-
Voor dat de landbouw werd uitgevonden leefden er jager-verzamelaars in Europa. Zij leefden van de jacht. Jager-verzamelaars zijn nomaden, dat betekent dat ze in groepjes rondtrokken en eenvoudige kampplaatsen bouwden. Als er niet genoeg te vangen was trokken ze weer naar een andere plek. Toen ze naar een andere plek gingen konden ze niet veel meenemen dus ze lieten ook spullen achter en bouwden ergens anders waar genoeg voedsel weer een nieuw kamp
-
17.000 jaar geleden werden er grotschilderingen gemaakt in een grot in Lascaux, dat ligt in Zuid-Frankrijk. Er leefden toen nog mensen die cro-magnonmensen werden genoemd. Op de schildering zag je mensen die op dieren jaagden. In 1940 werd de grot ontdekt. Er waren ongeveer 2500 schilderingen in de grot gevonden. Ook werden er schilderwerktuigen gevonden.
-
Rond 11.500 voor christus eindigde de laatste ijstijd. Dat kwam doordat er verandering in het klimaat was, waardoor de temperatuur steeg. Het leven van mensen, dieren en planten veranderde hierdoor. Er ontstond eerst een toendralandschap van mos, gras, en lage struiken waarop rendierkudden rondtrokken. De toendra's verdwenen weer, omdat de temperatuur bleef stegen.
-
De landbouw ontstond in het Midden-oosten. De jager-verzamelaars verzamelden eerst graankorrels, later werd ontdekt dat ze de graankorrels konden laten groeien door een deel van de graankorrels in de grond te stoppen. Daardoor ontstond er rond 10.000 V.C. de akkerbouw.
-
De veeteelt ontstond na de landbouw rond 10000 V.C. toen mensen begonnen met het houden, tam maken, en fokken van geiten, schapen en varkens. Hierdoor hadden ze altijd vlees en later gebruikten ze ook hun melk, het wol en de trekkracht van de dieren.
-
Door het ontstaan van de landbouw is er veel veranderd. Het is 1 van de belangrijkste veranderingen in de geschiedenis, omdat er zo veel in het leven van de mens veranderde. Daarom werd het de landbouwrevolutie genoemd. In deze revolutie gingen boeren op een vaste plaats bij hun akkers en weiden wonen, hierdoor ontstonden zelfvoorzienende dorpen.
-
Vroeger werden er kano's gemaakt door het met een stenen bijl uit een boomstam te hakken. Dat was veel werk, dus waarschijnlijk deden mannen dat samen. Door deze kano konden ze het water op om te jagen en te vissen. De kano werd met meerdere mensen gedeeld.
-
Boeren vereerden veel goden. Ze geloofden dat elk natuurverschijnsel een god had. Ze vereerden bijvoorbeeld de maan de bliksem en de rivieren. Dat noemen we natuurgodsdiensten. Ze geloofden ook dat mensen voortleefden als geesten. Daarom bouwden ze bijvoorbeeld hunebedden. Daarmee eerden ze de geesten van hun voorouders.
-
Ongeveer 5000 v.C. ontstonden de eerste dorpen in Nederland. De eerste dorpen waren op de vruchtbare grond in Zuid-Limburg. Pas na 2000 jaar was er in heel Nederland een samenleving. In Noord-Holland lieten deze boeren duidelijke sporen achter in de vorm van hunebedden.
-
Doordat de boeren op een vaste plaats woonde hoefde ze geen spullen weg te gooien. Ze konden dingen verzamelen en hun veestapel uitbreiden. Een boer die bijvoorbeeld goed was in het maken van werktuigen kon die tegen betere of meer spullen ruilen dan iemand die daar minder handig in was. Daardoor ontstonden er verschillen in bezit. Ook doordat sommige boeren een grotere oogst hadden dan andere boeren kwamen er verschillen.
