-
Period: to
GUERRA INDEPENDENCIA ESPAÑOLA
A Guerra de Independencia Española empezou en 1808 cando o pobo rebelouse contra os franceses, que invadiran España. A xente estaba cansada de que Napoleón controlase o país e quería recuperar a súa liberdade. Houbo moitas batallas importantes, como a de Bailén, onde os españois gañaron unha gran vitoria. A guerra durou ata 1814, e aínda que foi dura, uniu aos españois na súa loita. Ao final, lograron expulsar aos franceses e recuperar a súa independencia. -
Period: to
CORTES DE CÁDIZ
A Guerra de Independencia Española empezou en 1808 cando o pobo rebelouse contra os franceses, que invadiran España. A xente estaba cansada de que Napoleón controlase o país e quería recuperar a súa liberdade. Houbo moitas batallas importantes, como a de Bailén, onde os españois gañaron unha gran vitoria. A guerra durou ata 1814, e aínda que foi dura, uniu aos españois na súa loita. Ao final, lograron expulsar aos franceses e recuperar a súa independencia. -
CONSTITUCIÓN 1812
A Constitución de 1812, tamén coñecida como "A Pepa", foi un documento moi importante en España. Fíxose en Cádiz durante a Guerra de Independencia e foi unha das primeiras constitucións modernas no mundo. A xente que a creou quería dar máis dereitos e liberdades aos cidadáns, como a igualdade e a liberdade de expresión. Aínda que non durou moito tempo, sentou as bases para futuras reformas en España. "A Pepa" é lembrada como un símbolo de loita pola liberdade e a democracia. -
Period: to
CONGRESO DE VIENA
O Congreso de Viena foi unha reunión que ocorreu en 1814-1815, despois das guerras napoleónicas. Líderes de varios países europeos xuntáronse para organizar Europa e evitar máis guerras. Quixeron restaurar as fronteiras e asegurar que ninguén fose tan poderoso como Napoleón outra vez. Tamén se discutiron ideas sobre o equilibrio de poder e a paz. Ao final, fixeron acordos que cambiaron moito a política en Europa por moitos anos. -
REVOLUCIÓNS 1830
As revolucións de 1830 foron unha serie de levantamentos en varios países de Europa. A xente estaba cansada dos gobernos opresivos e quería máis liberdade e dereitos. En Francia, a revolución levou á caída do rei Carlos X e á creación dunha monarquía máis liberal. Outros países, como Bélxica e Polonia, tamén loitaron pola súa independencia ou reformas. Aínda que non todas tiveron éxito, estas revolucións mostraron que a xente quería cambiar as cousas e ter voz no seu futuro. -
Period: to
ISABEL II
Isabel II foi raíña de España desde que era moi nova, comezando en 1833. O seu reinado foi complicado, cheo de conflitos e guerras, como a Primeira Guerra Carlista, onde se loitaba polo trono. A xente estaba dividida entre quen a apoiaba e quen quería ao seu curmán, Carlos. A pesar dos problemas, Isabel fixo algúns cambios importantes, como tentar modernizar o país. Con todo, o seu reinado terminou en 1868, cando tivo que exiliarse por unha revolución. -
Period: to
MANIFESTO COMUNISTA
O Manifesto Comunista, escrito por Karl Marx e Friedrich Engels en 1848, é un chamado aos traballadores do mundo para unirse e loitar contra as inxustizas do sistema capitalista. Propón que os obreiros, que son explotados polos donos das fábricas, deberían tomar o control da economía e crear unha sociedade sen clases, onde todos sexan iguais. Critica a desigualdade social e defende a idea de que o capitalismo leva á opresión. O manifesto foi un gran impulso para ambos movementos. -
REVOLUCIÓNS 1848
As revolucións de 1848, tamén chamadas a "Primavera dos Pobos", foron unha serie de levantamentos en toda Europa. A xente estaba cansada da pobreza, a falta de dereitos e as monarquías autoritarias. En moitos países, como Francia, Alemaña e Italia, a xente saíu ás rúas pedindo liberdade e cambios. Aínda que algunhas revolucións lograron algúns avances, moitas foron reprimidas e non tiveron éxito. A pesar diso, mostraron que a loita pola liberdade e os dereitos seguía viva no corazón da xente. -
UNIFICACIÓN ITALIA
A unificación de Italia foi un proceso que ocorreu no século XIX para xuntar todos os pequenos estados italianos nun só. Antes, había unha chea de reinos e territorios separados. Figuras importantes como Giuseppe Garibaldi e o conde de Cavour loitaron e negociaron para logralo. En 1861, Italia uniuse oficialmente, e a xente estaba emocionada de ser parte dun só país. Esta unificación cambiou moito a cultura e a política en Europa. -
Period: to
GUERRA SUCESIÓN USA
