-
Tumagal nang 333 taon na nasakop Ng mga kastila ang Pilipinas gamit ang dahas at relihiyon.
-
Noong 1872 nag simula ang mga akdang nananawagan ng reporma at puna sa pamamalakad ng mga kastila gaya ng mga novela ni Dr. Jose Rizal
-
Sa panahon ng Katipunan naman noong 1892 hanggang 1896 nag simula ang mga akdang pumapaksa sa kalayaan mula sa mga sinulat nina Andres Bonifacio, Emilio Jacinto, Marcelo H. Del Pilar, Antonio Luna at marami pang iba.
-
Sinakop din ng Amerika ang Pilipinas gamit ang dahas din at edukasyon.