-
Hunebedden werden ongeveer 3400 V.C. gebouwd door boeren die we hunebedbouwers noemen. De hunebedden waren grafkamers van op elkaar gestapelde stenen. Vroeger waren de stenen bedekt met zand waardoor het op heuvels leken, maar daarvan zijn nu meestal alleen nog maar kale op elkaar gestapelde stenen. Een hunebed was een familiegraf. Ze kregen voor het hiernamaals potten met eten en drinken mee en werktuigen en sieraden.
-
Toetanchamon is een farao uit de 18e dynastie, ongeveer 3300 jaar v.C.. Hij werd op zijn negende al farao en stierf al op toen hij ongeveer 18 of 19 was. Hij stierf waarschijnlijk zo jong door een ontsteking in zijn knie. Toetanchamon is zo beroemd geworden doordat er meer dan 3500 kunstvoorwerpen in zijn kleine graf zijn gevonden.
-
Ongeveer 3000 V.C. veroverde koning Narmer Beneden-Egypte. Narmer was de heerser van Boven-Egypte. Egypte werd 1 land met 1 koning. Het was daardoor de eerste grote staat in de wereld met een centraal bestuur. In Egypte noemden ze hun koning vroeger een farao. Op de grens van Boven- en Beneden-Egypte liet Narmer een nieuwe hoofdstad bouwen: Memphis. Een stad onder Memphis werd later de hoofstad.
-
Door de welvaart in Egypte groeide de bevolking. Daardoor groeiden sommige dorpen uit tot steden, waardoor er een landbouwstedelijke samenleving ontstond. Een groot deel leefden nog van de landbouw, maar er leefden ook veel in steden, daar was handel en er waren ambachten.
-
Ongeveer 3000 v.C. werd het schrift uitgevonden. Dit was een hiërogliefenschrift. Hiërogliefen is afgeleid van het Griekse woord ''heilige inkervingen.'' Het werd gemaakt van de plant ''papyrus''. Papyrus werd ook gebruikt om bijvoorbeeld matten te maken.
-
Vanaf 2650 v.C. lieten de farao's piramides bouwen. Als een farao aan de macht kwam begonnen ze al met het bouwen van de piramide. De grootste piramide staat in Gizeh. Deze piramide is 146,5 meter hoog. Een tijd later bouwden ze geen piramides meer, maar ondergrondse graven. Ze lieten het uithakken in de rotsen van het Dal der Koningen vlakbij Thebe.
-
Een belangrijk geloof in Egypte was het hiernamaals. Ze geloofden dat de ziel na de dood voortleefde in het hiernamaals. Het lichaam werd goed bewerkt zodat het niet verging. Het werd gemummificeerd door eerst de ingewanden er uit te halen en in kruiken stoppen en daarna de hersenen eruit halen. Dat deden ze door met een speciaal instrument via de neus de hersenen eruit te schrapen en weg te gooien.
-
Op een dag kregen 2 joodse vroedvrouwen een opdracht van de farao: als er een joodse jongen word geboren moet je hem gelijk doden. Toen de vrouwen het weigerde, zei de farao tegen de Egyptenaren dat ze alle pasgeboren joodse jongens in de Nijl moesten gooien. 1 van de joodse vrouwen legde haar zoontje in een waterdichte mand en zette die in het riet langs de Nijl. Het jongetje werd gevonden door de dochter van de farao en zij noemde hem Mozes.
-
Rond 1500 v.C. kwam farao Toetmozes 1 aan de macht. Hij wilde Egypte nog groter maken. Met een groot leger veroverde hij delen van Syrië, ten noordoosten van Egypte. Daarna veroverde hij ook de Nubiërs, die woonden ten zuiden van Egypte.
-
Op muurtekeningen van het oude Egypte zijn de personen niet allemaal evengroot. Dat was zo, zodat de tekenaars rekening konden houden met de rangen en standen in de samenleving. Iedereen wist dat een groter getekend persoon een hogere sociale positie had dan een persoon dat kleiner was getekend. Een ambtenaar was bijvoorbeeld belangrijker dan en boer en daarom dus ook groter getekend.
