Arrasateko dragoiaren kondaira, Kondaira guztiak bezala, ezin liteke jakin zein urtetakoa den.Horregatik, 1260. urtean jartzea pentsatu dugu, urte honetan AlfontsoX. nak Mondragon izena jarri ziolako eta historialari batzuek diotenezkondaira honetan oina
Period: to
Pedro Biteri Arana
Pero Biteri Jaio zen
Ingalaterrako Celina Voody damarekin ezkondu zen Biteri.
Jose Bernabe hil zenean jarauntsi zituen familiako ondareak Pedro Biterik eta Biarritzera joan zen bizitzera bere emazte Celina Voodyrekin batera.
1898an bigarrenez Arrasatera etorri zen, Biteri. Bigarren bisitaren ondorioz eta hezkuntzarekiko interesagatik eskola bat eraiki eta hornitu zuen. Eskola hau 1902an sortu zen.
Period: to
Lauaxeta
Lauaxetaren jaiotza
Period: to
Loramendi
Loramendi, Bedoña auzoan jaio zen.
Sei urteren buruan herri heziketa bultzatzeko lehen hezkuntzako beste bederatzi eskola sortu zituen, Biterik, Irun, Hondarribia, Pasai Antxo, Pasai Donibane, Errenteria, Donostia, Hernani, Urnieta eta Aretxabaletan.
Urte honetan, Lauaxetaren familia Mungiara aldatu zen. Lauaxeta ezizena, bertako etxetik dator, izan ere, lau haizetara zabalik omen zegoen.
Aita kaputxinoak fraide sartzeko konbentzitu zuen Loramendi
Lauxeta, Euskaltzaindiaren sortzaileetariko bat izan zen
Altsasuko komentuan sartu zen Loramendi
Lauaxeta nobiziatuari ekin zion eta bertan Jokin Zaitegi ezagutu zuen eta honek euskararekiko zuen ikuspegia aldatu zion
urte honetan sortutako Euzko Emakume Batzan lagundu zuen, Lauaxetak
Loramendik, lehen olerkiak idatzi eta Zeruko Argia aldizkarira bidali.
Loramendi, kaputxino bihurtu zen eta urte berean, Hondarribira joan filosofiako ikasketak egitera.
Loramendik filosofiako ikasketak bukatu eta teologiakoak hasi zituen hurrengo urtean
Lauaxeta euskarara itzulitako hainbat lan argitaratu zituen Euzkadi egunkarian, Garcia Lorca-renak besteak beste
Lauaxeta Errenteriako Olerti egunean irabazle izan zen Maitale Kutuna poemarekin.
Lauxateak, itzaldi bat eman zuen EAJ-ren izenean, bertako partaide baitzen1931: bere lehen poema ipuina argitaratu zuen, Bide barrijak (bultzada handia euskal kulturarentzat)
Loramendik, Olerti eguna irabazi “Barruntza-leyoan” lanarekin
Loramendi, Donostian hil zen.
Pedro Biteri Arana Arrasaten (Gipuzkoa) jaio zen
Gernikara zihoala itzultzaile lanetan kazetari frantses batzuentzako, atxilotu egin zuten Lauaxeta
Lauaxeta fusilatu zuten frankistek Gasteizko hilerrian, nahiz eta beste atxilotu batengatik ordezkatu (Euskal Gobernua) nahi izan
Period: to
Jon Sarasua
Jon Sarasua Aretxabaletan jaio zen
Jon Sarasuak, Gipuzkoako Eskolarteko txapelketa irabazi zuen
Period: to
AED
Arrasate Euskaldun Dezagun elkartea sortzeko Eraikuntza Batzarra egin zen.
ARKO: komunikabide sailetik 1991n sortutako enpresa garrantzizkoa da gaur egun.
Txatxilipurdi: haur eta gazteen aisia euskaraz lantzen duen elkartea da, 1994an eratua AEDren lan sailean oinarri harturik.
Jon Sarasuak, bere anaia Aitor Sarasuarekin Fauna txiki bat bertso berritan diskoa kaleratu zuen.
Euskalan: lan munduan euskararen erabilera hedatzeko ahaleginak bateratu eta indartzeko sortu zen 1996an, AEDren gerizpean.
Jon Sarasua Bi begiratu euskarazko kazetari hizkerari lanarekin doktoratu zen
Jon Sarasuak, Zozoak beleari eta Txepetxekin solasean lanak argitaratu zituen.
Bertsolaritzaren munduan oso gazte sartu zen. Eskoriatzako Almen Ikastolako bertso-eskolan ibili zen lehen, Jon Sarasua
Euskal Herriko Bertsozale Elkarteko komunikazio arduraduna izan zen, Jon Sarasua
AED-k Arrasate Euskaldun Dezagun elkartea sortzeko Eraikuntza Batzarra egin zen.
Gaur egun, Jon Sarasua plazatik erretiraturik, Mondragon Unibertsitatean irakasle dabil, Huhezi fakultatean.
