-
Gremioak sortu zituzten, abeltzainztaren gremioak garrantzia handia zuen.
Gremioen artean lagundu egiten ziren, adibidez abeltzaintzako gremioak, soberakinak, artisauei ematen zizkieten arropa egiteko. Eta trukeak egiten zituzten. -
Mesopotania lehenengo zibilzazioa izan zen.
Mesopotaniari deritzo ibaien arteko lurraldeen arteko lekuari.
Fruitueatatik, barazkietatik bizi ziren.
Amaliak haien etxean hezitzen zituzten.
Beste lanbide batzuk sortu ziren: Medikuak, apaizak eta musikariak. -
Ezagutu ziren lehenego zibilizazioak AKAD eta SUMER izan ziren.
Kale estuak zituzten eta auzoak sortu ziren -
Garai horretan , Nilotik zetorren giza talde bat lurra lantzen eta abereak hezitzen hasi ziren. 2 lurralde sortu ziren, Egipto garaia eta Egipto behea. -
Hiltzean momifikatu egiten ziren, eta gero hilobiratzean haien pertenentzia guztiak sartze zituzten hilobietara haiekin. Sinesten zuten, hil eta gero beste gauza batean renkarnatuko zirela eta horrela haien gauzak izango zituzten betirako. -
Arkitektura hasi zen: templuak
Eskulturak egin zituzten, pertsonai importanteei.
Erliebe lanak gertakari handien berri emateko -
Idazkeraren hasiera izan zen. Buztineko tabletan idazten zituzten zeinuak eta gero gogortzeko, labeetara sartzen zituzten, -
Pertsonei eskulturak egiten zizkieten karearrizkoak -
Inportanteena eta ospetsuena PIRAMIDEA izan zen.
Templuak egiten zituzten. Eta haien zareran espinjeak
Eskultura batzuk zituzten erdi leohia eta erdi gizakiarenak. Janzkeran, apaingarriak garrantzia handia zuten.
Asko makilatzen ziren eta ilerordeak eramaten zituzten.
Apaingarrietarako, uurdina, gorria eta urrea erabiltzen zuten -
Etengabe borrokan ibili ziren, hegoaldeko Menes edo Nermer erregeak K.a. 3100. urte inguruan iparraldea konkistatu eta bereganatu zuen arte. -
Kobrea erabiltzen eta itsasontziak sortzen hasi ziren⛵⛵ Merkataritza, abeltzaintza eta nekazaritza lantzen zuten.🥖🥖
Harresirik ez ⛩⛩❎❎
Kobrea, marfila eta urrea erabiltzen zuten.🛡🛡🔪🔪🔪🛠 -
k.a. 2500 eta 1700 urte inguruetan goieneko unea lortu zuen. Indo lautada emankorretan lortzen zituzten uztak izan ziren bere oparotasunaren oinarri ziren.
50.000 biztanle zituen, horregaitik, muunduko metropolirik handienetako bat zen. -
Lugalzagesik, Umma herriko printzeak, Ur, Uruk, Larsa eta Lagash herrien boterea hartu zuen, eta Sumer herrialdea lehen aldiz batzea lortu zuen -
Lehenengo aldiz Sumer herriak batzeko asmoa izan zuen, boterea ez kentzeko.
Lugalzagesik, Umma herriko printzeak, Ur, Uruk, Larsa eta Lagash herrien boterea hartu zuen, eta Sumer herrialdea lehen aldiz batzea lortu zuen.
Ondoren, Sargon izeneko pertsonai batek, Kish heeriko boterea hartu zuen. k.a. 2355ean Sumer herria batua geratu zen, eta han hasi ziren LEHEN IMPERIOAK. -
Erregetzea lortu zuten. Naram-Sin-ek egin zuen, baina bera hil zenean, konspirazio eta independizazio mugimendua egon ziren.
-
Hiri estatu batzuetako agintariek, konspirazioak, inbasoreak... kanporatzea lortu zuten.
Garai horretan sortu ziren ziguratak, ziguratak dorre oso altuak dira eta terraza modukoak egiten zituzten.
1908an,Alemanian bat aurkituzen: BABELEKO DORREA -
Duela 4000 urte izan zen, Greziar klasikoa edo hizkuntza minoikoa erabiltzen zuten.👄💫⛓💢
Ez zituzten harresiak erabiltzen eta burdinezko armak zituzten.⛩❎ 🛠🗡🔪🛡 -
Garai hartan, Egeo itsasoan eta uharteetan hindar handia izan zuen.
Egipto eta beste herrialdeekin, harremanak izaten hasi ziren🤝🏻✔✔✔✔👨🏻🎓 -
Lege bat da. Mesopotanean erabilitako legeak gobernatzeko ziren. -
2 herrialdeak batzen hasi ziren, eta pertsona batek solik gobernatzen zuen 2 koroak zituenak. k.a1700 urterate matxinadak eta inbazioak egon ziren.
