Literatura XVIII mendean

IGNACIO BARRUTIA

Jan 1, 1682

1682-1752, Arrasate
Antzezlaria
Obrak
1711-52: Gabonetako ikuskizuna
Juan Carlos Guerrak aurkitu, Gabriel Aresti ohartu inportantziaz
Antzerki Barrokoan inpiratuta, Betleem eta Arrasaten kokatua, Pertsonai biblikoak
Asmo didaktikoa eta komikoa, Bertsotako antzerkia, Arrasateko Bizkaieran
Ekitaldi bakarra hiru zatitan, Planteamentua+Bekatuak+Bekatariak konbentzitu
Gaia Gracioso pertsonaiaren kristau salbazioa

JOANES ETXEBERRI SARAKOA

Dec 24, 1688

1668-1749, Sara
Euskaltzalea, Sendagilea, Ez erlijiosoa
Obrak
1712: Eskuararen hastapenak
Euskaraz eta latinez, Axular izendatu
Urkizok Zarauzko frantziskotarren komentuan aurkitua
1712: Eskuararen hastapenak latin ikasteko
Latina nola ikasi gazteleran etafrantsesean oinarrituta

MANUEL LARRAMENDI

Jan 1, 1690

1690-1766, Andoain
Jesuita, Euskaran defendatzailea, Lan gehienak gazteleraz
Larramendismoa: Gipuzkoako Foruen defentsa
Obrak
1728: De la antigüedad y universalidad del Bascuence en España
Tubalismoa: Euskara Espainiako jatorrizko hizkuntza dela uste
1729: El imposible vencido. Arte de la lengua Vascongada
Euskararen lehen gramatika, Euskaran aurkakoei erantzunez
Oihenartena baino txarragoa

Ilustrazioa

Jan 1, 1700

Descartes: Kezka metodikoa
Spinoza: Determinismoa, Askatasuna, Demokrazia
John Lock: Eskubideak, Gobernu zibila
Kant: Materialismoa, Positibismoa
Denis Diderot eta Jean D’Alembert: Entziklopedia
Montesquieu, Rousseau, Voltaire: Absolutismoaren aurka

Espainiako Ondorengotza Gerra

Jan 1, 1701

Karlos II austriarrak erregetza galdu eta Felipe V Borboikoa jarri
Euskaldunek foruak kontserbatu, baina besteek galdu

AGUSTIN KARDABERAZ

Dec 24, 1703

1703-70, Hernani
Irakaslea Bilbo eta Oinatiko Unibertsiatetan, Jesusen Lagundikoa, Italiara alde
Obrak
1761: Euskararen berri onak
Erretorika euskaraz

SEBASTIAN MENDIBURU

Jan 1, 1708

1708-82, Oiartzun
Jesusen Lagundikoa, Irunan filosofia eta teologia ikasi, Italiara alde
Obrak
1747: Jesusen bihotzaren debozioa
Aita Croisseten liburu erlijiosoaren moldapena
1762: Euskaldun onaren biziera
Euskaldunak nola bizi behar diren arau erlijiosoen arabera

XABIER MUNIBE

Jan 1, 1708

1708-82, Oiartzun
Jesusen Lagundikoa, Irunan filosofia eta teologia ikasi, Italiara alde
Obrak
1747: Jesusen bihotzaren debozioa
Aita Croisseten liburu erlijiosoaren moldapena
1762: Euskaldun onaren biziera
Euskaldunak nola bizi behar diren arau erlijiosoen arabera

Ultrecheko Hitzarmena

Dec 24, 1715

Espainiak Koloniak galdu
Euskaldun bale arrantzaleak ezin Ternuara joan

Barne mugak kostara

Jan 1, 1718

Felipe Vak euskal burgesiari erantzunez
Ondorioz prezioak igo

Euskal komertzianteei Venezuelan salerosketak egiteko baimena

Jan 1, 1728

Euskalerriaren adiskideen elkartea

Jan 1, 1766

Zientzia eta Arte ederrak sustatzeko

Matxinadak Gipuzkoan

Dec 24, 1766

Jauntxoek baserritarrak zerealen prezioa merketzera derrigortzean

Jesuitak Espainiatik bota

Jan 1, 1767

Jesusen Lagundia desegin

Bergarako Erregeen Mintegia

Dec 24, 1771

Kimika, Minerologia eta Burdingintza aztertzeko erakundea

Clemente XIV Aita Santuak Jesusen Konpainia indargabetu

Jan 1, 1773

Estatu Batuen independentzia

Jan 1, 1783

Frantziako Iraultza

Jan 1, 1789