-
De leidende persoon van de Reformatie in het Duitse Rijk. Veel kritiek op de katholieke kerk, met name op de aflaten en de heiligenverering.
-
Karel V was heer van de Nederlanden, keizer van het Duitse Rijk, de aartshertog van Oostenrijk en de koning van Spanje.
-
Generaal, landvoogd van de Nederlanden van 1567 tot 1573 en hertog van Alva en Huéscar.
-
Frans-Zwitserse theoloog en protestant. De protestantse stroming calvinisme is naar hem vernoemd.
-
-
-
Karel V gaf Luther de kans om zichzelf te verdedigen en om zijn kritiek te herroepen, maar dit deed hij niet. Karel V verklaarde hem vogelvrij, dit maakte de scheuring van de christelijke kerk een feit.
-
-
Heer van de Nederlanden na Karel V, koning van Spanje en koning van Portugal vanaf 1580. Probeerde de Reformatie te stoppen.
-
Brussel werd het centrum van de Nederlanden, met 3 Collaterale Raden die Karel V ondersteunden. In deze raden zaten edellieden en ambtenaren, die volgens de stedelingen een bedreiging werden voor hun eigen rechten en vrijheid. Deze raden bestonden uit de Raad van State, de Geheime Raad en de Raad van Financiën.
-
De prins van Orange, graaf van Nassau, stadhouder van Holland, Zeeland en Utrecht en lid van de Raad van State. Hij werd de grote leider van de Opstand en werd in 1584 vermoord door een aanhanger van Filips II.
-
De koningin van Engeland en Ierland. Protestants en een vijand van Filips II. Ondersteunde de Nederlanden en stuurde de graaf van Leicester als legerleider. Die keerde weer snel terug naar Engeland.
-
-
De raadpensionaris van Holland, vertrouweling van Willem van Oranje. Hij hielp de Republiek politiek vorm te geven, samen met prins Maurits. Onenigheid tussen de twee leidde uiteindelijk tot Oldenbarnevelt's onthoofding.
-
Alle ketters (protestanten) in de Nederlanden moesten de doodstraf krijgen. In de Nederlanden alleen nog maar plaats voor het katholieke geloof, Filips II zette het beleid van Karel V voort. Ongeveer 3000 mensen in de Nederlanden zijn overleden door de kettervervolging.
-
-
Nadat Karel V zijn centralisatiepolitiek had opgegeven, nam hij afstand van zijn machtspositie. Het feit dat een vorst zijn eigen geloof mocht bepalen zag Karel V als een enorme nederlaag.
-
Een groot aantal edellieden dienden een Smeekschrift in met het verzoek om de kettervervolgingen te stoppen, waarna de vervolgingen tijdelijk werden stilgezet.
-
De calvinisten sloegen heiligenbeelden en versieringen in katholieke kerken stuk, wat leidde tot nog meer vernielingen in de Nederlandse kerken. Dit was een reden voor Filips II om de ketters te blijven vervolgen.
-
-
Stadhouder van Holland en Zeeland, Utrecht, Gerle, Overijssel, Groningen en Drenthe. Zoon van Willem van Oranje. Eerste plaats legeraanvoerder en wist nieuwe gebieden toe te voegen aan de Republiek. Na een lang conflict met Oldenbarnevelt over wie de meeste macht mocht hebben, liet hij hem onthoofden.
-
Met succes, meer mensen sloten zich hierdoor aan bij de Opstand.
-
-
Leiden was één van de grootste steden en strategisch gelegen, als Alva deze in handen zou krijgen hadden de opstandelingen een groot probleem, Alva liet de stad belegeren maar met weinig succes. Willem van Oranje had de strategie om de stad onder water te laten lopen en heeft zo de Spaanse troepen verjaagd. Hierna nog meer aanhangers bij de Opstand.
-
Een gevolg hiervan is dat de Spaanse troepen in de Nederlanden slecht werden betaald, waardoor er meer opstanden onder soldaten ontstonden: muiterijen (soldaten gingen plunderen en soms zelfs moorden).
-
De opstandige gewesten eisen dat de Spaanse troepen uit de Nederlanden zouden vertrekken.
-
Steeds meer Hollanders kozen de kant van Willem van Oranje, maar het katholieke bestuur van Amsterdam bleef trouw aan Filips II. Ze probeerden de bevolking jarenlang te bewerken met propaganda, aanvallen en economische blokkade. In 1578 was de situatie onhoudbaar en werd het bestuur op een vreedzame wijze afgezet. Heel Holland was nu opstandig.
-
Nadat de zuidelijke gewesten weer in de handen van de Spanjaarden vielen, ondertekenden de opstandige gewesten de Unie van Utrecht van 1579. Hierin spraken zij af zich samen te verdedigen tegen de Spanjaarden.
-
Willem van Oranje werd door Filips II vogelvrij verklaard en hij gaf een beloning aan degene die hem als eerste zou uitschakelen.
-
De Nederlanden zouden vanaf nu Filips II niet meer erkennen als heer.
-
Willem van Oranje doodgeschoten door Balthasar Gerards.
-
Toen Antwerpen in de handen van Filips II kwam, blokkeerden de noordelijke gewesten de Schelde (verbinding van de haven met de Noordzee), waarmee ze ook gelijk de belangrijkste concurrent uitschakelden.
-
-
De strijd met de protestantse koningin Elizabeth I van Engeland die een band had met de Nederlandse opstandelingen. Filips II stuurde de vloot Armada op Engeland af die invasie van Engeland mogelijk moest maken. Filips liet herovering van Nederlanden stilleggen, maar uiteindelijk lukte het de Engelsen om de vloot te overwinnen. Grote nederlaag voor de Spanjaarden.
-
-
Deze kreeg de handelsmonopolie in Azië voor de hele Republiek, gegeven door de Staten-Generaal.
-
Nederlandse schilder, die, net zoals zijn collega's, schilderijen maakte met passende thema's voor de normale burgers. Zijn beroemdste werk: de Nachtwacht (schuttersstuk).
-
Dit was een periode van twaalf jaar van wapenstilstand gedurende de Tachtigjarige Oorlog waarin niet of nauwelijks tussen de Republiek en Spanje werd gevochten.
-
Verplaatst door Jan Pieterszoon Coen voor betere verbindingen en een meer centrale ligging ten opzichte van Azië.
-
Onenigheid tussen raadpensionaris Oldenbarnevelt en stadhouder Maurits, leidde tot de onthoofding van Oldenbarnevelt door toedoen van Maurits.
-
-
Spanje erkent de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden.
