-
Austro-Hungariaren, Alemaniaren eta Italiaren arteko koalizioa Vienan.
-
Leninek eta Plejánovek Minsken sortu zuten.
-
-
Leninen alderdia bi taldetan banatu.
Alde batetik, mentxebikeak.
Beste aldetik, boltxebikeak. -
Britania Handiaren eta Frantziaren arteko koalizioa.
-
Errusiak Japoniaren aurka gerra galtzen du, honek gero eta gose gehiago ekarriko du herrialdean.
-
Petrogradon (gaur egungo San Petersburgo) izango da lehen sobieta, hau da, langile klasearen eta errusiar iraultzaileen antolakuntza kontseilua.
-
Nahiz eta herrialdeen artean bakea egon, herrialdeen produkzio gehiena gerrarako baliabideetan (armak, balak...).
-
Itsasgileak ofizial tsaristen aurka aritu.
-
Marruekos koloizatu nahian bi herrialdeen arteko tentsioak. Bestalde, Alemaniak Frantziari Alsazia eta Lorena kendu zionez, Frantziak Alemaniari gorrotoa zion.
-
Langile klasearen grebak Nicolas II-aren gobernuaren aurka.
-
Neguko jauregian langile batzuk manifestazio bat antolatzen dute lan eta bizi baldintza hobeagoak eskatzeko tsarrari. Nolanahi ere, tsarraren guardiek armekin jasotzen dituzte. Hau dela eta, pertsona asko hiltzen eta zauritzen dira.
-
-
Zarrak egiten zuen idatzia, herrialdearen egoera hobetzeko.
-
Herrialdearen egoera gaizki jarraitzen du.
-
Serbiar nazionalista batek (Esku Beltza taldearen partaidea) Francisco Fernando artxidukea hiltzen du Sarajevon.
-
Austro-Hungariak Serbiari ultimatum bat eskaini.
-
Serbiak ez zuen Ultimatuma erantzun bazekielako Errusiaren laguntza zuela. Hau dela eta, Austro-Hungariak Serbiari gerra deklaratzen dio, honako hau inbadituz.
-
Errusiak daukan paktua dela eta, gerran sartzen da, Austro-Hungariaren aurka joanez. Honek, errusiar herriaren haserrea eragin du, herria gosea pasatzen ari delako..
-
Alemaniak Errusiari gerra deklaratzen dio.
-
-
Entente Hirukoitza errespetatuz, Ingalaterrak Alemaniari gerra deklaratzen dio.
-
-
Marne ibailan (Frantzian) aliatuek Alemania irabazi. 4 egun irauten ditu gudak.
-
Ingalaterrako eta Frantziako gerraontziek bonbardaketa masiboa eta desembarkoa egiten dute, ordea, otomandarrek irabazten dute. Ia urte bat irauten du, hain zuzen ere, 1916.urteko urtarrilaren 9an bukatzen da.
-
Alemanek Lusitania britaniar itsasontzia urperatzen dute. Honek ia 1.200 pertsona hiltzea eragiten du. Hauen artean 128 amerikarrak dira.
-
- urteko apirilaren 26an, Italiak Entente Hirukoitzarekin egoteko sinatzen du Londresen.
-
Frantsesek Alemaniari aurre egiten diote, defendatu egiten baitira. Lehen Mundu Gerraren guda handienetetako bat. Gerra 1916ko abenduaren 19an bukatu.
-
Alemaniak Mexikori laguntza eskatzen dio. Hain zuzen ere, herrialde hau gerran sartzeko, lehen Mexikorenak ziren lurraldeen truke (Mexiko Berria, Arizona...).
-
Errusiako biztanle gehienak bere alde ez daudenez (nagusiki I.mundu gerran sartzeagatik), Nicolas II.-ak abdikatzen du.
-
1917ko martxoan (otsaila egutegi errusiarraren arabera) zarinaren jauregia erasotzen dute soviet bateko partaideek. Ejertzitoak haiek erreprimitzeko agindua badaukate ere, hori egin beharrean erasotzaileen alde egiten dute.
-
Kerenski mentxebikeak negoziaketa lanak egiten ditu eta soviet-ek
onartutako gobernu probisional bat osatzea lortzen du. -
-
Lusitania eta Zimmermann telegrama dela eta AEB gerran sartzen da.
