-
Nov 25, 1000
Errioxako lekukotasunak: Emilianoar glosak
Errioxa eta Gaztela (Burgos) aldekoak dira lurralde hauetan euskaraz mintzatzen baitziren. -
Nov 25, 1000
Emilianoar glosak
Euskaraz idatzitako lehen esandiak Donemiliagako Kukulako (Errioxa) monastegian.Latinez idatzitako prediku liburu bat.
ZEINTZUK DIE GLOSAK -
Nov 25, 1100
Bidaiarien lekukotasunak eta hiztegi txikiak
Aimery Picaud Baskoniaren eta bertako biztanleen deskribapena eta euskarazko hiztegitxo bat. Deskribapen eskaxa egin zuen baina Erromezaintzak lagungarri izango zelakoan. HITZAK -
Dec 2, 1100
Nafarroako monastegiak
Erdi Aroko euskararen oihartzunak paperean ageri, adibidez, Irantzu eta Leireko ageritegietan. -
Dec 2, 1200
Gonzalo de Berceo
XII- XIV. mendeetan, Gonzalo de Berceoren lanetan aurkitzen dugu euskara. -
Dec 2, 1200
Nafarroako forua
XIII. mendean.
Foruaren hizkuntza nafar erromanikoa zen. Gizarte talde jasoek, latina uztean, zeregin berrietarako erromanikoa hobetsi zuten nafarroan; baina arauak gizarte euskaldun bati eman behar zizkiotenez, euskal hitzak behin eta berriz azaltzen dira nafarroako foruan. -
Dec 2, 1300
Baladak(epikoak)
Euskal lurraldeen mugak defendatzeko tradizio sortu zen tradizio literaro bat, ahozko formekin lotuta.
Gerretan eta batailetan gertatutakoak
BALADAK: Kontrapoesia da. Historio bat kontatzen dute elkarrizketa moduan eta abestuz. Epikoak: gerrai buruz direnak -
Nov 25, 1400
Hiztegi txiki bat
Arnold Von Harff: Erromes alemanak Donejakura bidean ikasitako hitzekin. -
Dec 2, 1415
Gorteko gutuna
Erret Gortean bertako ofizialak euskaldunak ziren sarritan. -
Dec 9, 1500
Testuingurua: erreferentzia
Natura. Antzinetako ariketetara jo: Grezia eta Erromako jakinduria zabaldu.
Erdi Aroko baloreak ukatu eta Aintzinate klasikora bueltatu -
Dec 9, 1500
Testuingurua: teknologia
Gutenberg-ek Inprenta asmatu zuen. Inprentak alfabetizazioa bultzato zuen. Ondorioz, ahozkotasunaren galera eta liburuen ugalketa erraztu. -
Dec 9, 1500
Testuingurua: filosofia
Humanismoa bultzatu: jainkoa existitzen da baina arrazoitik gurtuko dute.
Bibliarekiko kezkak bultzatu. -
Dec 9, 1500
Testuingurua: erlijioa
Erlijio borrokak.
Protestantismoaren lehen urratsak
EUSKAL HERRIAN: Protestantismoak indar gutxi baina Nafarroan bai Joana De Alret erreginagatik. Ondorioz, Leizarragak biblia euskaratu. -
Dec 9, 1500
Testuingurua: Gertaera politikoak
1512: Gaztelako erregeak Nafarroako erresuma konkistatu -
Dec 9, 1500
Testuingurua: Literatura
EUSKAL HERRIAN 1545: lINGUAE VASCONUM PRIMITIAE
Lazarragaren lana: kopla batzuk eta hartzainen nobela.
Joane Leizarraga: Hiru lan erlijioso itzuli -
Dec 9, 1500
Testuingurua: XVI. Mendea - Berpizkunde mendea.
Gizarte hierarkizatua hautsi.
Bizimodu berri bat zabaldu.
Gizakiaren birbalorazioa eta arrazoia aurkitu. -
Dec 9, 1500
Testuingurua: kultura
Ernazimendua(sekulako superraldia).
ZIENTZIA: Leonardo Da Vinci Galileo Galilei...
ARTEA: Miguel Angel...
LETRA: Latinaren eta beste hizkuntza askoren ondoan tokian tokiko hizkuntzak indartu.
EUSKAL HERRIAN: Herri xeheak zientzia eta letren munduko ateak itxita zeuden, bakarrik dirua zutenek aukera zuten letretan eta zientzian sarbidea. -
Dec 2, 1537
Joan Zumarragako
Idatzitako eskutitz bat -
Jan 1, 1545
Lingua Vasconum Primitiae
Bernart Etxeparek argitaratua. -
Period: to
EUSKAL LITERATURA XVI. MENDERARTE
LIBURUAK
