Antzinaroa

Axlorreko harria

43,000 BCE

Axlorreko harriak 45 000 urte inguru ditu. Gainazal lau batean, kolpe txikiak emanez, gurutzatzen diren bi marra grabatu zituzten.

Altxerreko pintura

37,000 BCE

Altxerri haitzuloan (Aia), ehunetik gora animalia daude irudikatuta, bisonteak gehienbat, baina baita elur‑oreinak, ahuntzak, azeriak, arrainak, zaldiak, uroak eta oreinak ere. Gainera, bi irudi antropomorfo ageri dira, eta hori ez da ohikoa Euskadiko labar‑artean. Grabatuek pinturek baino hobeto iraun dute, haitzuloan hezetasun handia baitago. Berriki egindako ikerketen arabera, pintura batzuek 39 000 urte izango zituzten (Europako zaharrenak).

Santimamiñe eta ekaingo pinturak

Period: 14,000 BCE to 12,000 BCE

Santimamiñe haitzuloa 1916. urtean aurkitu zuten. Euskadin induskatutako Historiaurreko lehen haitzuloetako bat izan zen. Haitzuloan irudikatutako animalia gehienak ikatzez eginak daudenez, beltza da kolore nagusia. Animalia gutxi batzuk horman ebakita daude. Ekain haitzuloan (Deba), duela 14 000 urte inguruko pinturak daude, eta nabarmentzekoa da animalia-mota asko daudela irudikatuta, zaldiak batez ere. Kolore erabilienak gorria eta beltza dira.

Hiri-estatuen sorrera

Period: 3500 BCE to 2000 BCE

K.a. IV. milurtekotik aurrera, Ilgora Emankorra izenez ezagutzen den aurreneko zibilizazio hiritar handiak sortu ziren: Mesopotamia eta Egipto.
Ibai handiek (Tigris eta Eufrates) bustitzen dituzten lur-eremu horietan, nekazaritza-produktuen ekoizpena handitu zen. Hiri handiak sortu ziren, eta artisautza eta merkataritza garatu ziren.
Zibilizazio horietan sortu zen idazkerak antzinako herrien ezagutzan asko laguntzen digu. Idazkeraren asmakuntzarekin batera, historiaren ibilbidea abiatu zen.

Idazkera kuniformea

3300 BCE

Mesopotamia hasi ziren idazten.

Jeroglifikoak

3150 BCE

Egipton hazi ziren jeroglifikekin idazten.

Egipto

2800 BCE

Egipto ibai handi batek zeharkatzen duen basamortu handi bat da. Ibai hori Nilo ibaia da, eta Tanganyika aintzirako lurralde euritsuetan jaiotzen da. Egipton bi eskualde bereizten dira: Egipto Beherea, Egipto Garaia. K.a. V. milurtekoan, Egiptoko lurralde osoan sakabanatuta bizi ziren tribuak Niloren ertzetan kontzentratu ziren. Aurrerago, K.a. 3000. urtean, Narmer erregeak Egipto Beherea eta Garaia elkartu zituen, eta bere burua bi erresumetako faraoi koroatu zuen.

Akad-eko erresumaren sorrera

2335 BCE

K.a. III. milurtekoaren amaieran, Behe Mesopotamiako zenbait hirik gainerako hiriak mendean hartu zituzten: lehenik, Akad-eko erresuma (K.a. 2335) sortu zen, eta, gero, Ur-eko erresuma (K.a. 2110). Ur-eko erresumaren hiriburuak 200 000 biztanle baina gehiago izan zituen.

Ur-eko erresumaren sorrera.

2110 BCE

Ur-eko erresuma (K.a. 2110). Ur-eko erresumaren hiriburuak 200 000 biztanle baina gehiago izan zituen.

Babiloniaren sorrera.

1800 BCE

2000 eta 500 urte bitartean gutxi gorabehera. K.a, Babilonia Babiloniako Inperioko hiriburua eta erlijio eta merkataritza gune garrantzitsua zen. Era berean, Babeleko Dorrea mitikoa eta Babeleko Lorategiak kokatu ziren, Antzinako Munduko Zazpi Mirarietako bat kontsideratzen dena.
Babiloniako hiria antzinako mundu osoan ospetsua izan zen. Herodoto idazle greziarra bisitatu zuenean, K.a. 450 inguruan. -persiarrek konkistatu ostean.

Hammurabiren kodea.

1750 BCE

Hammurabi babiloniar erregeak harri batean idatzitako legea eta arau multzo bat da, gai zibiletan eta batez ere kriminaletan pertsonen eguneroko bizitza arautzen zuena. Lehen kode zibil eta penala bezala ezagutzen da bere antzinatasunagatik. Hau da, kode hau babiloniar jatorrikoa da eta gizarte horren bizitza gobernatzen zuen antzina, arauak eta zigorrak ezarriz. gutxi gorabehera K.a. 1750ean. eta bere sorrera Babiloniako Inperioan kokatzen da Hammurabiren erregealdian,

Asiriar inperioaren sorrera

1300 BCE

Asiriar Inperioa Mesopotamiako historiako nazio garrantzitsuenetako bat izan zen. Nukleo geografikoa bi eremuk osatzen zuten. Alde batetik, Asiriar triangelua deritzona, goiko Zab eta Tigris artean, Ninive erdigune nagusia izanik. Eta bestetik, hegoalderago, Assur hiria zegoen, asiriarrei beraiei izena eman ziona.Asiriar Inperioan 3 etapa zeuden, Asiriar Inperio Zaharra, Asiriar Erdiko Inperioa eta Neoasiriar Inperioa.