A Guerra de Sucesión dos Estados Unidos, tamén chamada a Guerra Civil, ocorreu entre 1861 e 1865. Foi unha loita entre o Norte (os estados da Unión) e o Sur (os estados Confederados), principalmente pola escravitude e o poder do goberno central. O Norte quería abolir a escravitude e manter a unión, mentres que o Sur quería mantela e ter máis autonomía. Ao final, gañou o Norte, o que levou á abolición da escravitude. A guerra causou moitísimas mortes e cambiou por completo o futuro de USA -
Period: to
I AIT
A I AIT (Primeira Internacional dos Traballadores) foi unha organización creada en 1864 para unir aos traballadores de diferentes países e loitar polos seus dereitos. Buscaba mellorar as condicións laborais, como o salario xusto, o traballo en mellores condicións e o dereito para organizarse. O seu obxectivo era cambiar o sistema capitalista que explotaba aos obreiros. Aínda que tivo varios problemas internos e disolveuse en 1876, deixou unha gran influencia no movemento obreiro. -
Period: to
II AIT
A II AIT (Segunda Internacional) foi unha organización formada en 1889 por varios partidos socialistas e obreiros de distintos países. O seu obxectivo era promover a loita polos dereitos dos traballadores e o socialismo, loitando por mellores condicións laborais e a igualdade social. Durante os seus primeiros anos, tivo moito éxito organizando folgas e protestas. Con todo, dividiuse a principios do século XX por diferenzas ideolóxicas, especialmente durante a Primeira Guerra Mundial. -
Period: to
SEXENIO DEMOCRÁTICO
O Sexenio Democrático foi un período en España que durou de 1868 a 1874. Comezou coa "Gloriosa" revolución que derrocou á raíña Isabel II, xa que a xente quería un cambio. Durante eses anos, tentouse crear unha monarquía democrática, pero houbo moitos problemas e loitas internas. Houbo gobernos diferentes, e ata se nomeou a un rei, Amadeo de Saboya, pero non durou moito. Ao final, a inestabilidade levou á Primeira República Española, aínda que non durou tampouco. -
UNIFICACIÓN ALEMAÑA
A unificación alemá foi un proceso que pasou no século XIX para xuntar todos os estados alemáns nun só país. Antes, había moitos pequenos reinos e ducados, e había moita confusión. Otto von Bismarck, un político moi intelixente, foi clave nisto, usando guerras e diplomacia para unir a todos. En 1871, proclamouse o Imperio Alemán, e todos estaban moi emocionados por ser parte de algo grande. Isto cambiou a historia de Europa e axudou a Alemaña a converterse nunha potencia. -
Period: to
I REPÚBLICA ESPAÑA
A Primeira República Española foi un período que empezou en 1873 e durou só un ano. A xente estaba emocionada por ter un goberno republicano despois de tantas guerras e cambios. Con todo, houbo moitos problemas, como pelexas entre diferentes grupos e conflitos no país. A pesar dos intentos de mellorar as cousas, a República non logrou estabilidade. Finalmente, en 1874, volveu restaurar a monarquía, e a xente quedou decepcionada. -
Period: to
ALFONSO XII
Alfonso XII foi rei de España entre 1874 e 1885. Subiu ao trono despois dun período de inestabilidade, tras a Primeira República, e o seu reinado axudou a recuperar a orde. Durante o seu goberno, España viviu unha época de paz e progreso, coñecida como a Restauración. Reformou moitas cousas, como o sistema político, aínda que tamén houbo problemas sociais e políticos. Morreu novo, aos 28 anos, e deixou ao país en mans da súa esposa, María Cristina, quen foi rexente. -
CONSTITUCIÓN 1876
A Constitución de 1876 foi unha lei que estableceu as bases do sistema político en España tras a restauración de Alfonso XII. Era unha constitución moderada que buscaba equilibrar os poderes do rei e do Parlamento. Recoñecía dereitos importantes, pero tamén daba moita autoridade ao monarca. Establecía un sistema parlamentario e un sistema de partidos, onde se alternaban no poder dous grupos principais. Esta constitución estivo en vigor ata 1931, cando se proclamou a Segunda República. -
Period: to
CONFERENCIA DE BERLÍN
A Conferencia de Berlín, que ocorreu entre 1884 e 1885, foi unha reunión de países europeos para decidir como dividir África entre eles. Non houbo ningún representante africano, e os países europeos repartíronse o continente sen ter en conta as culturas ou tribos locais. Isto causou moitos problemas e conflitos en África despois. A conferencia marcou o comezo do colonialismo, onde Europa controlou moitas partes de África. -
Period: to
ALFONSO XIII
