mexiko konkistatzen saiatzen da eta lortzen du.

Munduari lehenengo itzulia III

1522

Espidizioa Elkanok jaraitu zuen. Moluketara iritsi ziren. Gero Espainara iritsi ziren Afrika ertzetik. Espainara itzultzean munduari lehenengo itzulia eman zion.

Paviako gudua

1525

Frantziako erregeak Milan okupatu zuen eta horregatik Paviako gudua sortu zen.

Turkia eta Alemania

1529

Turkia Alemaniako zenbait lur konkistatzea saiatu zen.

Peruren konkista

1532

Francisco Picarro Inken inperioa konkistatu zuen 200 pertsonekin. Inkak liskar asko zituzten ondoko herrialdeekin eta haien artean. 1532. urtean Cajamarkara joan ziren. Franciskok Atahualpa (inken enperadorea) preso hartu zuen. Atahualpa libre usten baziola urrez betetako logela bat emango ziola esan zion. Franciscok urrea hartu zuen baina ez zuen Atahualpa libre utzi, exekutatu zion.
Peru oso handia eta manditsua zen orduan asko kostatu zitzaien konkistatzea.

Henrike VIII. Supremazia akta

1534

Henrike VIII sortu zuen Ingalaterran. Erregea eliza burua bihurtzen da; Supremazia akta.

Jesusen Lagundiaren ordena

1540

Jesusen Lagundia erlijo orden bat da, aita santuaren izenean erlijio katolikoa hedatu zuen.

Euskal unibertsitatea

1540

Rodrigo Mercado Zuatzoiak lehenbiziko euskal unibertsitatea sortu zuen.

Lege Berriak

1542

Lege Berriak aldarrikatu ziren.

Nikolas Kopernikoren liburua

1543

Nikolas Koperniko "Zeruko esferen birak" liburua argitaratu zuen.

Trentoko Kontzilioa

1545

1545-1563 urteen artean Trentoko Kontzilioa bildu zen katolikoak eta protestanteak baketzeko.

Saint-Quentingo gudua

1557

Sain-Quentingo guduan garaitu eta Cateau-Cambrésisko Itunak sinatzera behartu zuen.

Elisabet I.a

1558

Elisabet I.a Ingalaterrako tronua hartu zenetik Espainaren eta Ingalaterraren arteko harremanak gaixotu ziren.

Konkistaren hirugarren fasea

1560

Peru konkistatu ondoren, kolonizazio-prozesuaren hirugarren fasea hasi zen. Espedizioan hainbat abenturazale euskaldunak joan ziren; Lope Agirre, Juan Ortiz, Juan Garai....

Asiara heltzeko bidea

1564

Miguel Lopez Legazpi eta Andres Urdaneta Filipinetakolurralde gehienak konkistatu zituzten.

Errebolta

1566

Protestanteen kontrako Felipe II.aren erlijio-politiken intolerantziak, zerga altuekin batera, errebolta larria eragin zuen.

Tunisia eta Zipre

1570

Turkia mehatxu bat zen Felipe II.arentzat, eta Tunisia eta Zipre hartu zituen

Lepantako gudua

1571

Veneziak eta aita santuak ituna sinatu zute, eta horri esker Turkoak garaitu zituzten.

Aragoiko errebolta

1591

Aragoiko foruen defentsan matxinatu ziren.

Felipe III.aren koronazioa

1598

Felipe III.a erregea bihurtu zen eta munduko inperiorik handi eta boteretsuena hartu zuen. Felipe III.a balidoen gobernua sortu zuen. Hau da, erregeak konfiantzazko pertsonei boterea istea, balidoak.

Ingelesaren sorrera

1600

Indian, 1600. urtean Ekialdeko Indietako Konpainia Ingelesa sortu zuen.

Sindaura

1604

Felipe III.a eta bere dukeak Ingalaterrarekin bakea sinatu zuten.

Kolonien sorrera

1607

Jamestown kolonia sortu ondoren hainbat kolonia gehiago sortu zituzten (Plymouth).

Sinadura II

1609

Felipe III.a eta bere dukeak Hamabi Urteko Suetena sinatu zuten Probintzia Batuekin.

Moriskoen kanporaketa

1609

Moriskoen konbertsioa zintzoa ez zenez, turkoei laguntzen zietelako susmoa zegoelako, moriskoak kanporatzea agindu zen. 275.000 morisko baino gehiago joan ziren Espainatik.

Espaina gerran

1621

1621 urtean Espainak Probintzia Batuekin gerran hasi ziren berriro. Hogeita Hamar Urteko Gerran parte hartuz (1618-1648).

Armen Batasuna

1625

Ahalegin militarra indartzeko Armen Batasuna sortu zuten.

Matxinadak

1640

Hamarkada horretan matxinada bazuk piztu egin ziren. Horren ondorioz Olivaresen erreformak huts egin zuten eta monarkia krisialdi sakon batetik pasatu behar izan zuten.

Gerra zibila

1642

Ekintza batzuk korapilatu ziren eta gerra zibila eragin zuten.

Sinadura III

1648

Hogeita Hamar Urteko Gerra amaitu ondoren Westfaliako Bakea sinatu zen. Hori errepublika erakarri zuen.

Probintzia Batuak

1648

Espainiatik independizatu ondoren Probintzia Batuak errepublika batean bihurtu ziren.

Frantziako gerrak

1659

Frantziako gerrak 1659. urtera arte iranundu zituzten. Pirinioetako bakean Espaniak Europako lurralde batzuk eman zizkion Frantziari.

Iraultza

1688

Cromwell hil zenean eta diktadura amaitu ondoren, parlamentua monarkia berrezarri zuen baina beste iraultza bat eragin zen.

Aitorpena

1689

Eskubideen Aitorpen bat onartu zen. Horrela, Erregearen boterea mugatzen zen eta Parlamentuak botere gehiago izango zuen, (BILL OF RIGHTS).

Karlos II.aren heriotza

1700

1700 urtean Karlos II.a hil egitne da eta bere ordez Felipe Borboikoa izendatu zuten.