XIX-XX ardatz kronologikoa timeline

Period: Jan 1, 1788 to Jan 1, 2023

Aro Garaikidea

Dec 14, 1788

Karlos IV.a boterean

Karlos IV.a 1788aren gobernuan, Manuel Godoy izan zen balido izendatua. Bera errege oso traketza zen, eta horregatik bere boterea beste pertsona bati, Godoyri, eman zion.

May 5, 1789

Frantziako Iraultza.

Frantziako Iraultza absolutismoaren aurka jo zuen mugimendua izan zen. Karlos IV.a urte batez tronuan egon zela, hau lehertu zen. 1792an Manuel Godoy izandatua izan zen Balido bezala, Luis XVI. Frantziako Iraultzaileetatik salbatzeko. Baina 1793an Iraultzaileak Luis XVI.a hil zuten.

May 18, 1804

Napoleon, Frantziako Enperadorea

1799an Napoleon Bonaparte, Frantziako Iraultzaren militar ohia, Kontsul bihurtu zen. Baina 1804an Napoleon bere burua FRANTZIARREN Enperadorea izendatu zuen.

Oct 21, 1805

Trafalgarko Bataila

Frantzia eta Britania Handia Trafalgarren borrokatu ziren. Espainia Frantziari laguntza eman zion, baina haien tsas armada oso zaharra zen BHarenarekin konparatuta. Frantzia eta Espainia galtzean, Espainiako itsas armada oso suntzituta atera zen, horrela kolonietan zegoen komertzioa suntzitzen; Espainiako ekonomia txarrerago joaten.

Oct 27, 1807

Fontainebleau-ko Ituna

Espainia (Godoy) eta Frantziak (Napoleon) sinatutakoituna Fontainebleau-ko gazteluan.
Itunak zioenez, Grantzia Pirinioetatik sartuko zen penintsulara, eta Espainiako armadarekin, Portugal konkistatuko zuen, hau gero bien artean banatzeko.

May 2, 1808

Independentzia Gudaren hasiera

May 5, 1808

Baionako Abdikazioak

Mar 19, 1812

Cadizeko Konstituzio liberala

Apr 17, 1814

Independentzia Gudaren amaiera

Mar 28, 1823

Lege Salikoaren abolizioa

Oct 10, 1830

Isabel II.aren jaiotza

Sep 29, 1833

Fernando VII.aren heriotza

Oct 2, 1833

I. Guda Karlistaren hasiera

Oct 4, 1833

Mª Kristinaren erregeordetza

1836

La Granjako matxinada

Jun 18, 1837

Konstituzio prgresista

1839

Mª Kristinaren erregeordetzaren amaiera

1854

Vicalvaroko Matxinada

1854

Biurteko Progresistaren hasiera

May 3, 1855

Pascual Madozen desamortizazioa

Jun 6, 1855

Burdinbideen Lege Orokorra

1856

Biurteko Progresistaren amaiera

1874

ERRESRAURAZIOA

1874ko abenduaren 1ean, Alfontso “Sandhursteko Adierazpena” sinatu zuen. Adierazpena Canovas del Castillok bultzatu zuen, eta, programa politiko berri bat aditzera eman zen. Programa hura: Monarkia konstituzional eta integratzaile baten berrezarkuntzan oinarrituta zegoen, garai hartako ezegonkortasun politikoa gainditzeko gai izan zena. Gorteek Alfontso Borboikoa subirano izendatu behar zuten.
(Alfontso XII.a, Maria Kristina erregeordea eta Alfontso XIII.a.