1386 - 1586 Dynastia Jagiellonów

  • 1386

    Władysław II Jagiełło

    Władysław II Jagiełło
    1386 - 1434
    pierwszy Jagiellon na tronie Polski, wielki książę litewski, mąż Jadwigi. Objął tron po unii w Krewie (1385). W latach 1409–1411 prowadził wojnę z Krzyżakami, zakończoną I pokojem toruńskim – Polska odzyskała ziemię dobrzyńską, a Żmudź wróciła do Litwy. 1410 – zwycięska bitwa pod Grunwaldem. W 1413 zawarł unię w Horodle – potwierdzono odrębność Litwy i włączono litewskie rody do polskich herbów.
  • 1434

    Władysław III Warneńczyk

    Władysław III Warneńczyk
    Król Polski od 1434 roku, król Węgier od 1440 roku. Zginął w bitwie pod Warną z Turkami w 1444 roku.
  • 1447

    Kazimierz IV Jagiellończyk

    Kazimierz IV Jagiellończyk
    Wielki książę litewski od 1440 roku, król Polski od 1447 roku.
    Nadał bojarom litewskim prawa równe szlachcie polskiej. Inkorporował Prusy i Pomorze Gdańskie w 1454 roku, co doprowadziło do wybuchu wojny trzynastoletniej z Zakonem Krzyżackim. Król musiał mieć zgodę sejmików ziemskich na zwoływanie pospolitego ruszenia i stanowienie nowych praw. Opierał swe rządy na średniej szlachcie.
  • 1492

    Jan I Olbracht

    Jan I Olbracht
    1492–1501
    Syn Kazimierza Jagiellończyka. Król Polski od 1492 roku.
    W 1493 roku zwołano pierwszy polski sejm dwuizbowy – wykrystalizowała się izba poselska. W 1496 roku uchwalono II przywilej piotrkowski. Nastąpiło wzmocnienie pozycji szlachty. Na mocy tzw. unii wileńskiej (1499) Polska i Litwa pozostawały niezależnymi państwami posiadającymi odrębnych władców, zobowiązanych jednak do wzajemnej pomocy przeciwko wrogom zewnętrznym. Rozluźnienie unii polsko – litewskiej.
  • 1501

    Aleksander Jagiellończyk

    Aleksander Jagiellończyk
    1501–1506
    Wielki książę litewski od 1492 roku, król Polski od 1501 roku.
    Gdy został wielkim księciem litewskim, Jan Olbracht został królem polskim, nastąpiło zerwanie unii polsko – litewskiej. Prowadził wojny z Moskwą w latach 1492-1494 i 1500-1503. Litwa utraciła tereny na wschód od środkowego Dniepru. Za jego panowania uchwalono konstytucję Nihil novi (1505) – nic nowego o nas bez nas. Co doprowadziło do wykształcenia się ustroju demokracji szlacheckiej.
  • 1507

    Zygmunt I Stary

    Zygmunt I Stary
    1507–1548
    najmłodszy syn Kazimierza Jagiellończyka, od 1506 roku wielki książę litewski i król Polski. Toczył wojny z Rosją (utrata Smoleńska, mimo zwycięstwa pod Orszą w 1514) i Krzyżakami (wojna 1519–1521 zakończona pokojem krakowskim i sekularyzacją Zakonu). W 1525 miał miejsce hołd pruski Albrechta Hohenzollerna. W 1526 Mazowsze włączono do Polski. Przeprowadził elekcję vivente rege swojego syna Zygmunta Augusta. W 1537 doszło do buntu szlachty („wojna kokosza”).
  • 1548

    Zygmunt II August

    Zygmunt II August
    1548–1572
    ostatni Jagiellon na polskim tronie, król od 1529 roku (faktyczna władza od 1548). W 1561 zawarł układ z Gotthardem Kettlerem – Inflanty stały się lennem Polski i Litwy. Toczył wojnę północną (1563–1570) o Inflanty; zakończoną rozejmem z Rosją. W 1569 zawarł unię lubelską – powstała Rzeczpospolita Obojga Narodów. Popierał ruch egzekucyjny. Jego śmierć w 1572 roku zakończyła panowanie Jagiellonów.
  • 1575

    Anna Jagiellonka

    Anna Jagiellonka
    1575–1587
    córka Zygmunta I Starego i Bony Sforzy, ostatnia polska monarchini z dynastii Jagiellonów. W 1575 roku została wybrana królową Polski, a rok później poślubiła Stefana Batorego, który jako jej mąż (iure uxoris) objął tron i sprawował realną władzę. Nie doczekawszy się potomstwa, po śmierci męża w 1586 roku odegrała kluczową rolę w wyborze swojego siostrzeńca, Zygmunta III Wazy, na króla Polski, zapewniając kontynuację dynastii poprzez linię matczyną.