Alfonso XIII foi rei de España desde que naceu, en 1886, ata 1931. Durante o seu reinado, España viviu momentos difíciles, como a perda das últimas colonias en 1898 e varias crises políticas. Aínda que tentou modernizar o país, houbo moita inestabilidade, con golpes de estado e problemas económicos. En 1931, debido á crecente insatisfacción coa monarquía, Alfonso XIII abdicou e exiliouse. A súa saída marcou o fin da monarquía en España, antes da chegada da Segunda República. -
DOMINGO SANGUENTO
O Domingo Sanguento foi un tráxico evento ocorrido o 22 de xaneiro de 1972 en Derry, Irlanda do Norte. Durante unha marcha pacífica polos dereitos civís, o exército británico disparou contra os manifestantes, matando a 14 persoas e ferindo a varias máis. A protesta pedía igualdade para a comunidade católica fronte ás discriminacións que sufrían. Este suceso aumentou as tensións no conflito coñecido como "The Troubles". -
GUERRAS BALCÁNICAS
As Guerras Balcánicas foron dous conflitos ocorridos no sueste de Europa entre 1912 e 1913. Na primeira guerra, países como Serbia, Bulgaria, Grecia e Montenegro loitaron contra o Imperio Otomán para liberar territorios ocupados. Na segunda, os mesmos países pelexaron entre eles pola repartición desas terras. Estas guerras causaron moitas mortes e deixaron tensións na rexión. Ademais, debilitaron ao Imperio Otomán e crearon conflitos que contribuíron ao comezo da Primeira Guerra Mundial. -
Period: to
I GUERRA MUNDIAL
A I Guerra Mundial (1914-1918) foi un conflito entre dous grupos de países: o Triplo Acordo Reino Unido, Francia e Rusia, e as Potencias Centrais Alemaña, Austria-Hungría etc.. Empezou polo asasinato do archiduque Francisco Fernando e porque os países xa tiñan moitos conflitos entre eles. Foi unha guerra moi dura, con millóns de mortos. En 1918 gañaron os aliados, e Alemaña foi castigada co Tratado de Versalles. -
REVOLUCIÓN DE FEBREIRO
A Revolución de Febreiro de 1917 en Rusia foi un levantamento que terminou co goberno do tsar Nicolás II e o sistema imperial. A xente estaba cansada da guerra, a fame e as malas condicións de vida, polo que houbo folgas e protestas masivas. O tsar abdicou e formouse un goberno provisional, pero non logrou resolver os problemas do país. Isto abriu o camiño para unha nova revolución en outubro, liderada polos bolxeviques. Foi o inicio do fin do Imperio ruso e do comezo da Rusia comunista. -
REVOLUCIÓN DE OUTUBRO
A Revolución de Outubro de 1917 en Rusia foi cando os bolxeviques, liderados por Lenin, tomaron o poder. Estaban en contra do goberno provisional porque non resolvía os problemas da xente, como a guerra e a fame. Co apoio de traballadores e soldados, ocuparon puntos crave en Petrogrado e derrocaron ao goberno. Os bolxeviques prometeron "paz, pan e terra" e comezaron a construír un estado comunista. Isto marcou o inicio da Unión Soviética. -
TRTADO DE BREST-LITOVSK
O Tratado de Brest-Litovsk (1918) foi un acordo entre Rusia e as Potencias Centrais, lideradas por Alemaña, que puxo fin á participación rusa na I Guerra Mundial. Rusia aceptou ceder grandes territorios, como Ucraína, Polonia e os países bálticos, para conseguir a paz. Isto ocorreu tras a Revolución Rusa, cando o novo goberno bolxevique quería concentrarse en resolver os seus problemas internos. -
TRATADO DE VERSALLES
O Tratado de Versalles (1919) foi o acordo que puxo fin oficialmente á I Guerra Mundial. Impuxo fortes castigos a Alemaña, como a perda de territorios, a redución do seu exército e o pago de grandes indemnizacións. Tamén a responsabilizou de causar a guerra, o que xerou moito resentimento no país. Ademais, creou a Sociedade de Nacións para tentar manter a paz mundial. Con todo, as duras condicións do tratado contribuíron á inestabilidade que levou á II Guerra Mundial. -
SOCIEDADE DE NACIÓNS
A Sociedade das Nacións foi unha organización internacional creada en 1920 tras a Primeira Guerra Mundial para manter a paz e evitar futuros conflitos. O seu obxectivo era resolver problemas entre países mediante o diálogo en lugar da guerra. Aínda que tivo algúns logros, non puido evitar grandes conflitos como a Segunda Guerra Mundial. A súa falta de forza e a ausencia de países importantes, como Estados Unidos, limitaron o seu éxito. Foi substituída pola ONU en 1945. -
ANSCHLUSS
Anschluss foi a unión de Austria con Alemaña en 1938. Adolf Hitler, o líder nazi, quería que Austria formase parte de Alemaña porque falaban o mesmo idioma e tiñan unha historia en común. Ao principio, Austria non quería, pero os nazis presionaron moito e ao final entraron co seu exército sen que ninguén os detivese.