-
Tesi hauek Lenin-en helburuak islatzen dituzte: soviet-ei ematea botere guztia, eta hauek boterea antolatzea bakea lortzeko (lehen mundu gerratik ateraz); eta aldaketa ekonomikoak egiteko (lurraemateko nekazariei eta goseteekin amaitzeko) jabetza pribatuarekin amaituz
-
1917an errusiak gerran jasandako porrotek protestak areagotzen dira, "uztaileko jardunaldiak" izeneko protesta biolentoek
garrantzia handia hartuz. soviet-ek antolatzen dituzte protesta hauek -
Kornilov jeneralak Estatu Kolpe saiakera bat egiten du, Gobernu
probisionalari boterea kentzeko eta Zar-ari itzultzeko. Honen aurrean, Kerenski ez da gai ezer egiteko, Soviet-ek antolatutako "Iraultzaren aldeko Armada Gorriak" eragotziz . Soviet-ak geroz eta indar gehiago hartzen dute horrela. -
Soviet-ek osatutako guardia gorria arduratu zen, Neguko Jauregia erasotuz. 10 egun ondoren, boltxebikeek boterea eskuratuz.
-
Gobernuan Leninek ideia marxistak martxan jarri zituen.
-
Lehen Mundu Gerratik ateratzeko, Errusiak eta Alemaniak itun bat sinatu. Honek Errusiak lur asko galtzea eragin zuen, adibidez, Polonia, Finlandia, Estonia...
-
Ejerzito zuriaren (Tsarraren alde daudenak, antikomunistak, moltxebike batzuk..) eta ejertzito gorriaren (komunistak, marxistak eta sozialista erradikalak) arteko gerra.
-
Aliatuak irabazle
-
Herrialde europarren ruina eta AEB-en aberastasuna.
-
-
Armada gorriak irabazten du Errusiako gerra zibila, boltxebikeek botere guztiarekin jarraituz.
-
-
Kontsumismoa, aberastasuna...
-
Prozesu ekonomikoa saldu baino objektu gehiago fabrikatzen direlako gertatzen da; horrek produktuak prezioan gora egitea eragiten du eta diruak balioa galtzen duen bitartean.
Hori gertatu zen Ameriketan, lantegiekin hasi zenean, eta horrek objektuen produkzio txikia eragin zuen, beren monetaren prezioaren errebalorizazioarekin amaitu baitzen. -
Lenin hil egiten da eta bi hautagai: Trotsky eta Stalin.
- TROTSKI: iraultzaileena, NEP-a alde batera utzi eta sozialismoarekin jarraitu nahi du, denborarekin estatua desegin eta lekuan lekuko soviet-ek agintea hartuz.
- STALIN: estatu indartsua defendatzen du, eta estatuak ekonomia planifikatuta sozialismora joanez. Iraultza estatu bakoitzak egin behar du (estatu bakarreko sozialismoa)
- TROTSKI: iraultzaileena, NEP-a alde batera utzi eta sozialismoarekin jarraitu nahi du, denborarekin estatua desegin eta lekuan lekuko soviet-ek agintea hartuz.
-
Ondasunak erosi edo saldu behar dituzunean, onura handiena lortzeko, monetaren balioaren aldaketak kontuan hartzean datza.
Ameriketara, 20ko hamarkada zoriontsuak iritsi zirenean, diru gehien zutenek negozio mota hau egin zuten, eta horrek askok galdu zuten New Yorken burtsan erori ondoren. -
Ekoizpenak gizakiaren kontsumoaren oinarrizko beharrak gainditzen ditu. Enpresak edo lantegiak akzioak (produktuaren erreserba) gordetzera behartuta daude.
Bestalde, nekazaritza prezioak industriako prezioak baino mantsoago hazten dira, nekazariak erreserbatutako makineria industrial hori erosteko dirurik ez izateak. -
Errusia herrialde totalitario bat bihurtzen du, diktadura komunista bat ezarriz. Historiako genozida handienetako bat izango da, 20 milioi pertsona inguru hil eginez.
-
Espekulazio eta gainprodukzio guztia dela eta, stocka abiadura geldiezinean jaisten hasi da.
Jendeak izua hartu zuen baina azkar konpondu zuten burtsan inbertituz. Ekintza honek egin zuen gauza bakarra krisira hurbiltzearen larritasuna handitzea zen. -
New York hirian, krisi ekonomiko handiena etortzen da. Ondorioak Europako gainerako herrialdeetara iristen dira ere bai.
Ezinezko espekulazioa eta dirua azkar lortzeko ilusioa amaitu dira. Amerika gaur egun pobrezia eta gabetze fase berri baten zorian dago. -
Egun honetan ostegun beltzean sortu ziren susmoak baieztatu dira, milioika inbertitzaile gauez hondatu dira burtsan erorita edo 29-ko Cracka deiturikoaren ondorioz.
-
-
Egoerari aurre egiteko neurria. Estatuak kontrol handiagoa dute bankuetan eta moneta debaluatzen du atzerriko produktuen salmenta errazteko. Honek ekonomiapixka bat hobetzen du. Hala ere, denbora gutxi barru Bigarren Mundu gerra iritsiko da.
