Espainia XVIII-XIX

By Maider.A.B

  • Ondorengotza Gerra hasi

    Ondorengotza Gerra hasi
    Ondorengotza gerra, espainiako tronurako ondorengotza gatazka izan zen, Felipe V. (Frantziako Borboia) eta Austriako Karlosen artean. Europar potentzien arteko borrokak izan ziren, eta gatazka 1713an Utrechteko Itunarekin amaitu zen. Itun honek Felipe V. errege gisa aitortu zuen, baina Espainiak lurralde batzuk galdu zituen. Gerra honen ondorioz, Borboiko dinastia Espainian ezarri zen eta Europako botere oreka berria sortu zen, Espainiaren jaitsiera indarraren adierazle.

  • Ondorengotza gerra

    https://www.youtube.com/watch?v=hTRiVijXOKk Bideo hau aukeratu dut gehien lagundu didalako ondoretza gerra ulertzen eta argi eta irudiz hitz egiten duelako.

  • Utrechteko ituna

    Utrechteko ituna
    Espainiako Ondorengotza Gerrari amaiera emateko idatzi zen itun hau. Espainia, Frantzia, Ingalaterra, Austria, Savoia eta Prusia sinatu zuten.
    Itun honek Espainiak lurralde batzuk galtzea ekarri zuen, hala nola, Herbehereak eta Italian zituen hainbat lurralde.

  • Esquilacheren matxinada

    Esquilacheren matxinada
    Madrilen izandako matxinada hau herriaren aldarrikapenen eta politika ekonomikoen aurkako protesta izan zen.

  • Carlos IV.aren agintaldia hasten da

    Carlos IV.aren agintaldia hasten da
    Carlos IV.a Espainiako errege izan zen, Frantziako Iraultzaren garaian eta Napoleon Bonaparteren gorakadarekin.

  • Napoleonen inbasioa

    Napoleonen inbasioa
    Napoleon Bonaparteren armadak Espainia inbaditu zuen eta Karlos IV.a erregea abdikatzera behartu zuten. Napoleonek bere anaia, Josef Bonaparte, Espainiako errege bihurtu zuen.

  • Cadizeko Konstituzioa

    Cadizeko Konstituzioa
    Espainiako Gorteek Cadizeko Konstituzioa onartu zuten. Konstituzio honek lehen aldiz Espainian erregimen liberal bat ezarri zuen, hainbat eskubide eta askatasun aitortuz.

  • Frantsesen kanporaketa

    Frantsesen kanporaketa
    Aliatuen armadek (britainiarrak, espainiarrak eta portugesak) frantsesak Espainiatik kanporatu zituzten eta Fernando VII.a berriro tronura itzuli zen. Independentzia Gerrak amaiera eman zuen, baina Fernando VII.akabsolutismoa berrezarri zuen.

  • Fernando VII.aren erregealdia hasten da

    Fernando VII.aren erregealdia hasten da
    Fernando VII.akabsolutismoa berrezarri zuen, eta Cádizko Konstituzioa bertan behera utzi zuen.

  • Fernando VII.aren heriotza eta Isabel II.aren oinordetza

    Fernando VII.a hil ondoren, bere alaba, Isabel II.a, tronura igotzen da. Hala ere, Karlos de Borbónen aldekoek, Fernando VII.aren anaia, tronua aldarrikatzen dute, eta Karlistaldiaren oinarriak ezartzen dituzte.

  • Karlistaldia

    Karlosen aldekoen (karlistak) eta Isabel II.arenaldekoen (isabelinoak) arteko gatazka zibil luzea. Gatazka hau Espainia osora zabaldu zen, bereziki iparraldean eta Katalunian. 1839rarte.

  • Bergarako Ituna

    Itun honek Karlistaldiaren amaiera ekarri zuen. Bergarako Ituna karlisten eta isabelinoen arteko bakea sinatzeko akordioa izan zen, karlisten batzuk amore eman eta Fernando VII.aren legezko ondorengotza onartu zuten.

  • La Gloriosa Iraultza, Isabel II.a tronutik kanporatu

    Iraultza honek Isabel II.aren erregealdia amaitu zuen. Iraultza honen atzean liberal eta progresisten aliantza zegoen. Isabel II.a tronutik kendu zuten, eta horren ondoren borboien dinastia aldi batez eten egin zen.

  • Lehen Errepublika

    Isabel II.aren erorketaren ondoren, monarkia desegin zen eta Espainiako Errepublika ezarri zen lehen aldiz 1873an. Errepublika honek arazo ugari izan zituen, hala nola, barneko zatiketak eta gobernuaren egonkortasun falta. Honek urtebete baino gehiago iraun zuen eta 1874an amaitu zen.

  • Borboien monarkia berrezartzea

    1874an, Borboien dinastia berrezarri zen Espainian. Alfonso XII.a Fernando VII.arensemea eta Isabel II.aren anaia zen. Haren erregealdia Espainiako politika egonkortzeko eta modernizatzeko ahaleginak ezaugarritu zuen. Monarkia konstituzionala berrezarri zen eta honek Espainiako bizitza politikoa egonkortu zuen.

  • FAUBISMOA

    Faubismoak emozioa azpimarratu zuen, kolore biziak eta pintzelkada ausartak erabiliz. Errealismoa baztertuz, kolore naturalak ez ziren erabiltzen. Henri Matisse, André Derain eta Maurice de Vlaminck dira mugimendu honetako fauve nagusiak.

  • ESPRESIONISMOA

    Espresionismoak adierazpen emozionala eta subjektiboa erdigunean jarri zituen, gizartearekiko gogobetetasunaren isla bezala. Kolore biziak, trazak dramatikoak eta emozio sakonak dira ezaugarri nagusiak. Edvard Munch, Wassily Kandinsky, Ernst Ludwig Kirchner eta Egon Schiele dira artistek nabarmenenak.

  • KUBISMOA

    Kubismoan, objektuak forma geometrikoetan deskonposatzen ziren, ikuspegi anitzak batera erakusteko. Geometria, kolore-paleta mugatua eta ikuspegi anizkoitzak dira bere ezaugarri nagusiak. Artista garrantsitzuenak: Pablo Picasso, Georges Braque, Juan Gris eta Fernand Léger izan ziren.

  • FUTURISMOA

    Aurrerapena, abiadura eta modernitatea aurkestuz, Futurismoa dinamismoaren mugimendua izan zen. Mugimendua eta energia islatu zituzten beren lanetan. Artista garrantsitzuenak: Umberto Boccioni, Giacomo Balla eta Carlo Carrà.

  • DADAISMOA

    Lehen Mundu Gerraren osteko kaosaren aurrean, Dadaismoak artearen kontrako adierazpen gisa sortu zen, kultura-konbentzioak zalantzan jarriz. Collageak eta ready-madeak erabili zituzten, absurduan eta logikaren ukapenean oinarrituz. Marcel Duchamp, Tristan Tzara, Jean Arp eta Hannah Höch dira haren ordezkariak.

  • SURREALISMOA

    Surrealismoa ametsak, irudimena eta azpikontzientzia esploratzen zituen mugimendua izan zen. Sinbolismoa eta amets-irudiak bere ezaugarri nagusienak dira.
    Artista garrantsitzuenak: Salvador Dalí, René Magritte, Max Ernst eta Joan Miró.