Horrekin Erdiko imperioa sortu zen. -
Inbaditzaileak kanporatzea lortu zuten, Imperio Berria sortu zen eta hanbait faraoik gobernatu zuten: Tutankamon adibidez.
Lurraldeak garapen handia izan zuen. -
Kretak suntziketa sufritu zuen, eta Mizenastarrek hori aprobetxatuta konkistatu zuten⚔🦾👑 -
Herrri garrantzitsu hauek finkatu egin ziren, troiako zaldia ateratzen guda gertatu zen data berberean. -
Greziako lehen garaia izan zen.
Polisen artean istiluak egon arren, kultura aldetik antzekotasuna zuten: erlijioan...
Baliabiderik gabe geratzean, kolonizatu egiten zuten Hiri ezberdinen artean istiluak egon arren, kultura berdina zuten: alfabetoa, erlijioa…
Polisetako biztanleia azkar handitzen zenez, baliabideak ez ziren nahikoak eta beste lurralde batzuetara joaten ziren bila. Horreri KOLONIA deitzen zaio.
Merkataritza eta Nekazaritza zituzten bizibided bezala. -
Harrisko lehen harresiak sortu zituzten -
Erregea hil egin zenean, monarkia amaitu zen eta erepublika sortu zen. -
Persiarren mempe zeuden Polis batzuk altxatu egin ziren eta MEDIARREN GERRA sortu zen.
Grezia, Atenasen Laguntzarekin, memperatu zituzten.
Hori eta gero, DELOSEKO LIGA sortu zn eta bere altxorra Atenasen gordetzen zen.
Akropolia zuten eta han , zientza eta filosofia pertsonaia handiak bizi ziren.
Istilu batzuen eragines beste liga bat sirtu zuten: Pelopones Liga
Atenasek bere harresiak eraitzi behar izan zituen bere boterea galdu zuelako.
Atenasek hegemonia dauka eta Perikles du nagusi.👨🏻👑 -
Periklesek murriztu zituen biztanleria izateko behar ziren eskakizunak. Esan zuen soilik izan ahal zinela biztanlea, zure bi gurasoak, Atenasekoak baziren, bestela ez.
Garai hartan Atenasek hegemonia zuen. -
Periklesek murriztu zituen herritarra izateko aukerak. Lehen hauek ziren: Gizon heldua eta aita Atenienseareki eta Berak ezarritakoa: Gizon heldua eta 2 gurasoak Atenienseak.
-
Herri Zeltak
Herri iberiarrak
Kartagotarrak
zeuden batera -
Atenasek hegemonia lotu zuen Egeo Itsasoan. -
Ziniska printzesak, estatua eta idazkun bat egin zion Olimpiari -
Olimpiadetan, koadriga lasterketa irabazi zuen, aurreko uretan bezala
-
Greziako lehen garaia izan zen.
Polisen artean istiluak egon arren, kultura aldetik antzekotasuna zuten: erlijioan...
Baliabiderik gabe geratzean, kolonizatu egiten zuten Hiri ezberdinen artean istiluak egon arren, kultura berdina zuten: alfabetoa, erlijioa…
Polisetako biztanleia azkar handitzen zenez, baliabideak ez ziren nahikoak eta beste lurralde batzuetara joaten ziren bila. Horreri KOLONIA deitzen zaio.
Merkataritza eta Nekazaritza zituzten bizibided bezala. -
Erromatarren lehorrantzea Emporionen -
-
Kartago Novaren konkista -
Egiptoko Rosetta herritik hurbil, hiru alfabeto desberdin (hieroglifikoa, demotikoa eta grekoa) erabiliz garbatutako basaltozko harri bat aurkitzea -oinarrizkoa izan zen Egiptoko idazketa hieroglifikoa deszifratu ahal izateko. -
-
Erromatarren numantzia eman zen. -
Lurrikarek hiri osoa ondoratu zuten
-
-
Hispania 3 probintzietan banatu zen. -
Eromatarren sorreran Monarkia zegoen, Oktavio erregea zegoen 👑👑👑
-
Iparraldeko hiriak konkistatu zituzten -
-
Erromatar hiria aberastatu egin zen,
-
-
Erromatarrek haien hiritasuna ezarri zuten. -
Hispania, 5 probintzia ezberdinetan banatu zen. -
kristauen lehen artea
-
Erromatar inperioko kapitala izan zen eta Hizkuntza ofiziala Latina izan zen
-
-
Urte honetan Iberiar penintsualara iritsi ziren BISIGODOAK. -
-
476.urtean amaitu zen inperioa