Moitos austriacos apoiaron esta unión, pero outros non estaban de acordo. Ademais, outros países como Francia e o Reino Unido non fixeron nada para evitalo. -
Period: to
II GUERRA MUNDIAL
A Segunda Guerra Mundial (1939-1945) un conflito global que empezou cando Alemaña, liderada por Hitler, invadiu Polonia. Isto fixo que Francia e o Reino Unido declarásenlle a guerra. Alemaña conquistou varios países, e o seu aliado Xapón atacou Pearl Harbor, o que fixo que EE. UU. entrase na guerra.
Co tempo, Alemaña comezou a perder batallas crave e en 1945 foi derrotada. Hitler suicidouse, EE. UU. lanzou bombas atómicas sobre Hiroshima e Nagasaki, facendo que Xapón rendésese. -
OPERACIÓN BARBAVERMELLA
A Operación Barbarroja foi o plan de Alemaña para invadir a Unión Soviética en 1941, durante a Segunda Guerra Mundial. Hitler quería conquistar o seu territorio para ter máis recursos e derrotar ao comunismo.
Ao principio, os alemáns avanzaron rápido e gañaron moitas batallas, pero o inverno ruso e a forte resistencia do exército soviético fixeron que fracasasen. En 1943, os soviéticos empezaron a recuperar o seu territorio e empuxaron aos nazis de volta a Alemaña. -
ATAQUE A PEARL HARBOUR
O 7 de decembro de 1941, Xapón atacou por sorpresa a base naval de Pearl Harbor, en Hawai, onde estaba gran parte da frota de Estados Unidos. Lanzaron bombas e torpedos, afundindo barcos e causando moitas mortes.
Este ataque fixo que EE. UU. entrase na Segunda Guerra Mundial para loitar contra Xapón e os seus aliados. A partir de aí, a guerra no Pacífico volveuse moi intensa e terminou en 1945 coa rendición de Xapón despois das bombas atómicas en Hiroshima e Nagasaki. -
Period: to
DESEMBARCO DE NORMANDÍA
O 6 de xuño de 1944, os aliados (EE. UU., Reino Unido, Francia e outros) fixeron un gran ataque nas praias de Normandía, en Francia, para liberar Europa dos nazis. Foi unha batalla moi dura porque Alemaña tiña moitas defensas, pero os aliados lograron avanzar.
Este desembarco foi clave para a derrota de Hitler, porque permitiu aos aliados recuperar Francia e seguir avanzando ata vencer a Alemaña en 1945. É unha das batallas máis importantes da Segunda Guerra Mundial. -
Period: to
CONFERENCIA DE POSTDAM
A Conferencia de Potsdam foi unha reunión en xullo de 1945 entre os líderes de EE. UU. (Truman), Reino Unido (Churchill e logo Attlee) e a Unión Soviética (Stalin). Fíxose para decidir que facer con Alemaña e Europa despois da Segunda Guerra Mundial.
Alí acordaron dividir Alemaña en catro zonas e esixir a rendición de Xapón. Tamén houbo moitas tensións entre EE. UU. e a URSS, o que logo levou á Guerra Fría. -
Period: to
BOMBARDEO ATÓMICO
En agosto de 1945, EE. UU. lanzou dúas bombas atómicas sobre as cidades xaponesas de Hiroshima (6 de agosto) e Nagasaki (9 de agosto) para forzar a rendición de Xapón na Segunda Guerra Mundial. As explosións destruíron gran parte das cidades e causaron miles de mortes.
Poucos días despois, Xapón rendeuse e a guerra terminou. Estes bombardeos foron moi polémicos porque causaron moito sufrimento, pero tamén marcaron o inicio da era nuclear e o medo a unha nova guerra con este tipo de armas. -
CREACIÓN DA ONU
A ONU (Organización das Nacións Unidas) creouse en 1945, despois da Segunda Guerra Mundial, co obxectivo de evitar futuros conflitos e promover a paz mundial. Formouse por 51 países que querían traballar xuntos para resolver problemas como as guerras, a pobreza e a inxustiza.
A ONU ten diferentes organismos, como a Asemblea Xeral e o Consello de Seguridade, que axudan a tomar decisións importantes. Hoxe en día, segue sendo un lugar onde os países reúnense para tratar problemas globais.