Euskal literatura

Inprentaren sorrera

Jan 1, 1450

1450 urte inguruan inprenta sortzen da eta honekin batera liburuak demokrazitzatzen dira (ez dira gutxi batzuen eskutan geratzen) eta alfabetizazioa bultzatzen du. Alde txarra da ahozkotasuna galtzen dela.

Bernard Etxepareren jaiotza

Nov 25, 1475

Sarrasketan jaio zen, Donibane Garazi ondoan

Protestantismoa

Nov 25, 1500

Martin Lutherrek katolizizmoaren dogma eta Aita Santua kritikatuz protetantismoa sortu.

Joannes Leizarragaren jaiotza

Nov 25, 1506

Beskoitzen jaio zen
apaiz katolikoa zen

Gaztelako erregeak Nafarroako Erresuma konkistatu

Nov 25, 1512

Estatu eredua definitzen joan zen

Esteban de Garay-ren jaiotza

Nov 25, 1533

Arrasaten jaio zen
Oñati,, Gasteiz eta Santo Domingo de la Calzadan ikasi zuen.
Arrasaten ezkondu zen eta España eta Portugalen bidaiatu zuen lana idazteko.

Euskarazko lehenengo liburua

Nov 25, 1545

Bernar Etxeparek idatzia eta Bordelen inprimatua Linguae Vasconum Primitiae izenaz.
Bi edizio izan zituen baina bakarra gorde da.
Helburua: erlijioa lantzea, solastea, gozatzea eta kantatzea.
Atalak:
-hitzaurrea
-erlijioari buruzko 2 bertso
-maitasunari buruzko 11 bertso
-bertso autobiografiko bat
-euskararen gorazarrea egiten duten 2 bertso
28 orrialde ditu
behe nafarreraz idatzia
ez dio Ernazimenduko kanonari jarraitzen
ahozko literaturatik gertuago

Joan Perez de Lazarragaren jaiotza

Nov 25, 1548

Oñatiar jatorria.

Leizarraga protestante bihurtu

Nov 25, 1559

Erreginak Leitzagarrari Itun Berria itzultzeko esan zion dotrina zabaldu ahal izateko.

Diaena eta koplak

Nov 25, 1567

Hego Euskal Herriko testu zaharrena
Artzain nobela bat da
102 orrialde
45 kopla, 9 gazteleraz
beste lan bati segitzen dio
Arabako euskalkian
gaia: maitasuna

Garayk Flandesen liburua aurkeztu

Nov 25, 1570

3 tomo eta 40 liburu argitaratu zituen.
Monarkia Espainarra osatzen zuten erreinu guztien historia.
gero Ilustraciones Genealógicas lana argitaratu zuen

Leitzarragaren lanen argitarapena

Nov 25, 1571

Arroxelan argitaratu ziren.
oso landuak.
helburua: erreforma sustatu eta hedatzea
euskera bateratuan idatzia

Refranes y Sentencias-en argitarapena

Nov 25, 1596

Autore anonimoa
64 orrialde
539 errefrau
1894. urtean aurkitu zen
autorea Garibay izan daitekela uste da
Gipuzkuaren eragina duen bizkaieraz idatzita
hizkera arkaikoa

Garay hil

Nov 25, 1599

Madrilen hil zen

Joannes Leizarraga hil

Nov 25, 1601

Bastidan hil zen

Joan Perez de Lazarraga hil

Apr 11, 1605

Beltran de Sauguis hil

Nov 25, 1627

Nafarroako kontseilari izan zen jauntxoa.
poeta zen baina errefrau bilduma bat egin zuen.

Joan Perez de Lazarragaren obraren aurkikuntza

Nov 25, 2004

Borja Aginagaldek aurkitu zuen