-
Jatorria:
- Gizartearen atsekabea
- Krisi ekonomikoa
- Ilustrazioaren ideiak
Handikien Biltzarra -
Estamentu bakoitzak kexa koadernoak idatzi, bere aldarrikapenekin.
Hirugarren estatuko ordezkariak Asanblea Naionala osatu. -
Pariseko herritarrek Bastillari eraso. Landan nekazariak matxinatu. Asanblearen erabakiak: Eskubide feudalak abolitu, eta Gizakaiaren eta herriarren eskubideen adierazpena (askatasuna, berdintasuna eta jabegoa)
1791ko konstituzioa -
Pariseko herritarrek absolutismoaren goterlekua eraso
-
- Norbanakoen askatasuna
- Legearen aurreko berdintasuna
- Jabego-eskubidea
-
1791ko Konstituzioa:
- Subiranotasun nazionala eta monarkia parlamentarioa
- Botere banaketa: Asanblea (legegilea)
Errege (betearazlea)
Auzitegi independienteak (judiziala)
- Errolda-sufragioa: 25 urte baino gehiago eta errenta jakin bat zuten gizonak. -
-
-Nobleek eta kleroek ez zuten pribilegioak galdu nahi
- Erregea ez zuen nahi bere boterea mugatua izatea
- Prusia eta Austria gerra deklaratu
- Jakobinoak eta Sans-Culotteak (erreforma leunak)
- Paristarrek erregeair porrotaren errua bota
- Tuilerietako jauregia eraso
- Monarkia kendu eta Asanblea ezarri -
Monarkia abolitu ondoren, Errepublika ezarri.
Girondinoak (talde indartsua eta moderatuak) eta jakobinoak (erradikalak). Luis XVI exekutatu gilltina. Europako potentziak gerra deklaratu (lehen koalizioa). La Vendee eskualdean altxamendu monarkiko.
Iraultza erredikalizatu -
-
Sans-Culotteak estatu kolpea. Robespiere menditarren buruzagia.
Konstituzio demokratikoa. Etsaiei aurre egiteko edonor auzipetu (50.000 hildak).
Salgaien prezioak igo, sokldatak murriztu eta egutegi berria.
Robespierre gillotinatu. -
Herritarren subiranotasuna eta gizonen sufragio unibertsala
-
-
Nazioaren subiranotasuna. Errolda sufragioa. Botere-banaketa: legegilea (bi ganbera), betearazlea (direktorioa)
-
1795eko konstituzioa.
Babeuf buruzagia, gobernua bota eta berdintasunen gizartea ezarri.
Napoleon Bonaparte Borboien matxinada zapalduz ospea lortu. 1796 eta 1799 (koalizioak irabazi). Brumaireko estatu kolpea.
Kontsulatua (Napoleon, Ducos, Sieyes) -
-
-
Burgesiaren laguntzaz, kontsulatua ezarri
-
Erregimen pertsonalista: Napoleon botere guztia bereganatu (ez zegoen boetere banaketarik).
1799: Lehen kontsul
1802: biziarteko kontsuloa.
Helburua : Frantziaren modernizazioa (kode zibila, bankua, Vatikanoko konkordatua). -
-
-
1804: Napoleon bere burua enperadore izendatu (Politika expansionista).
Hasieran: Birtainiarren aurka galdu (Trafalgar). Kontinentean nagusiena (Gerrak Austria eta Prusiaren aurka).
Blokeo kontinetala: Britanania inguratu. Portugal ez zuen onartu eta Frantzia Iberiar Penintsula okupatu. Prusia ere ez zuen onartu (Napoleonek inbasioa).
Amaiera: Napoleonen porrota Britania Handia, Prusia, Austria eta Errusiaren aurka (Espainia galdu eta botereari uko egin)
Santa Helenara erbestaratu -
Europako potentziek Vienako Biltzarran elkartu (Metternich buruzagia). Frantzia atzera egin eta haren inguruan estatu-tapoia. Errusia, Prusia eta Austria modu orekatuan banatu lurraldeak.
-
Atzera Antzinako Erregimenera
- Legitimismo monarkikoa.
- Nazioarteko erantzukizuna.
- Biltzar-sistema. -
Aliantza Santua : Erresua, Prusia eta Austria (Absolutismoa).
Aliantza Laukoitza; Erresuma Batua, Austria, Prusia eta Errusia. Geroago Frantzia (Aliantza Boskoitza) -
Sentimendu nazionalisten sendotzea. Liberalismoaren defentsa.
1820-1830eko iraultzak: Espainian, Grezian, Frantzian, Belgikan Polonian eta Italian.
1848ko iraultzak: Frantzia -
Dimentsio politikoa du (nazionalismoaren sorrera)
Sakabanatzaileak: Independetzia (Grezia, Serbia, Errumania...)
Bateratzaileak: herriak bat egitea (Alemania eta Italia) -
Zenbait estatutan banatuta, hizkuntza eta historia bera. Buruzagiak : Viktor Emanuel II / Cavour / Garibaldi
Bateratze-prozesua: 1859 -> Aliantza Piemonte eta Frantzia
1860-1861 -> Garibaldi Nápoles eta Sizilia konkistatu (Viktor Emanuel II eregea)
1866 -> Venezia irabazi
1870 -> Erroma irabazi -
Alemaniar lurraldeak 39 estatutan banatuta (Germaniar konfederazioa). Prusia ardatz.
Bateratze-etapak: 1-> Prusia bereganatu
2-> Prusia Austriari eraso eta irabazi, eta Ipar Alemaniako konfederazioa sortu.
3-> Aliantza Prusia eta hegoaldeko estatu alemaniarrekin. Frantziaren aurkako gerra (Alsazia eta Lorrena irabazi) Hegoaldeko estatuak bat egin.
1871: Bigarren Reicha