-
Ezaugarriak
- Arrazionalismoa
- Enpirismoa
- Kritizismoa
- Ezagutzaren desioa
- Utopismoa
- Erreformismoa
- Zoriontasuna
- Garapena
-
Ingalaterra eta Eskoziaren batasuna: Britania handia
-
Utrech-eko ituna: Espainiako Ondorengotza Gudaren bukaera
Utrechteko Ituna Espainiako Ondorengotza edo Erregetzarako Gerrari amaiera eman zion hitzarmen-saila izan zen. Itunaren ondorioz, Espainiak Europan zituen lurraldeak galdu zituen: Menorca, Gibraltar, Sizilia, Napoli eta Sardinia... Filipe V.a Espainiako eta Ameriketako kolonietako errege izatea onartu zen Utrechteko Itunean, baina Frantziako koroan zuen eskubideari uko egin behar izan zion. -
Felipe V.ak Espainiako Erret- Akademiaren sorrera baimendu
Felipe V.ak Espainiako Erret- Akademiaren sorrera baimendu zuen, historia espainola ikertzen duen erakundea -
Frantziako Luis XIV. hil
Luis XIV.a, Luis Handiaren aita Versaillesko jauregian hil zen, 1715eko irailaren 1a (76 urterekin). -
D. Defoe: Robinson Crusoe
Daniel Defoe joera politiko, ekonomiko, historiko eta moraldun hainbat idazkiren egile dugu. Literaturan duen ospea, bere eleberriei esker da, batez ere Robinson Crusoe. Bere lanek kontakizunean zehar eboluzionatuz doan pertsonaia nagusi batean jartzen dute arreta. Eleberriak arrakasta izugarria izan zuen argitaratu bezain laster. Gaur egun literatura unibertsaleko lanik garrantzitsuenetarikotzat hartzen da oraindik. -
Montesquieu: Gutun Pertsiarrak
Moontesquieu, Ilustrazio mugimenduko filosofo eta saiakera- egile garrantzitsuenetako bat, Eleberri epistolar bat idatzi zuen, Pertsiar gutunak (1721), eta gizarte frantziarraren ikuspegi kritiko gogorra azaldu zuen.
Bere pentsamendua Ilustrazio frantsesaren izpiritu kritikoaren korrontean sartzen zen. Korronte horren ezaugarri nagusienak honakoak ziren: tolerantzia erlijiosoa, askatasunaren bilaketa eta zoriontasunaren kontzeptu zibikoa. -
D. Defoe: Moll Flanders
Lan honetan ama erbesteratua izan ondoren Ingalaterran bakarrik utzia geratzen den neskato baten autobiografia kontatzen du D. Defoek. -
J.Swiften Gulliver-en bidaiak
Abentura liburua eta sarri askotan egoera barregarriz josiriko kontakizun fantastiko sinestezinari esker lortu zuen. Lanak esangura sakonagoak hartzen ditu, gizonaren eta bere garaiko gizartearen kontrako satira bilakatu arte. Gulliver osagile bidaia zalea itsasoan galtzen da, uharte batera irizten da eta lau herrialdetan izaten dituen abenturak kontatzen dira obra honetan. -
Voltaire: Filosofia gutunak
Voltaireren oinarrizko obrenetariko bat da. (1734) -
Montesquieu: Legeen izpiritua
Montestquieu Ilustrazio mugimenduko filosofo eta saiakera- egile garrantzitsuenetakoa izan zen. Liberalismoaren bultzatzaileetako bat zelako, botereen banaketaren teoria sortu eta eratu zuen, gaur egungo gobernu modernoetan oinarrizkotzat jotzen dena eta munduan zehar konstituzioetan idatziz ziurtatzen dena. Montesquieuk Estatuaren botereak banatzea defendatu zuen "Legeen izpiritua" tratatu politikoan -
Entziklopediaren lehen alea
Denis Diderotek idatzi zuen entziklopedia (1713-1784). Garaiko beste hainbat idazle handiren laguntzaz, tartean Voltaire, Rousseau eta Montesquieu, eszeptikoa eta arrazionalista zen Diderotek Entziklopedia elizaren boterea, superstizioa, jarrera kontserbadorea eta garaiko ordena erdifeudalaren kontrako kritikarako tresna gisa erabili zuten. Ondorioz, Diderot eta haren lankideak elizaren eta monarkiaren kritika guztien helburu bihurtu ziren. -
Voltaire: Luis XVl.aren mendea
-
Karlos III. Espainiako errege
Despotismo ilustratuaren bidez, absolutismo monarkikoak bat egin zuen Ilustrazioaren espiritu erreformatzailearekin. Espainian, despotismo ilustratu horren adierazlerik argiena Karlos III.aren erregealdia (1759-1788) izan zen. -
D´Alembert: Filosofia osagaiak
D´Alembert-en obra filosofiko fundamentala (1759) -
Voltaire: Kandido eta baikortasuna
Literatur lanak oso ugariak egin zituen, olerkaria eta dramaturgoa ere izan baitzen. Lan honetan, protagonistaren berezko onginahiak uneoro gizartearekin talka egiten du. -
J.J. Rousseau: Hëloise berria
Eleberri epistolar luzea da eta maitasuna eta eginbeharren arteko norgehiagoka kontatzen du. Sekulako arrakasta lortu zuen. -
Katalina II. Errusiako Enperatriza
Katalina II.a Errusiakoa edo Katalina Nagusia Errusiako enperatriza izan zen 34 urtez. Haren agintaldia despotismo onberaren adibideetako bat da. -
J.J. Rousseau: Emilio
Lan hau eleberriaren eta hezkuntzarako tratatuaren arteko lana izan zen. Sekulako eragina izan zuen etorkizuneko pedagogian. -
Josulagunak Frantziatik kanporatu
-
Voltaire: Filosofia hiztegia
Voltaire garaiko politikan eragile izan zen. Bere lan filosofikoetan intolerantzia eta obskurantismoa kritikatu zituen. Voltaire filosofoaren, edo pentsalari ilustratuaren, eredua izan zen. Hiztegi filosofikoa idatzi zuen 1764an. -
Josulagunak Espainiatik kanporatu
Josulagunen kanporaketa Karlos III.aak egindu zuen, aurreko urteko matxinada popularren (Motín de Esquilache) eragileak izatearen salaketapean -
Goethe: Werther gaztea
Goethe: Werther gaztea -
EEBB-k independentzia
EEBB-k independentzia aldarrikatu VIRGINIA estatuan Gizakiaren eskubideen adierazpena egiten dute. Gizakiaren eskubideen lehen adierzpen modernotzat hartzen da. -
FRANTZIAKO IRAULTZA
Gizakiaren eta hiritarrearen eskubideen adierazpena egiten dute, AEBkoa eredu hartuta. G. Washington, EEBBko lehen lehendakari -
Luis XVI.ari burua moztu Parisen
1793ko urtarrillaren 21ean izan zen, Concorde plazan. Iraultza Frantsezeko gerkaterarik garrantzitsuenetariko bat. -
Napoelon boterea galdu zuen
Brumaireko estatu-kolpea Emmanuel-Joseph Sieyèsek antolaturiko eta Napoleon Bonapartek egindako ekintza da, 1799ko azaroaren 9an. Estatu-kolpeak Direktorioaren eta Frantziako Iraultzaren amaiera eragin zuen eta baita Kontsulatuaren sorrera ere. Gertaera Saint-Cloud jauregian izan zen, non Antzinakoen Kontseilua eta Bostehunen Kontseilua bileran zeuden.
